Την πρώτη φορά που βρέθηκα στην Αλεξανδρούπολη ως επισκέπτρια από επιλογή, έμεινα ενεή από την γοητεία, την ομορφιά και τον γεωπολιτιστικό πλούτο της πόλης. Μιας πόλης που στα μάτια μου είναι μια σύγχρονη αστική ουτοπία, ένας μικρός επίγειος Παράδεισος. Μια πόλη συναρπαστική, τα δήλα και άδηλα σημεία της οποίας είναι μια πρό(σ)κληση. Μια πόλη που είναι φιλόξενη και ανοιχτή στους φοιτητές και στους επισκέπτες της (Έλληνες, Βούλγαρους, Τούρκους, Ρώσους κ.α.) και κάνει τους πολίτες της υπερήφανους για τον τόπο τους. Ποιά όμως είναι τα σημεία, τα πρόσωπα και τα δρώμενα της Αλεξανδρούπολης που συγκροτούν ένα πλούσιο θησαυροφυλάκιο και δομούν την βιωματική μου σχέση μ’ αυτήν; Χωρίς ιεραρχήσεις και αξιολογήσεις, κάθε ένα από τα σημεία που θ’αναφέρω παρακάτω, μου δημιουργεί έντονα συναισθήματα άλλοτε χαράς και άλλοτε λύπης. Φυσικά, από τον πίνακά μου μπορούν ν’αφαιρεθούν και να προστεθούν και άλλα στοιχεία.
Η Αλεξανδρούπολη λοιπόν σε καλωσορίζει μ’ένα σπουδαίο ιστορικό μνημείο: τη Σάλη, που στο παρελθόν ταυτίστηκε με την Μεσημβρία. Τα περίφημα «ΣαμοθρηϊκεαΤείχεα» του Ηρόδοτου, είναι μια αρχαία πόλη του 7ου π.Χ. αιώνα όπου στον σημερινό αρχαιολογικό χώρο μπορείς να δεις δύο ιερά, ίχνη τυπικών ελληνικών κατοικιών του 5ου και 4ου π.Χ. αιώνα, το κτήριο με τους αμφορείς κ.α. Συνοδοιπόρος σου σ ‘αυτό το πολιτισμικό ταξίδι είναι ένας από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς και εμπορικούς δρόμους του αρχαίου κόσμου: Η Εγνατία Οδός. Η συγκίνηση που νιώθεις καθώς περιηγείσαι στα ίχνη της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού, ενισχύεται από την σύγχρονη εμπειρία. Κι όταν το καθαρό φως σε λούζει τότε ατενίζεις εκστατικά το Άγιο Όρος, την Αίνο, την Τένεδο, τη Σαμοθράκη.
Απλώνεις το χέρι σου και τα βάζεις στην χούφτα σου. Όταν ο ήλιος πλησιάζει στην δύση του, τα χρώματα του ουρανού και η αντανάκλαση της θάλασσας σε καθηλώνουν. Το ηλιοβασίλεμα στην παραθαλάσσια περιοχή Μάκρης-Δικέλλων σου προσφέρει δυνατότητες υπέρβασης των βιολογικών σου δεσμεύσεων και μετάβασης σε άλλες πραγματικότητες. Η σπηλιά του Κύκλωπα και οι Ελαιώνες της Μάκρης σε αποχαιρετούν καθώς προχωράς για να συναντήσεις την καρδιά της πόλης.
Η Αλεξανδρούπολη προσφέρει ηδονικές νυχτερινές αποδράσεις. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι,όταν οι τοίχοι των σπιτιών και η άσφαλτος βράζουν, υπάρχουν σημεία και χώροι δροσιάς, ανάτασης και νηφαλιότητας. Ο θερινός κινηματογράφος «Φλοίσβος», μια όαση πολιτισμού με ιστορίες της έβδομης τέχνης να ξεδιπλώνονται στο πανί και τον έναστρο ουρανό να γίνεται μια δεύτερη οθόνη στην οποία δραπετεύει συχνά το μάτι. Δίπλα στον «Φλοίσβο», λειτουργεί ένας χώρος όπου όποιος τον ανακαλύπτει, τον λατρεύει. Ένα κάμπινγκ, για όσους αναζητούν διακοπές σε ρυθμούς γήινους, με εμπειρίες υπέροχες και σπάνιες απολαύσεις. Λίγα βήματα πιο πέρα βρίσκεται το ανανεωμένο πάρκο «Προσκόπων», που προσφέρει θαυμάσιες δυνατότητες αστικής άθλησης και πεζοπορίας καθώς επίσης και ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο υπαίθριο θέατρό του.
