Του Γιάννη Λασκαράκη
Κυριακή μεσημέρι. Μετά το τέλος του συλλαλητηρίου συμπαράστασης προς τους δύο στρατιωτικούς, ξεκινήσαμε από την Ορεστιάδα για την Αδριανούπολη. Λίγο μετά την έξοδο από την πόλη και καθώς κατηφορίζαμε για τις Καστανιές, διακρίναμε βορειοανατολικά καθαρά την πρώην πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το επιβλητικό Τζαμί Σελιμιγιέ, με τους τέσσερις μιναρέδες του να υψώνονται στον ουρανό. Έργο του περίφημου αρχιτέκτονα ΜιμάρΣινάν. Στις Καστανιές ελάχιστη η κίνηση. Στο Ελληνικό τελωνείο ένα αυτοκίνητο πριν από μας. Στο τουρκικό υπήρχε μια μικρή ουρά αναμονής, λόγω καθυστέρησης στον έλεγχο των εισερχομένων αυτοκινήτων και επιβατών.
Μόλις περάσαμε τα σύνορα βρεθήκαμε στο Κάραγατς, στην περιοχή δυτικά του Έβρου, που παραχωρήθηκε στην Τουρκία με την συνθήκη της Λωζάνης. Από εκεί ήρθαν πρόσφυγες οι κάτοικοι της Ορεστιάδας. Εκεί συνελήφθησαν οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί.
Σε πέντε χιλιόμετρα περάσαμε την γέφυρα του Έβρου και σε λίγο μπήκαμε στην πολύβουη πόλη. Η αγορά είναι ανοιχτή την Κυριακή και ένας πλήθος από πολίτες γεμίζει τους πεζόδρομους και τα τραπεζάκια των καφέ, έξω στην ηλιόλουστη μέρα. Πάρα πολλοί νέοι άνθρωποι, ελάχιστες γυναίκες με μαντήλα και αυτές ηλικιωμένες.
Ο Ορχάν Ντογκάν, φίλος από παλιά μας περίμενε μαζί με τη σύζυγό του. Είναι δημοσιογράφος της τοπικής εφημερίδας Son Haber και Πρόεδρος των δημοσιογράφων της Ανατολικής Θράκης. Ο Γιασάρ από την Αλεξανδρούπολη ήταν ο μεταφραστής της συζήτησης. Καθίσαμε σε μια καφετέρια και παραγγείλαμε καπουτσίνο , τσάι και γλυκό. Μπήκαμε αμέσως στο θέμα:
Τελικά τι συνέβη με τη σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών;
Να δούμε το ζήτημα στις πραγματικές του διαστάσεις. Ήταν μια παράνομη είσοδος Ελλήνων στρατιωτικών σε τουρκικό έδαφος. ΄ταηΉταν φυσικό να συλληφθούν και να εξετασθούν εάν αυτό έγινε με δόλο ή όχι.
Και άλλες φορές υπήρξαν παρόμοια περιστατικά και λύθηκαν σύντομα, χωρίς δίκες και εντάσεις.
Μην ξεχνάτε ότι η συγκυρία είναι πολύ διαφορετική. Η Τουρκία είναι σε εμπόλεμη κατάσταση στο Αφρίν. Πριν δύο χρόνια έγινε μια απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο στρατός και οι δυνάμεις ασφαλείας βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο συναγερμού και επιφυλακής. Φυσικό είναι να υπάρχει μια καχυποψία και έρευνα όχι μόνο προς τους ξένους, αλλά και στους Τούρκους. Εξ άλλου και στον Έβρο συνελήφθησαν δυο Γερμανοί από τους Έλληνες και κρατήθηκαν για να εξετασθούν.
Τι λένε οι δικηγόροι; Πότε προβλέπετε να τελειώσει αυτή η υπόθεση και να επιστρέψουν τα παιδιά στα σπίτια τους;
Νομίζω ότι δεν θα πάρει πολύ χρόνο. Η καθυστέρηση συμβαίνει διότι ελέγχουν τις φωτογραφίες και τα βίντεο που τράβηξαν με τα κινητά τους. Οι πληροφορίες μου λένε ότι δεν υπάρχουν επιβαρυντικά στοιχεία. Εξ άλλου η κατασκοπία, στην εποχή που όλα φαίνονται από τους δορυφόρους, δεν γίνεται με φωτογράφιση με τα κινητά. Η δίκη θα γίνει σύντομα και θα αφεθούν ελεύθεροι.
Πόσο ανεξάρτητη είναι η Τουρκική δικαιοσύνη για να είμαστε ήσυχοι;
Παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη δεν γίνονται σε τέτοια θέματα που δεν έχουν πολιτικές προεκτάσεις. Κανείς δικαστής δεν θα καταδικάσει κάποιον χωρίς στοιχεία.
Στην Ελλάδα εκφράζονται φόβοι μήπως ζητηθεί η ανταλλαγή των δύο με τους οκτώ.
Ποτέ κανείς επίσημος εδώ στην Τουρκία δεν είπε κάτι τέτοιο. Στην Ελλάδα το λέτε και το προβάλλετε και κάνετε ζημιά, διότι βάζετε κακές σκέψεις σε ορισμένους. Εγώ σέβομαι τις αποφάσεις της Ελληνικής δικαιοσύνης για τους «οκτώ». Θα πρέπει και οι Έλληνες να σέβονται την Τουρκική δικαιοσύνη.
