Προβλήματα από την πολύ μεγάλη η καθυστέρηση στις χρονοβόρες διαδικασίες των εγκρίσεων της μελέτης από τις αρμόδιες υπηρεσίες των υπουργείων.
Ξεκίνησε την Δευτέρα στην Αλεξανδρούπολη η νέα μελέτη του πολεοδομικού σχεδιασμού με το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου. Στη γεμάτη αίθουσα της τρίτης Αποθήκης του Λιμανιού , μετά μια σύντομη εισαγωγή του Δημάρχου κ. Ζαμπούκη, και του Προέδρου του ΤΕΕ Θράκης κ. Άκη Παρασκευόπουλου, οι τέσσερις κυρίες της μελετητικής ομάδας με επικεφαλής την κ. Παπαδήμου, παρουσίασαν τους στόχους και τις διαδικασίες για την έναρξη της μελέτης.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι το Γενικό πολεοδομικό Σχέδιο της Αλεξανδρούπολης, που μελετούσε η εταιρία πολεοδομικών μελετών από το 2015, δεν θα ολοκληρωθεί, με συνέπεια να μη προλάβει να εκδοθεί το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα. Αυτό συνέβη διότι υπήρξε πολύ μεγάλη η καθυστέρηση στις χρονοβόρες διαδικασίες των εγκρίσεων της μελέτης από τις αρμόδιες υπηρεσίες των υπουργείων, αν και τα στελέχη της πολεοδομίας του Δήμου ήταν πάντα εμπρόθεσμα στις δικές τους ενέργειες.
Εν τω μεταξύ άλλαξαν οι προβλεπόμενες προδιαγραφές, με συνέπεια να μην είναι πλέον δυνατόν να εγκριθεί η υπάρχουσα μελέτη από το αρμόδιο υπουργείο. Το ερώτημα βέβαια παραμένει για τους λόγους της καθυστέρησης αυτής, δεδομένου ότι η μελέτη ξεκίνησε πριν δέκα χρόνια, με συνέπεια εκτός από την έλλειψη αυτού του πολύ σημαντικού εργαλείου, να χαθούν και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, της αμοιβής των μελετητών. Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο ορισμένα από τα πορίσματα της ακυρωθείσας μελέτης να φανούν χρήσιμα στη νέα .
Στόχος των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Τ.Π.Σ.) είναι να ξεκαθαρίσει και το τοπίο της δόμησης, περιορίζοντας την άναρχη δόμηση έκτος σχεδίου, η οποία οδηγεί και σε πολλές αυθαιρεσίες, καθώς επίσης να θεσμοθετήσει τις απαιτούμενες χρήσεις γης προκειμένου να γνωρίζει ο καθένας τι επιτρέπεται να κτίσει σε κάθε περιοχή. Επιπλέον, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια περιλαμβάνουν και άλλες ρυθμίσεις, όπως η χωροθέτηση μεγάλων επενδύσεων και η οριοθέτηση οικισμών χωρίς όρια.
Άρα απαραίτητη προϋπόθεση για να ολοκληρωθεί ο Πολεοδομικός Σχεδιασμός, της Χώρας είναι η άμεση εφαρμογή των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και αυτό θα επιτευχθεί με την έγκριση των Ρυμοτομικών Σχεδίων Εφαρμογής.
Τι είναι τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια;
- Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) αποτελούν σύνολα κειμένων, χαρτών και διαγραμμάτων, με τα οποία καθορίζονται:
- το πρότυπο χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης και τα βασικά προγραμματικά μεγέθη,
- τα όρια των πολεοδομικών ενοτήτων και οικισμών,
- οι χρήσεις γης,
- οι όροι και περιορισμοί δόμησης,
- οι σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις,
- τα μεταφορικά (για την μηχανοκίνητη και τις ήπιες μορφές κινητικότητας), τεχνικά και περιβαλλοντικά δίκτυα και υποδομές,
- η ιεράρχηση του οδικού δικτύου,
- ο σχεδιασμός πρόληψης και αντιμετώπισης έκτακτων συνθηκών και κινδύνων,
- η προσωρινή οριοθέτηση υδατορεμάτων εντός των προς πολεοδόμηση περιοχών,
- η γεωλογική καταλληλότητα για δόμηση στην περιοχή μελέτης.
Ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες, επιπλέον καθορίζουν:
- Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (ΖΥΣ),
- Ζώνες Ειδικών Πολεοδομικών Κινήτρων,
- Περιοχές και ζώνες ήπιας κυκλοφορίας και οχημάτων χαμηλών εκπομπών ρύπων,
- μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή,
- μέτρα υποστηρικτικά της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών,
- καθώς και κάθε άλλο μέτρο, όρο ή περιορισμό που απαιτείται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης.
- Περιοχές με χωροθέτηση μεμονωμένων ή οργανωμένων παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εντός ή και εκτός σχεδίου,
Οι περιοχές αυτές είναι δυνατόν να πολεοδομούνται ανάλογα με το ιδιαίτερο καθεστώς που τις διέπει. Επίσης στις περιοχές αυτές με το ΤΠΣ καθορίζονται οι επιτρεπόμενες εντός αυτών κατηγορίες χρήσεων γης, ο συντελεστής δόμησης, καθώς και οι λοιποί όροι και περιορισμοί δόμησης που απαιτούνται για την ανάπτυξή τους,
Περιοχές με εγκεκριμένα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (Ε.Σ.Χ.Α.Δ.Α.), Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε.),
Επιχειρηματικά Πάρκα, άλλοι οργανωμένοι υποδοχείς δραστηριοτήτων,
Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα και Μικτά Τουριστικά Καταλύματα Μικρής Κλίμακας.
