Το έκτο πεζογραφικό βιβλίο του συγγραφέα από το Τυχερό, Κώστα Καβανόζη, η συλλογή διηγημάτων «Τζάμπα η παράταση» (Πατάκης 2020), είναι ένα από τα πρώτα βιβλία που κυκλοφόρησαν αμέσως μετά τη λήξη της καραντίνας.
Απαρτίζεται από είκοσι διηγήματα τα οποία γράφτηκαν σε διάστημα μιας περίπου δεκαετίας. Η γραφή από ιστορία σε ιστορία ποικίλλει, η γλώσσα αναδεικνύει άλλοτε την τραγικότητα και άλλοτε τη φαιδρότητα των ανθρώπινων καταστάσεων. Το χιούμορ αλλά και η αίσθηση της ματαιότητας, η ειρωνική ματιά πάνω στα πράγματα αλλά και η δύναμη της ζωής κάνουν συνεχώς αισθητή την παρουσία τους.
Η αφήγηση κυλάει ομαλά, σε ήπιους συνήθως τόνους παρασύροντας υπόγεια τον αναγνώστη στην κορύφωσή της χωρίς εκείνος να το συνειδητοποιεί. Καθώς το γέλιο εναλλάσσεται με τη συγκίνηση, η έκπληξη καραδοκεί ανοίγοντας διάπλατα την είσοδο σε έναν κόσμο επιμελώς κρυμμένο ως τότε.
Με την εξαίρεση ορισμένων ιστοριών στις οποίες το ονειρικό και το μεταφυσικό στοιχείο κυριαρχούν εξαρχής, τα όσα συμβαίνουν στα διηγήματα της συλλογής δεν είναι σπάνια και παράξενα, κάθε άλλο. Φτάνοντας όμως κάποιος στο τέλος της ανάγνωσης, έχει αλλάξει τη ματιά με την οποία τα αντικρίζει.
Συνηθισμένες καταστάσεις όπως μια επίσκεψη στον γενέθλιο τόπο, ένας αυτοσχέδιος ποδοσφαιρικός αγώνας, τα αβγά που γεννάνε περιστέρια σε ένα μπαλκόνι, η διένεξη μεταξύ δύο συμμαθητών σε ένα εσπερινό γυμνάσιο, η περιήγηση στα εκθέματα κάποιου μουσείου, το πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν σε ένα φιλικό σπίτι, τα παραμύθια που αφηγείται ένας πατέρας στην κόρη του και πολλά ακόμα γίνονται αφορμή για την αναζήτηση του ξεχωριστού, του όμορφου αλλά και του τραγικού, του εφήμερου που κρύβει στον πυρήνα του τη γεύση της αιωνιότητας αλλά και της φθοράς.
Το κάθε διήγημα της συλλογής «Τζάμπα η παράταση» καταλήγει έτσι να λειτουργεί σαν ένας οδοδείκτης αναλαμβάνοντας να οδηγήσει τον αναγνώστη στον τόπο όπου το καθημερινό και το τετριμμένο αποκαλύπτουν την κρυφή, σκεπασμένη από τη ροή του χρόνου ταυτότητά τους.
Το βιβλίο:
Ο πατέρας πρόκειται να ξεψυχήσει ξαπλωµένος στην παραλία κι ο γιος τού ανακοινώνει ότι θα κολυµπήσει. Τρεις φίλοι βρίσκονται όλοι µαζί και διασκεδάζουν για τελευταία φορά, προτού το χιόνι σκεπάσει τα πάντα αµετάκλητα.
Ένα αγριογούρουνο εγκλωβίζει πεινασµένους στρατιώτες πάνω στα κλαδιά ενός δέντρου και τέσσερις γυναικείες νεκροκεφαλές δεν θα αποχωριστούν ποτέ τα κοσµήµατά τους.
Το αυτοσχέδιο ποδοσφαιρικό µατσάκι στο νησί αρχίζει αξηµέρωτα υπό τους προβολείς των αυτοκινήτων και η πανύψηλη λεύκα που κόβεται από τη ρίζα της δεν είναι διακοσίων αλλά µόλις τριάντα εννέα ετών.
Εκείνο που διαπερνά τις είκοσι ιστορίες του βιβλίου είναι η ονειρική αποτύπωση των πραγµάτων στη µνήµη και στα βιώµατα. Η συλλογή διηγηµάτων “Τζάµπα η παράταση” µιλάει για τα εφήµερα που είναι προορισµένα να διαρκέσουν.
Βιογραφικό
Ο Κώστας Καβανόζης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1967. Η συλλογή διηγημάτων Τζάμπα η παράταση είναι το έκτο πεζογραφικό του βιβλίο. Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του Τυχερό (βραχεία λίστα Κρατικού Βραβείου Μυθιστορήματος και Βραβείου Μυθιστορήματος περ. Αναγνώστης 2018), Το χαρτόκουτο (βραχεία λίστα Βραβείου Μυθιστορήματος περ. Αναγνώστης 2016), Όλο το φως απ’ τα φεγγάρια (βραχεία λίστα Κρατικού Βραβείου Διηγήματος και Βραβείου Διηγήματος περ. Διαβάζω 2012) και από τις εκδόσεις Κέδρος τα βιβλία Του κόσμου ετούτου (μυθιστόρημα, 2009) και Χοιρινό με λάχανο (νουβέλες, 2004). Κείμενά του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικές εκδόσεις, δημοσιεύονται κατά καιρούς σε εφημερίδες, περιοδικά και ηλεκτρονικές σελίδες, έχουν παιχτεί στο θέατρο και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα αλβανικά και τα γαλλικά. Το 2012 απέσπασε από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου της Γαλλίας (CNL) υποτροφία συγγραφής. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Β. Κάργας