Τι λέει ο απλός κόσμος εδώ στην Αδριανούπολη;
Ο πολύς κόσμος αγνοεί το ζήτημα. Στον τοπικό τύπο δεν έγινε μεγάλη προβολή. Στην Ελλάδα μόνο πήρε μεγάλες διαστάσεις και συνοδεύτηκε με φανατισμό. Αυτό αυξάνει και τον φανατισμό των δικών μας ακραίων και δεν βοηθάει στην αποκλιμάκωση της έντασης. Οι πολίτες της Αδριανούπολης θέλουν τη φιλία με τους Έλληνες. Θέλουν τους Έλληνες επισκέπτες για να δουλέψει η αγορά. Και εμείς επισκεπτόμαστε συχνά την Ορεστιάδα και την Αλεξανδρούπολη για να φάμε φρέσκο ψάρι.
Τι προτείνετε για την βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών;
Να ιδρύσουμε μια οργάνωση των δημοσιογράφων της Θράκης, Ανατολικής και Δυτικής, ώστε να γίνεται ενημέρωση αντικειμενική για τα επεισόδια που προκαλούν εντάσεις και να αποφεύγεται η διάδοση των εθνικιστικών απόψεων, μεταξύ των δύο λαών.
Πρόεδρος Επιμελητηρίου Αδριανούπολης: «Εμείς δεν έχουμε τίποτε να χωρίσουμε, οι πολιτικοί και η πολιτική μας δημιουργούν προβλήματα».
Η ώρα περνούσε με τη συζήτηση που επεκτάθηκε και στα ζητήματα του τύπου. Εντύπωση μας έκανε το ότι όλες οι περιφερειακές εφημερίδες επιδοτούνται από την Κυβέρνηση. Τα ρολόγια μας δεν συμφωνούν με την τοπική ώρα που είναι μια ώρα μπροστά. Είμαστε και νηστικοί. Μας πήγαν σε ένα ρεστοράν που προσέφερε μια σπεσιαλιτέ με τζιγιέρ, δηλαδή συκώτι τηγανιτό κομμένα σε λεπτές φέτες. Ήρθαν οι σαλάτες και τα ορντέβρ. Μπύρα δεν υπήρχε. Μόνο νερό και κόκα κόλα. Σε λίγο εμφανίστηκε ένας χαμογελαστός μεγαλόσωμος κύριος. Έξω καρδιά τύπος. Ήταν ο ιδιοκτήτης του καταστήματος , αλλά και Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αδριανούπολης. Μας συστήθηκε ως Ερντάλ Ακσούν και επικεφαλής του Κεμαλικού κόμματος στην περιοχή.
Έκατσε μαζί μας και πήρε αμέσως το λόγο:
«Είχα μέρες να δω Έλληνες στο μαγαζί μου, μας δήλωσε. Κάποτε ήταν γεμάτο από Ορεστιαδίτες. Μετά την σύλληψη των στρατιωτικών εξαφανίστηκαν οι Έλληνες φίλοι μου. Εμείς δεν θέλουμε να στενοχωριέται καμία μάνα, κανένας πατέρας. Θέλουμε να απελευθερωθούν τα δύο παλληκάρια . Όταν βγουν από τη φυλακή θα τους στείλουμε στα σύνορα με μουσικές και με χορούς». Και συνέχισε απτόητος:
«Εμείς δεν έχουμε τίποτε να χωρίσουμε, οι πολιτικοί και η πολιτική μας δημιουργούν προβλήματα. Μόνοι μια περίοδος ήταν καλή. Τότε που ήταν υπουργοί εξωτερικών ο Γιώργος Παπανδρέου και ο μακαρίτης ο Τζέμ. Έτσι θέλουμε να είναι και σήμερα. Να βρισκόμαστε και να πίνουμε τα ούζα μας στην Ορεστιάδα και εδώ το ρακί, που το απαγόρευσε ο Ερντογάν»
Τον ρωτήσαμε αν οι κάτοικοι της Αδριανούπολης επισκέπτονται τακτικά της Ελλάδα.
«Τον τελευταίο καιρό υπάρχει μια κάμψη, λόγω και της πτώσης της αξίας της τουρκικής λίρας. Κυρίως όμως οφείλεται στην βίζα που χρειαζόμαστε για να έρθουμε στην Ελλάδα. Θέλουμε να καταργηθεί η βίζα ή να είναι διαρκείας και όχι μηνιαία».
Τον ρωτήσαμε εάν γνωρίζει τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Έβρου.
Μας απάντησε καταφατικά και εξέφρασε την επιθυμία να έχει επικοινωνία μαζί του, να συναντηθούν και να συνεργασθούν τα δύο επιμελητήρια για το καλό των μελών τους.
«Ποιους Έλληνες πολιτικούς γνωρίζετε», τον ρωτήσαμε
«Τον Γιώργο Παπανδρέου», μας απάντησε αυθόρμητα
«Άλλον»; επιμέναμε. «Γνωρίζω και τον Τσίπρα. Είχε έρθει εδώ πριν γίνει πρωθυπουργός σε ένα συνέδριο για να υποστηρίξει ένα αριστερό κόμμα»
«Τον υπουργό Καμμένο, τον γνωρίζετε;». «Όχι, ποιος είναι αυτός». «Εκείνος που κυκλοφορεί με στολή παραλλαγής»
«Α, ναι (γέλια)
Όταν ξεκινήσαμε για την επιστροφή είχε αρχίσει να σουρουπώνει. Περνώντας την γέφυρα του Έβρου, συναντήσαμε τα αυτοκίνητα που επέστρεφαν στην πόλη, έπειτα από την Κυριακάτικη εκδρομή και τους περιπάτους στις εξοχές του Κάραγατς, το φαγητό στις παρέβριες ταβέρνες και το παιχνίδι των παιδιών στους παιδότοπους της περιοχής.
Το μεγάλο ποτάμι κυλούσε ήρεμα τα νερά του και είχε πάρει ένα έντονο πορφυρό χρώμα…
