Με αφορμή την έξαρση της πανδημίας του κορωνοϊού που εξαπλώθηκε σε όλη την υφήλιο και άλλαξε τις ζωές των πολιτών, η ΓΝΩΜΗ μιλάει με Εβρίτες που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό και σας μεταφέρει τις εμπειρίες τους, τις ανησυχίες τους και τα μηνύματά τους προς την Ελλάδα και τον Έβρο.
Στο 5ο μέρος «ταξιδεύουμε» στην Ουψάλα της Σουηδίας και μας μιλάει η Ανθή Μαλκοπούλου.
Ανθή Μαλκοπούλου, πολιτική επιστήμονας, Ούψαλα, Σουηδία
Κατά τη γνώμη μου, πολλοί Σουηδοί πολίτες είναι ακόμη σε άρνηση. Δεν έχουν ποτέ βιώσει υπαρξιακή κρίση, αφού ούτε ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος τους άγγιξε
Εδώ τα πράγματα είναι ανησυχητικά όχι επειδή είμαστε σε καραντίνα, αλλά επειδή η Σουηδία έχει αυτή τη στιγμή την πιο χαλαρή στάση σε όλη την ΕΕ, ακόμη και σε σύγκριση με την Αγγλία. Η κριτική στράφηκε στον Μπόρις Τζόνσον ίσως για πολιτικούς λόγους κι επειδή κανείς δε θέλει να πιστέψει ότι η Σουηδία, την οποία θαυμάζουμε για το κοινωνικο-οικονομικό κράτος, συμπεριφέρεται μ’ αυτό τον τρόπο. Στην πράξη μιλάμε για το εξής. Αυτή τη στιγμή, το μόνο που έχει απαγορευτεί είναι οι συναθροίσεις άνω των 500 ατόμων. Και μόλις την Τετάρτη (18/3) έκλεισαν ιδρύματα Γ’βάθμιας και Β’βάθμιας εκπαίδευσης και μεταφέρθηκαν όλα διαδικτυακά. Λίγες μέρες νωρίτερα είχαν ακυρωθεί οι φετινές εισαγωγικές εξετάσεις. Τα σχολεία και οι παιδικοί παραμένουν ανοιχτά. Μόλις ψηφίστηκε νόμος που επιτρέπει το κλείσιμό τους από την κυβέρνηση και την λειτουργία τμημάτων μόνο για παιδιά με γονείς που εργάζονται σε νευραλγικούς για την κοινωνία τομείς.
Κατά τα λοιπά υπάρχουν συστάσεις, οι οποίες αυξάνονται καθημερινά αλλά αμφιβάλλω για το κατά πόσο ακολουθούνται. Αυτές περιλαμβάνουν εθελοντική καραντίνα για τους άνω των 70, να μην ταξιδεύει κανείς στο εξωτερικό, ούτε και εντός της χώρας, να δουλεύουν από το σπίτι όσοι μπορούν, και από χθες να μην πάει ή φύγει κανείς από Στοκχόλμη, όπου υπάρχει έντονη μετάδοση του ιού. Α ναι, και μείωσαν τα καταστήματα το ωράριό τους κατά μία ώρα! Κατά τα άλλα έχουν γίνει απολύσεις, 9000 από την αεροπορική SAS στους οποίους έχει προσφερθεί ταχύρρυθμο σεμινάριο νοσηλευτικής, 1,900 από το αεροδρόμιο και 20,000 η Volvo που έκλεισε τα εργοστάσιά της. Υπάρχει μεγάλη κινητικότητα για τη διάσωση της οικονομίας, και την ενίσχυση των νοσοκομείων, π.χ. στήνεται ήδη ένα καινούριο σε σκηνές από το στρατό σε ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο εδώ στην Ουψάλα.
Έχει πέσει η κίνηση στην αγορά κατά 50% και συναθροίσεις κάθε είδους αναστέλλονται, αλλά από ίδια πρωτοβουλία, όχι λόγω κυβερνητικής παρέμβασης, όπερ σημαίνει ότι συναθροίσεις ακόμη γίνονται. Π.χ. χθες που βγήκα για βόλτα με το καρότσι, είδα ότι κάποιοι έπαιζαν ποδόσφαιρο. Και είναι λογικό αν σκεφτείς ότι τα περισσότερα μηνύματα ως τώρα ήταν καθησυχαστικά. Πολλοί γνωστοί και άγνωστοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι θα το περάσουν ως μια απλή γρίπη, κι έτσι ξεπούλησαν όλα τα Ντεπόν πριν λίγες μέρες (ξαναγέμισαν τα ράφια άμεσα φυσικά). Κατά τη γνώμη μου, πολλοί Σουηδοί πολίτες είναι ακόμη σε άρνηση. Δεν έχουν ποτέ βιώσει υπαρξιακή κρίση, αφού ούτε ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος τους άγγιξε. Ούτε έχουν ποτέ βιώσει εγκατάλειψη από το κράτος, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να φανταστούν ότι αυτό πλέον είναι πιθανό σε περίπτωση που αρρωστήσουν σε αυτή την πανδημία.
