37.200 ευρώ δίνει σε πρώτη φάση ο ΟΦΥΠΕΚΑ για την υπηρεσία υποστήριξης για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας του μεταλλείου. Το έργο είχε δρομολογηθεί επί ΣΥΡΙΖΑ και ακυρώθηκε το 2020 από τη ΝΔ
Της Κικής Ηπειρώτου
Αναθερμαίνεται η … πονεμένη υπόθεση της περιβαλλοντικής αποκατάστασης των μεταλλείων της Κίρκης, όπως προκύπτει από απόφαση που έλαβε ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
Έργο αποκατάστασης των μεταλλείων που εδώ και σχεδόν 30 χρόνια αποτελούν μία ανοιχτή πληγή για το επιβαρυμένο -ιδιαίτερα μετά τις περσινές φωτιές- φυσικό περιβάλλον του Δήμου Αλεξανδρούπολης, είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2009, με προϋπολογισμό στα 5,5 εκ ευρώ.
Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2020, επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας και με απόφαση της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το αίτημα χρηματοδότησης για την υλοποίηση του έργου απορρίφθηκε.
Η νέα εξέλιξη
Για περισσότερα από 25 χρόνια το μεταλλείο της Κίρκης αποτελεί μία ανοιχτή «πληγή» για την ευρύτερη περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Το μεταλλείο εγκαταλείφθηκε το 1997 χωρίς η εταιρεία που το είχε αναλάβει να προχωρήσει σε κάποια ενέργεια αποκατάστασης του περιβάλλοντος, αφήνοντας τεράστιες εκτάσεις με λίμνες τελμάτων που είχε στο παρελθόν δημιουργήσει, καθώς και την βασική υποδομή του μεταλλείου, ανέγγιχτες.
Πρόκειται για μια έκταση 118.000 στρεμμάτων, ενώ ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι ότι η περιοχή του ανενεργού μεταλλείου βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός περιοχής του εθνικού καταλόγου του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου NATURA 2000 και συγκεκριμένα εντός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα (ΖΕΠ), με την επωνυμία «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου» και με κωδικό «GR1110009».
Τις σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη μη αποκατάσταση των χώρων του μεταλλείου είχαν διαπιστώσει και οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, με αυτοψίες που διενήργησαν το 2016. Από την έκθεσή τους προέκυπτε «ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα που παραμένει άλυτο επί δέκα και πλέον χρόνια, με βασικότερη αιτία το υψηλό κόστος αποκατάστασης, παρά τον επείγοντα χαρακτήρα, ο οποίος έχει διαπιστωθεί και τεκμηριωθεί αρμοδίως».
Πλέον, για την υπόθεση φαίνεται πως υπάρχει «αλλαγή πλεύσης» στα αρμόδια όργανα. Με απόφαση που υπέγραψε στις 26 Μαΐου 2024 ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΦΥΠΕΚΑ Κωνσταντίνος Τριάντης, ο Οργανισμός αναλαμβάνει τη δαπάνη ύψους 37.200 ευρώ που αφορά στην «υπηρεσία υποστήριξης για την περιβαλλοντική αποκατάσταση της ζημίας του δημόσιου ανενεργού μεταλλείου στην περιοχή Κίρκη του Δήμου Αλεξανδρούπολης».
Το συγκεκριμένο κονδύλι αναμένεται να διατεθεί για την εκπόνηση μελέτης σχετικά με τα νέα δεδομένα γύρω από την αποκατάσταση των μεταλλείων, ενώ σε δεύτερη φάση αναμένεται να υπάρξει σχετικό έργο με συγκεκριμένες παρεμβάσεις αποκατάστασης στην περιοχή.
