του Μάνου Λασκαράκη
Το τελευταίο πράγμα που θα επιχειρήσω σε αυτό το κείμενο είναι να υποβαθμίσω την έννοια της πολιτικής ιδεολογίας και φιλοσοφίας, τόσο θεωρικά, όσο και στην πρακτική εφαρμογή της. Καθ’ όλη την ραγδαία εξέλιξή της τους τελευταίους δύο αιώνες, η πολιτική σκέψη δεν έπαψε ποτέ να είναι πλουραλιστική και πολυπρόσωπη, φιλτραρισμένη από δύο Παγκοσμίους Πολέμους, τα φαντάσματα του ολοκληρωτισμού, και πάνω απ’ όλα τους μεγάλους στοχαστές που ενέπνευσαν τις σύγχρονες συνταγματικές δημοκρατίες.
Δεν είναι βέβαια καθόλου αποτελεσματικό για ένα κομματικό ηγέτη σήμερα να αναζητά ψηφοφόρους βασιζόμενος στα λόγια του John Stuart Mill και του John Rawls, ή παραθέτοντας τις οικονομικές θεωρίες του John Maynard Keynes και του Milton Friedman. Κάηκε.
Και πόσο ακόμα σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που κοιτούσε με τα κιάλια τον Διαφωτισμό και την Βιομηχανική Επανάσταση, και η αστική της τάξη είναι σχετικά «νέα» και αποπροσανατολισμένη. Ένα μέρος της νιώθει επαρχία του Βυζαντίου, ένα άλλο νομίζει ότι είμαστε Σπαρτιάτες και φυλάμε Θερμοπύλες, και κάποιοι άλλοι ονειρεύονται την επανάσταση και τη δικτατορία του προλεταριάτου.
Πώς θα επικοινωνήσεις μαζί τους πολιτικά; Με λόγια στοχαστών; Ούτε για πλάκα. Με λόγια απλά, όσο το δυνατό λιγότερα και ενίοτε καθόλου. Δηλαδή με εικόνες, σύμβολα, σημαίες και υψωμένες γροθιές, ανάλογα με την πρόκληση που έχεις μπροστά σου.
Χρεωκόπησε η χώρα; Ποιος νοιάζεται για οικονομικές θεωρίες και μακροοικονομική πολιτική…; «Δεν πληρώνω! Θα χορέψουμε τις αγορές!». Πρέπει να λύσουμε το «Μακεδονικό»; Ποιος νοιάζεται για ειρηνευτική πολιτική και αμοιβαία συμφέροντα… «Προδοσία! Η Μακεδονία είναι μία!».
Το τι ακολουθεί τελικά είναι μια άλλη ιστορία… Που την ζήσαμε πρόσφατα…
Καλούσε κάποτε η Αριστερά σε ξεσηκωμό κόντρα στα μνημόνια της Τρόικας, μετά ως κυβέρνηση ψήφισε νέες «συμφωνίες» με τους «θεσμούς».
Καταδικάζει ως αντιπολίτευση η Δεξιά τη Συμφωνία των Πρεσπών, μετά ως κυβέρνηση υπογράφει μνημόνια συνεργασίας με την Βόρειο Μακεδονία.
Κι αυτά διότι η σύγχρονη εφαρμοσμένη πολιτική δεν έχει άμεση σύνδεση με τους «θιάσους» που δίνονται στις πλατείες και στα τηλεοπτικά πάνελ. Το τι είναι βιώσιμο πολιτικά απέχει παρασάγγας από τις προεκλογικές κραυγές. Κι έπειτα χορτάσαμε και από δηλώσεις «διάσημων ψηφοφόρων» που έκπληκτοι «έπεσαν από τα σύννεφα», επειδή το κόμμα της καρδιάς τους δεν έπραξε τα δέοντα.
Σε ανύποπτους χρόνους όμως, τόσο η Αριστερά, όσο και η Δεξιά, θέλουν να θυμίζουν στο κοινό τους εμφατικά και με περίσσιο συναίσθημα τι πρεσβεύουν συμβολικά, μήπως σώσουν τα προσχήματα. Κάνουνε δηλαδή κατά μία έννοια Μάρκετινγκ. Πώς;
Η Αριστερά καλώντας για σπάσιμο του λοκντάουν εν μέσω πανδημίας με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου και η Δεξιά προβάλλοντας ένα πολεμοχαρές βίντεο-κλιπ επάνω στη Βουλή με λίγη δόση Χριστιανοσύνης την ημέρα των Ένοπλων Δυνάμεων.
Και με όλα αυτά η αστική μας τάξη θα παραμείνει αποπροσανατολισμένη. Με ένα παράφρονα Γιάνη να νομίζει πως αγωνίζεται για τη δημοκρατία ξεκούραστος και οκλαδόν την ώρα που γιατροί αγωνίζονται κατάκοποι με κίνδυνο τη ζωή τους να κρατήσουν τους ασθενείς ζωντανούς και τα νοσοκομεία όρθια.
Και κάποιους άλλους παράφρονες να παρουσιάζουν την Θεοτόκο ως προστάτιδα των ένοπλων δυνάμεων. Από αρχαιοτάτων χρόνων όλες οι θρησκείες είχαν έναν θεό του πολέμου, και μάλλον δεν έχουμε ξεφύγει από αυτό το σύνδρομο, ζούμε ακόμα στην αρχαιότητα και στο πρόσωπο της Θεομήτωρ βλέπουμε μία από τις κόρες του Δία.