Βασικά έχει πέσει πολύ κριτική στην ομάδα διαχείρισης της κρίσης, ειδικά στον Anders Tegnell (τον αντίστοιχο Τσιόδρα) για δύο λόγους: 1) γιατί δεν γίνονται πλέον έλεγχοι για τον ιό παρά μόνο σε σοβαρά περιστατικά και προσωπικό νοσοκομείων, παρά τις συστάσεις του ΠΟΥ, και κυρίως 2) γιατί δεν έχουν παρθεί σοβαρά μέτρα περιορισμού, ειδικά όσον αφορά τα σχολεία, δεδομένου ότι στις γειτονικές Δανία και Νορβηγία (και πλέον και Φινλανδία) έχουν κλείσει από καιρό.
Η γενική γραμμή είναι κάπως χαλαρή, δεν έχει κλείσει τίποτα, ούτε σχολεία, ούτε γυμναστήρια, ούτε εστιατόρια, ούτε καν έχει δοθεί επίσημη σύσταση για κοινωνική απόσταση (2 μέτρων), οπότε δεν είναι ξεκάθαρο αν έχει αλλάξει κάτι στη συμπεριφορά του κόσμου. Γι’αυτό υπάρχει έντονη κριτική στον Tegnell όχι κομματική, αλλά από Σουηδούς ιατρικούς επιστήμονες, που ισχυρίζονται ότι η υπεύθυνη αρχή δεν ε΄χει λάβει αρκετά μέτρα περιορισμού της διάδοσης, ενώ έχει κάνει πολλές λάθος εκτιμήσεις και ζητούν τη σύσταση διεπιστημονικής συμβουλευτικής επιτροπής. Σα να μην έφτανε δηλαδή το άγχος μας για την υγεία, υπάρχει και έλλειμμα εμπιστοσύνης για τη διαχείριση της κρίσης.
Και έρχομαι στα δι’ ημάς. Είμαστε και οι δυο πανεπιστημιακοί, 40 ετών με ένα μικρό παιδί 2,5 ετών. Ζούμε στην Ουψάλλα, αλλά ο άντρας μου, ο Josep, είναι καθηγητής στη Στοκχόλμη και εγώ στο Λουντ. Ανήκουμε σε έναν κλάδο που επηρεάζεται πολύ λίγο από την κρίση / όλα μπορούν να γίνουν διαδικτυακά και δεν κινδυνεύει καθόλου η θέση εργασίας μας ούτε ο μισθός μας. Όλα τα συνέδριά μας ως και το Μάιο έχουν ανασταλεί, και μας δόθηκε η δυνατότητα τηλε-εργασίας από καιρό. Ως ένα βαθμό ανακουφιστήκαμε διότι είχαμε πολλές προγραμματισμένες μετακινήσεις αυτό το εξάμηνο, τακτικές προς Στοκχόλμη και Λουντ και επιπλέον προς Αγγλία, Δανία, Βέλγιο και ΗΠΑ για συνέδρια. Και οι δυο εργαζόμαστε από το σπίτι εδώ και δυο βδομάδες και κάνουμε τα πάντα διαδικτυακά: μαθήματα, επιτροπές, συναντήσεις με ερευνητικές ομάδες. Η δυσκολία είναι ότι το πανεπιστήμιο δεν έκλεισε ούτε μια μέρα για να προσαρμοστούμε στη μετάβαση και η εκπαίδευση στα διαδικτυακά συστήματα έγινε εμβόλιμα ενώ όλα τα υπόλοιπα συνέχιζαν να τρέχουν κανονικά.
Το να ζεις την πανδημία μακριά από τη χώρα σου είναι πάντως αρκετά αγχωτικό. Εκτός από το άγχος για την υγεία μας, ανησυχούμε διπλά για την υγεία των γονιών μας, που είναι στην Ελλάδα και την Ισπανία. Δεν μπορούμε ούτε τα ψώνια τους να κάνουμε, ούτε αν συμβεί κάτι να ταξιδέψουμε για να βρεθούμε κοντά τους. Η μητέρα μου θα ερχόταν τον Απρίλιο αλλά φυσικά ακύρωσε. Τώρα δεν ξέρουμε ούτε αν θα μπορέσουμε να βρεθούμε τον Ιούνιο, γιατί εδώ λένε ότι θα τραβήξει ως το καλοκαίρι. Ελπίζω μόνο να είστε όλοι καλά, και να μην υπάρχει μεγάλη διασπορά στην Θράκη. Εμείς εδώ ζούμε ήδη μέσα σε μια τεράστια πανδημική σούπα.
Ανθή Μαλκοπούλου
Ουψάλλα, Σουηδία
21 Μαρτίου 2020