Στον κεντρικό ιστό της, την αγορά της Αλεξανδρούπολης, ξεχωρίζουν οι βιτρίνες των εμπορικών καταστημάτων, πλήρως ενημερωμένες με τις τελευταίες προσταγές της μόδας. Στα πλακόστρωτα δρομάκια, υπαίθρια και μη μπαράκια, αναψυκτήρια, café και καφενεία, ταβέρνες και εστιατόρια όπου μπορείς να γευτείς μοναδικές μπουγάτσες και τυρόπιτες, γύρο, θαλασσινά και άλλες λιχουδιές, συγκροτούν ένα ελκυστικό δίκτυο απόδρασης, ξεκούρασης και διασκέδασης.
Ξεχωριστό συγκριτικό πλεονέκτημα της πόλης αποτελούν οι πολιτιστικές της υποδομές, οι καλλιτέχνες της και οι συλλογικοί πολιτιστικοί φορείς.
Τα μουσεία της είναι υποδείγματα της ανθρώπινης τέχνης και δημιουργικότητας. Το Ιστορικό Μουσείο, το Εθνολογικό Μουσείο, το Μουσείο Φυσική Ιστορίας και το Εκκλησιαστικό Μουσείο με τους μικρούς και μεγάλους θησαυρούς της ιστορίας, της παράδοσης και της φύσης, εντυπωσιάζουν. Ένα πνευματικό ακόμη κόσμημα της πρωτεύουσας του Έβρου είναι η Δημοτική Βιβλιοθήκη. Όχι μόνο γιατί είναι ένα πολυδιάστατο δημιουργικό κύτταρο του βιβλίου αλλά και γιατί στεγάζεται σ’ένα από τα ιστορικότερα κτήρια της πόλης:το Καπνομάγαζο.
Η Αλεξανδρούπολη στο σύγχρονο περιφερειακό πολιτισμικό σύμπαν κατέχει ηγεμονική θέση. Ζωγράφοι ευρωπαϊκών προδιαγραφών και αποδοχής, ταλαντούχοι μουσικοί και ερμηνευτές, ηθοποιοί, δημιουργικοί συγγραφείς και πολιτιστικοί σύλλογοι φωτίζουν τον κόσμο των τεχνών και δίνουν χρώμα στην ζωή των πολιτών.
Την πολυπολιτισμική και πολυεθνική παράδοση της Αλεξανδρούπολης, από την εποχή του Δεδέαγατς και της ολιγόμηνης Νεάπολης, σηματοδοτεί η Καθολική Εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ κτισμένη στα έτη 1896-1901 από λαξεμένη πέτρα με πλούσια εσωτερική διακόσμηση.
Ένα αναξιοποίητο σύμπλεγμα που μπορεί όμως ν’αναδειχθεί σε κυρίαρχο κέντρο αναφοράς αστικού οικοτουρισμού και πολιτισμού είναι αυτό που ορίζουν οι Πύργοι του Άβαντα-Ποτάμου, του ρέματος «Ειρήνη» και του βραχώδους Ναού των Αγίων Θεοδώρων με τις ανεκτίμητες αγιογραφίες του11ου-13ου αιώνα. Μια βόλτα στην περιοχή συνδυασμένη με αναψυχή, αθλητισμό, φωτογράφιση, ανάβαση σε κάνει να αισθάνεσαι ότι ανακαλύπτεις έναν κόσμο που αναβλύζει ενέργεια και ζωή.
Η «πύλη εξόδου» της πόλης οικοδομήθηκε πάνω σ’ένα επιβλητικό δίπολο. Το καμαρόστεγο ορθογώνιο κτήριο του δεύτερου μισού του 4ου αιώνα, την Χάνα, που λειτουργούσε ως χάνι για αιώνες και τα ιαματικά λουτρά της Τραϊανούπολης με τις τεράστιες θεραπευτικές ιδιότητες. Όποιος γευτεί την ευεξία των λουτρών νοιώθει ν’αναδύονται από τα νερά μορφές Ρωμαίων, Οθωμανών, Βυζαντινών…Και μετά…συναντάς το μνημείο της φύσης. Το Δέλτα του ποταμού Έβρου.Έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους στην Ευρώπη.
Κάπου εδώ όμως η Αλεξανδρούπολη, ανάμεσα στο αρχαίο τοπίο και την σύγχρονη πόλη, φορώντας τα καλά της, σε ξεπροβοδίζει στην Δύση και στην Ανατολή ως πολιτισμένο πολίτη, περνώντας μηνύματα πολιτισμού κλασικά και αναλλοίωτα…
