Της Ιωάννας Παρασχάκη
Tα Χριστούγεννα είναι η γιορτή της μεγάλης χαράς και της ενδυνάμωσης της ζωής με την αγάπη. Η φάτνη του Χριστού μας οδηγεί ξεκάθαρα στον απλό τρόπο ζωής της υπαίθρου. Συμπονετικό μοίρασμα στην ανατολής της νέας ζωής του Κυρίου. Τα γεμάτα αγάπη και ζεστασιά ευλογημένα σπίτια του χωριού μας περιμένουν. Τα χειμωνιάτικα καλούδια, οι καρποί των δέντρων που φυλάσσονται στο κελάρι και τα χριστουγεννιάτικα εδέσματα των αγροτικών οικογενειών μας καλούν σε μια γιορτινή εμπειρία ζωής.
Τι είναι τα Χριστούγεννα στα χωριά της κοιλάδας του Έβρου; «Είναι αγάπη» θα έλεγε κανείς αβίαστα και όλα τα όμορφα που η αγάπη φέρνει στο προσκήνιο. Χριστούγεννα σημαίνει ριζική ανανέωση του νοικοκυριού. Σ όλες τις γειτονιές τα στρωσίδια βγαίνουν στον παγωμένο αέρα του χειμώνα και φρεσκάρονται. Το κάθε σπίτι διηγείται την ιστορία των Χριστουγέννων με τα δικά του υφαντά και στρωσίδια. Σε πεντακάθαρο σπίτι γεμάτο θαλπωρή θα φιλοξενηθεί ο Χριστός.
Τι είναι τα Χριστούγεννα στα χωριά της κοιλάδας του Έβρου; Είναι η νηστεία των σαράντα ημερών που τηρείται με ευλάβεια ακόμα στα περισσότερα χωριά. Η παράδοση με τα εννέα νηστίσιμα φαγιά γύρω απ το σοφρά την παραμονή των Χριστουγέννων. Ο νοικοκύρης θα θυμιατίσει για να φύγουν οι καλικάτζαροι. Εννέα νηστίσιμα φαγιά θα συνοδέψουν την Πανάγια που κοιλοπονά και ετοιμάζεται να φέρει το Χριστό στη ζωή.
Τι είναι τα Χριστούγεννα στα χωριά μας; «Είναι οι αγγελικές φωνές των παιδιών μέσα στην ομίχλη του Δεκεμβρη» θα έλεγε κάποιος. Αγγίζουν τις καρδιές σαν ουράνιο δώρο. “Κόλιντα μπάμου δώσι μια κλουρίτσα ας είναι σταρισια ας είναι καλαμπίκισια κόλιντα μπάμπου”. Χριστούγεννα στα χωριά μας σημαίνει αγάπη αγάπη, αγάπη. Σημαίνει χοιροσφάγι, τζάκι, γιορτινό τραπέζι τραγούδι και χορός. Γιορτινές παραδόσεις, εδέσματα, τραγούδια διηγήσεις φυλάσσουν τα μυστικά μιας ρόδινης γιορτινής ζωής.
Μου αποκαλύπτονται χρόνια τώρα στην ερευνά που βρίσκεται σε εξέλιξη. Είμαι διπλά στους ευλογημένους ανθρώπους που έζησαν τη μαγική εποχή της αυτάρκειας και της αλληλεγγύης. Η βράδια των Χριστουγέννων στο Ρόδινο Σπίτι έχει κάτι μαγικό. Η φαμίλια του μπαρμπα-Νικόλα και της κυρα Ρόιδως μας καλεί να ανοίξουμε την καρδιά μας στην αγάπη, στη ζεστασιά, στη θαλπωρή. Η Ρόδινη φαμίλια μας καλεί να θεραπεύσουμε με τη γιορτή των Χριστουγέννων τη ζωή μας. Το χριστουγεννιάτικο απόσπασμα που ακολουθεί είναι από το βιβλίο μου Ρόδινη Ζωή. Σας εύχομαι κάθε καλό με υγεία και αγάπη.
Οι Άγγελοι κατεβαίνουν στη γη
Απόσπασμα από το βιβλίο «Ρόδινη Ζωή» της συγγραφέα Ιωάννας Παρασχάκη
Η καµπάνα από σφυρήλατο µπρούντζο σκορπίζει τον ουράνιο ήχο της µέσα στη νύχτα. Αυτή η καµπάνα δίνει πάντα το σύνθηµα για τα σηµαντικά γεγονότα της ζωής. Γι’ αυτόν το λόγο, ο παπα Βασίλης κι η επιτροπή της εκκλησιάς αποφάσισαν να διαθέσουν αρκετούς παράδες. Την παρήγγειλαν σ’ ένα από τα καλύτερα εργαστήρια µπρούντζου της Φιλιππούπολης! «Εκεί κάνουν καµπάνες που, όταν χτυπάνε, οι άγγελοι κατεβαίνουν στη γη!» είπε ο παπάς που πήγε στη Φιλιππούπολη για να δει µε τα µάτια του το εργαστήρι. Εκεί κάθε καμπάνα είχε τη δική της φωνή. Ανάλογα με το βάρος της και το μεράκι που βάζουν οι τεχνίτες, η κάθε εκκλησιά στολίζεται όπως της ταιριάζει.
