Προς τους εισβολείς στο γραφείο του πρύτανη της ΑΣΟΕΕ και κάθε εισβολέα που ασκεί βία εξαιτίας της αδυναμίας του (ή άρνησής του) να κατανοήσει τη Δημοκρατία.
του Μάνου Λασκαράκη.
Μπήκατε στο γραφείο του πρύτανη ως «Αναρχική Ομάδα Ελευθεριακής Ανάβασης». Προσωπικά είμαι υπέρ του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού, αν σας αρέσει τόσο πολύ ο τίτλος σας, αλλά κοιτώντας τη φωτογραφία με τον πρύτανη, η λεζάντα που της ταιριάζει είναι «μια βίαιη καταπάτηση της ελευθερίας».
Δεν θα σας πω το τετριμμένο «καταδικάζουμε τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται». Πρόκειται για μια πολιτική δήλωση με στόχο να κρατήσει ίσες αποστάσεις από περιστατικά βίας με «πολιτική χροιά». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η λογική της φράσης είναι ορθή. Ποιο είναι όμως το εύρος του πλαισίου;
Το θύμα μιας απαγωγής δικαιούται να ασκήσει βία στους απαγωγείς του για να δραπετεύσει; Το θύμα ενός βιασμού δικαιούται να ασκήσει βία στον βιαστή του την στιγμή της πράξης; Το θύμα μιας ληστείας στον δράστη που τον απειλεί με το όπλο; Προφανώς και θα πείτε «ναι» και στα τρία.
Πότε, λοιπόν, καταδικάζουμε τη βία; Όταν λειτουργεί ως υποκατάστατο επίλυσης διαφορών ή ικανοποίησης επιθυμιών, που σε μια δημοκρατία γίνονται μέσα από τον διάλογο, την οικονομική συναλλαγή ή την προσφυγή στη δικαιοσύνη. Σε πολλές, δε, περιπτώσεις, που οι επιθυμίες σου δεν ικανοποιούνται με κανέναν τρόπο, πρέπει απλά να κάνεις υπομονή. (Ο ορισμός δικός μου και αφορά μια Δημοκρατία εν καιρώ ειρήνης)
Αν είστε άνδρας και σας αρέσει μια γυναίκα, πρέπει να κάνετε διάλογο μαζί της πριν οδηγηθείτε στην ερωτική πράξη, εάν και μόνο αν συναινέσει και αυτή.
Αν σας αρέσει ένα προϊόν σε μια βιτρίνα πρέπει να καταβάλετε την αξία του σε χρήματα.
Αν σας προσέβαλαν τόσο τα σκίτσα του Charle Hebdo (οι τζιχατιστές) ή οι στίχοι του Παύλου Φύσα (οι χρυσαυγίτες) μπορούσατε να προσφύγετε στη δικαιοσύνη και να διεκδικήσετε ασφαλιστικά μέτρα. (το είχε κάνει ο Νταλάρας στον Τζίμη Πανούση, θυμάστε; δεν πήγε να τον δολοφονήσει). Αν δεν δικαιωθείτε, σας έχω πάλι ευχάριστα νέα: Δεν είναι υποχρεωτικό να διαβάζετε ή να ακούτε κάτι που σας προσβάλει.
Αν δεν σας αρέσει μια κυβέρνηση θα έχετε σύντομα την ευκαιρία να την καταψηφίσετε. Αν δεν σας αρέσει καμία κυβέρνηση μπορείτε να μπείτε στον πολιτικό στίβο και να δώσετε μάχη για να τον κάνετε καλύτερο, χειρότερο ή όπως γουστάρετε εσείς.
Αν δεν σας αρέσει το Σύστημα Παιδείας (ούτε σε εμένα άρεσε ως μαθητής) αξίζει να ανακαλύψετε ότι ο κόσμος μας είναι γεμάτος βιβλιοπωλεία με απέραντη γραμματεία που δεν φανταζόσασταν ποτέ ότι υπάρχει. Να ανακαλύψετε κατόπιν ότι είστε ελεύθεροι να μοιραστείτε και να διαδώσετε τη γνώση αυτή, δημοσιεύοντάς στα τόσα μέσα που σας προσφέρει ο σύγχρονος ελεύθερος κόσμος. Ένας κόσμος που σας προσφέρει και το δικαίωμα του εκλέγεσαι για να έχετε την ευκαιρία να αφήσετε το δικό σας στίγμα στην Παιδεία ως πολιτική.
Αν δεν σας αρέσει ο Πρύτανης του πανεπιστημίου, θα ανακαλύψετε πως σε κάθε στάδιο της ζωής σας θα έχετε γύρω σας ανθρώπους που δεν σας αρέσουν. Θα ανακαλύψετε ακόμα ότι σε αρκετούς δεν θα αρέσετε εσείς. Αλλά δεν είναι κακό αυτό. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να αρέσει στους πάντες, αλλά αντιθέτως, είναι υποχρεωμένος να σέβεται την ανθρώπινη υπόστασή τους. Αν θέλεις ένας πρύτανης να είναι «αλληλέγγυος στις καταλήψεις», η μόνη αξιοπρεπής λύση, είναι να γίνεις μια μέρα εσύ πρύτανης και να κρατήσεις ο ίδιος το μήνυμα στην κάμερα, χωρίς να φοράς κουκούλα.
Ακούγεται λίγο δύσκολο να αλλάξεις τον κόσμο, ε; Ναι, πρέπει να αποκτήσεις γνώσεις, να κερδίσεις το ενδιαφέρον, την συγκίνηση, την επιρροή και την ψήφο όλων των σωφρόνων και παλαβών που κυκλοφορούν γύρω μας, των μετριοπαθών και των λαϊκιστών, των συντηρητικών και των αλαφροΐσκιωτων, μέχρι να κατακτήσεις κάποιο αξίωμα. Κάποιοι το έχουν καταφέρει με πολύ κόπο και άλλοι άκοπα. Δύσκολη (και ενίοτε άδικη) αποστολή, αλλά, τι να κάνουμε, έτσι λειτουργεί η Δημοκρατία.
Η Δημοκρατία, σε αντίθεση με ό,τι προηγήθηκε (ή μεσολάβησε) έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Ότι οι αλλαγές προκύπτουν μέσα από ένα συνονθύλευμα λόγου και αντίλογου, πολιτικής βούλησης και συναίνεσης.
Η Δημοκρατία, σε αντίθεση με τον ολοκληρωτισμό, δεν έχει συγκεκριμένο σκοπό και προορισμό. Οδηγείται από την αυθόρμητη τάξη. Και, παραδόξως, προοδεύει την ανθρωπότητα.
Η Δημοκρατία είναι πραγματικά δυσνόητη. Είναι το πιο δυσνόητο πολίτευμα. Και η βία που ασκήσατε στον πρύτανη ήταν μια προσπάθειά σας να το κατανοήσετε. Όχι όμως μέσα από τη γνώση περί του πολιτεύματος, αλλά τον κατακερματισμό του. Σαν ένα παιδί που καταστρέφει ένα παιχνίδι του για δει πώς λειτουργεί. Και, τελικά, χάνεται στα κομμάτια.
Όσο για την ευθύνη που έχει η πολιτεία απέναντί σας, ως φορέας Παιδείας, απέτυχε να σας εμφυσήσει πως η συνειδητοποίηση της άγνοιάς μας, εμπεριέχει μόνο γοητεία, και η διαδικασία της κατανόησης και επίλυσης των πιο δυσνόητων προβλημάτων (και δη πολιτικών) είναι συναρπαστική, ακόμα και όταν δεν λύνει τον γρίφο.