Τότε που άνοιγε ο δρόμος της αποκατάστασης
Γράφαμε τον Απρίλιο του 2019:
«Με Κοινή Υπουργική Απόφαση του Υπουργού ΥΠΕΝ Γιώργου Σταθάκη και του Αν. ΥΠΕΝ Σωκράτη Φάμελλου, όπως πρώτα έγραψε η “ΓΝΩΜΗ”, ανοίγει ο δρόμος για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς που προκλήθηκε από τη λειτουργία του ανενεργού πλέον μεταλλείου Κίρκης στην Αλεξανδρούπολη, με τη διάθεση 5,5 εκατ. ευρώ, που έχουν εξασφαλισθεί από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ, στο πλαίσιο της «Αποκατάστασης βιομηχανικών χώρων και μολυσμένης γης».
Η δράση αποκατάστασης περιελάμβανε τα εξής μέτρα:
-Επικαιροποίηση των μελετών με ταυτόχρονο έλεγχο, εντοπισμό και καταγραφή της ρύπανσης των εδαφών, ιζημάτων ρέματος, υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και κατά δεύτερον των σωρών των αποβλήτων.
-Αποκατάσταση των λεκανών απόθεσης τελμάτων.
-Διαμόρφωση ελεγχόμενου χώρου απόθεσης.
-Διαχείριση των σωρών των εξορυκτικών αποβλήτων.
-Διαχείριση των διαφυγών των τελμάτων και των ρυπασμένων ιζημάτων στα τμήματα των ρεμάτων Κιρκάλων και Ειρήνη.
-Μερική εκτροπή της κοίτης του ρέματος Κιρκάλων (εφόσον απαιτηθεί σύμφωνα με την επικαιροποίηση των μελετών).
-Αποκατάσταση της περιοχής στο μεταλλείο Αγίου Φιλίππου.
Είχε ακολουθήσει, τον Ιούλιο του 2019 η σύσταση της ομάδας έργου που θα αναλάμβανε το συντονισμό και την παρακολούθηση των παρεμβάσεων αποκατάστασης των ανενεργών μεταλλείων με απόφασή των υπουργών Σταθάκη και Φάμελλου, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2019 είχε βγει στον αέρα η πρόσκληση για την υποβολή προτάσεων στο ΕΣΠΑ για το έργο «Αποκατάσταση ρυπασμένων χώρων δημόσιου ανενεργού μεταλλείου Κίρκης – Έβρου».
Παρ’ όλα αυτά, τον Δεκέμβριο του 2020, με απόφαση της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το αίτημα χρηματοδότησης για την υλοποίηση του έργου, με το ποσό των 5 εκατομμυρίων ευρώ, απορρίφθηκε.
Την απόφαση υπέγραφε ο τότε Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και Ταμείου Συνοχής Γεώργιος Ζερβός.
Η πρόταση αξιολογήθηκε αρνητικά στο στάδιο Β’: Αξιολόγηση των προτάσεων ανά κριτήριο / ομάδα κριτηρίων για τους ακόλουθους λόγους:
Η πρόταση αξιολογήθηκε αρνητικά στο στάδιο Β’-“Αξιολόγηση σε επίπεδο ομάδας κριτηρίων” διότι δεν πληρείται: Το κριτήριο της Πληρότητας και Σαφήνειας του Περιεχομένου της Πρότασης, υποκριτήριο Α3: “Ρεαλιστικότητα χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης της πράξης”. Δεν τεκμηριώνεται η ρεαλιστικότητα του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης και ειδικότερα δεν εξασφαλίζεται η μελετητική της ωρίμανση με τρόπο και σε χρόνο που θα καθιστούσαν εφικτή την ολοκλήρωση της πράξης εντός της περιόδου επιλεξιμότητας του προγράμματος. Η έλλειψη του ανωτέρου είναι ουσιώδης, καθώς δεν είναι δυνατόν να ενεργοποιηθεί κάποια διαδικασία ώστε να είναι δυνατή η υλοποίηση της πράξης, όπως έχει σχεδιαστεί, μέχρι 31/12/2023».
Με απόφαση που υπέγραψε στις 26 Μαΐου 2024 ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΦΥΠΕΚΑ Κωνσταντίνος Τριάντης, ο Οργανισμός αναλαμβάνει δαπάνη ύψους 37.200 ευρώ