Έτσι, έγινε η παραγγελιά. Τώρα, κάθε φορά που χτυπά, οι κάτοικοι ευγνωμονούν τον παπα-Βασίλη για την επιλογή του. Αυτήν την ώρα το χαρμόσυνο μήνυμα της Γέννησης του Χριστού φτάνει ακόμα και στα διπλανά χωριά. Οι δρόµοι έχουν αρχίσει ν’ ασπρίζουν απ’ το χιόνι. Τα φαναράκια των χωρικών μέσα στη νύχτα ενισχύουν τη γλυκύτητα του φεγγαριού… Το ΡΟΔΙΝΟ ΣΠΙΤΙ είναι στο πόδι! Έχουν φορέσει όλοι τα καλά τους κι είναι έτοιµοι για τη µεγαλύτερη γιορτή του χρόνου! Ο µπαρµπα-Νικόλας, όταν εκκλησιάζεται θέλει να το κάνει σωστά! Θα πάνε από νωρίς, ν’ ακούσουν όλα τα γράµµατα για τη γέννηση του Χριστού. Τι, αν είναι να πάνε στο τέλος, δεν το θέλει! Έτσι καταλαβαίνει Χριστούγεννα!
Η εκκλησιά είναι γεµάτη, ασφυκτικά γεµάτη. Ο µπαρµπα-Νικόλας παρακολουθεί µε κατάνυξη. Θα κοινωνήσουν όλοι. Πρώτος αυτός θα πάρει το αντίδωρο. Θα ευχηθεί τους συγχωριανούς του κι ύστερα, αυτός µπροστά κι όλη η φαµίλια του πίσω, µε τα φαναράκια τους επιστρέφουν στο σπίτι. Το χιόνι κατάλευκο κι αφράτο αφράτο πυκνώνει, όλο και πυκνώνει και στολίζει τα πάντα. Στο βάθος του δρόμου, το ζεστό, εορταστικό, χριστουγεννιάτικο σπίτι τούς περιµένει… Του αρέσουν τα Χριστούγεννα του µπαρµπα-Νικόλα. Είναι γι’ αυτόν η µεγαλύτερη γιορτή του χρόνου! Του αρέσει η ζεστασιά του σπιτιού κι η ξεκούραση! Ενισχύεται η γενναιοδωρία του και δίνει χωρίς φειδώ στους συγχωριανούς του! Δίνει την αγάπη του, το χρόνο του, βάζει και το χέρι στη τσέπη, αλλά αυτό δε θέλει να το ξέρει κανείς! Του αρέσει το ατέλειωτο τραγούδι, ο χορός, το γλέντι! Ο ευχάριστος τρόπος ζωής των γιορτών είναι το πιο σηµαντικό κομμάτι της ζωής του και της οικογένειάς του! Το χαίρεται και δεν κρύβει τη χαρά του!
Μ’ αυτές και μ’ αυτές τις σκέψεις, έφτασε ήδη στο πρώτο σκαλοπάτι κι ανοίγει την πόρτα. Το ΡΟΔΙΝΟ ΣΠΙΤΙ µοσχοβολάει τη µοναδική, ξεχωριστή, χριστουγεννιάτικη µυρωδιά της µπάµπως, που σιγοβράζει µέσα στο νεράκι της όλο το βράδυ πάνω στη µαντεµένια σόµπα. Αχνίζει και µοσχοβολά! Το αναμμένο καντηλάκι τρεµοπαίζει, δημιουργώντας σκιές στον οντά κι η οικογένεια κάθεται αμέσως γύρω απ’ το σοφρά. Είναι χαράµατα ακόµα. Τώρα ξηµερώνει. Αυτή, όμως, είναι η ώρα για τη μπάμπω. Τα πιάτα µε το χριστουγεννιάτικο έδεσµα σερβίρονται από την νοικοκυρά µαζί µε χοντρές φέτες ψωµιού. Οι µπριζόλες στα κάρβουνα, το λάχανο τουρσί και το κόκκινο, µυρω-δάτο κρασί θα είναι το χριστουγεννιάτικο γεύµα για το µεσηµέρι! Τώρα ευχές, χαµόγελα, γεύση, ευτυχία! «Χρόνια πολλά!» «Χρόνια καλά!» Σαράντα µέρες, σαράντα νύχτες, η Παναγιά µας κοιλοπονούσε. Κοιλοπονούσε, παρακαλούσε τους Αρχαγγέλους, τους Ιεράρχες. Σεις, Αρχαγγέλοι, σεις, Ιεράρχες, να πα να φέρτε µύρο και µόσχο. Κι οι Αρχαγγέλοι για µύρο πάνε κι οι Ιεράρχες για µόσχο τρέχουν. Κι ώσπου να πάνε και ώσπου να έρθουν, η Παναγιά µας ξελευτερώθκε! Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσµο, χαρά στον κόσµο, στα παλικάρια!΄
H Ρόδινη Ζωή είναι το βιβλίο που υμνεί τη ζωή στην ύπαιθρο.
Αποκαλύπτει τα μυστικά των ανθρώπων που δίπλα στο τζάκι γεύονται τους καρπούς της γης, τραγουδάμε, γελάνε χορεύουν.
Ζούνε συμπονετικά, οικο-κεντρικά με αλληλεγγύη αυτάρκεια και αγάπη.
Ο ήρωας του βιβλίου αποκαλύπτει στους νέους τη συνταγή της καλής ζωής που την παραλαμβάνουν μαζί με τα καλούδια της ευλογημένης θρακικής γης.
Το βιβλίο βασίζεται σε συνεντεύξεις, έρευνα και καταγραφή και αφορά στους τρείς μήνες του χειμώνα στο χωριό Φυλακτό του Δήμου Σουφλίου.
Για περισσότερα στοιχεία για το βιβλίο μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη συγγραφέα στα social media : Ρόδινη Ζωή ή ioannaparashaki | Email : joannaparashaki@yahoo.gr