γ) Περιοχές Προστασίας (Π.Ε.Π.) και Περιοχές με ειδικό νομικό καθεστώς (Π.Ε.Κ.)
Ως Π.Ε.Π. μπορεί να καθορίζονται οι περιοχές, οι οποίες διαθέτουν:
- Εκτάσεις με ιδιαιτέρως αξιόλογα φυσικά ή πολιτιστικά στοιχεία που χρήζουν προστασίας, προβολής και ανάδειξης.
- Εκτάσεις που υπάγονται σε ειδικά νομικά καθεστώτα προστασίας (Π.Ε.Κ.), όπως χώροι αρχαιολογικού ή ιστορικού ενδιαφέροντος, δάση και δασικές εκτάσεις, αιγιαλός και παραλία, ποταμοί, λίμνες, ρέματα, καθώς και προστατευόμενες περιοχές.
- Περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί, με διοικητική πράξη, ως περιοχές αγροτικής ή γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας.
Τι είναι τα Ρυμοτομικά Σχέδια Εφαρμογής;
Για την πολεοδόμηση ορισμένης περιοχής απαιτείται η σύνταξη και έγκριση Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής, το οποίο περιλαμβάνει το Ρυμοτομικό Σχέδιο και την Πράξη Εφαρμογής. Με τα σχέδια αυτά εξειδικεύονται, σε κλίμακα πόλης ή οικισμού ή τμημάτων αυτών ή σε ζώνες και περιοχές ειδικών χρήσεων, οι ρυθμίσεις των Τοπικών ή Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων περί χρήσεων γης και όρων δόμησης και καθορίζονται επακριβώς οι κοινόχρηστοι, κοινωφελείς και οικοδομήσιμοι χώροι της προς πολεοδόμηση περιοχής, καθώς και τα διαγράμματα των δικτύων υποδομής.
Σημαντικός παράγοντας της σύνταξης των πολεοδομικών μελετών είναι η συμμετοχή των φορέων του Δήμου, των επιμελητηρίων (ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ, κλπ) και απλών πολιτών, ώστε να τηρείται η ρήτρα της κοινωνικής συμμετοχής στην σύνταξη των σχεδίων, με δεδομένο ότι η πολεοδομική οργάνωση μιας πόλης πρέπει να είναι ανθρωποκεντρική. Δηλαδή να δημιουργεί τις βέλτιστες συνθήκες για την ευχάριστη και λειτουργική διαβίωση στην πόλη του.
Μετά το τέλος της παρουσίασης έγιναν τοποθετήσεις πολιτών και η δευτερολογία του Δημάρχου. Έντονη ήταν η παρουσία κατοίκων της Χιλής οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν για τα υψηλά τέλη εισφοράς σε γη και χρήμα που τους επέβαλλε ο νόμος για την ένταξη των οικοπέδων τους στο σχέδιο πόλης.
Οι επισημάνσεις του ΤΕΕ Θράκης
Την Δευτέρα 5 Μαΐου 2025 πραγματοποιήθηκε κατόπιν ανοιχτής πρόσκλησης που απηύθυνε ο Δήμος Αλεξανδρούπολης η παρουσίαση από τους μελετητές και η πρώτη δημόσια διαβούλευση για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Αλεξανδρούπολης που καλύπτει τις Δημοτικές Ενότητες Αλεξανδρούπολης, Τραϊανούπολης και Φερών. Η μελέτη εκτελείται μέσω του προγράμματος “Κωνσταντίνος Δοξιάδης” με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας να έχει καθοριστικό ρόλο από την δημοπράτηση του έργου μέχρι και την ολοκλήρωσή του. Στην πρώτη αυτή συνάντηση συμμετείχε ο Πρόεδρος και ο Γενικός Γραμματέας του ΤΕΕ Θράκης καθώς και η Πρόεδρος και η Γενική Γραμματέας της Ν.Ε. Έβρου του ΤΕΕ Θράκης και πλήθος μηχανικών που δραστηριοποιούνται στα όρια του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης μεταξύ άλλων δήλωσε :
«Το ΤΠΣ καλείται να ενσωματώσει διασταυρούμενες πολιτικές: κλιματική ανθεκτικότητα, φυσική προστασία από πλημμύρες και πυρκαγιές, ενεργειακή μετάβαση και υποστήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας.
Ως ΤΕΕ Θράκης, επισημαίνουμε τη σημασία:
- της εφαρμοσιμότητας των προβλέψεων (όχι θεωρητικοί χάρτες, αλλά λειτουργικά εργαλεία),
- της σαφούς τεκμηρίωσης στις χωροθετήσεις ειδικών χρήσεων,
- και της διασύνδεσης του ΤΠΣ με τις προγραμματικές επιλογές του Δήμου και τα χρηματοδοτικά εργαλεία (π.χ. ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, κλπ).
Θα είμαστε παρόντες στη δημόσια διαβούλευση και στη θεσμική αξιολόγηση της μελέτης, καταθέτοντας τεχνικά τεκμηριωμένες απόψεις, στηριγμένες στη γνώση των μελών μας και στην εμπειρία του Επιμελητηρίου.»