του Μάνου Λασκαράκη
Πριν από μερικές ημέρες ταξίδεψα στην πρωτεύουσα. Μετά από μια επαγγελματική υποχρέωση επισκέφτηκα το ΟΑΚΑ για να παρακολουθήσω τον αγώνα μπάσκετ μεταξύ του Παναθηναϊκού και της Alba Βερολίνου. Το θέαμα ήταν καθηλωτικό για ένα φίλο του αθλήματος, το ίδιο και η ατμόσφαιρα. Και αν υπάρχει κάτι που θα άλλαζα ήταν μερικά συνθήματα που φωνάζανε οι οπαδοί των πρασίνων από το «πέταλο». Βρίζανε μια ομάδα που δεν βρίσκονταν καν στο γήπεδο. Καταλαβαίνετε ποια.
Τη λογική του «γηπέδου» μάλλον διαθέτει και ο αξιωματικός που εκπαίδευσε τους δόκιμους, τους οποίους ακούσαμε να βρίζουν μισαλλόδοξα καθώς παρελαύνανε μπροστά στο κοινό και τις τηλεοπτικές κάμερες, κατά τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Δεν ξέρω πόσο δύσκολο είναι για ένα φανατικό οπαδό μιας ομάδας ή ενός έθνους να μην αρκείται στους ύμνους και να χορταίνει μόνο με βρισιές, γιατί δεν υπήρξα ποτέ φανατισμένος. Ας συλλογιστούν όμως οι φανατικοί το εξής: Ότι το να επιχειρείς να εξυψωθείς μειώνοντας τους άλλους είναι μια μορφή ετεροπροσδιορισμού. Και δεν υπάρχει πιο φτωχός τρόπος έκφρασης από αυτόν. Σαν να μην έχεις τίποτα να πεις για σένα και τις αρετές σου. Κούφιος περιεχομένου. Κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο έσπευσε να ετεροπροσδιορίσει ο βουλευτής Έβρου της Ελληνικής Λύσης, Πάρης Παπαδάκης, τους επαναστάτες του 21, λέγοντας πως τον ξεσηκωμό δεν τον έκαναν «λεπτεπίλεπτοι άντρες που ακούγανε Μότσαρτ και φεμινίστριες» αλλά «μουστακαλήδες αγριάνθρωποι και αντρογυναίκες». Θαρρείς και δεν είχαν αξίες και ιδανικά οι μαχητές του 21, πάρα μόνο «αγριάδα». Όσο για τους ανθρώπους της τέχνης και των κινημάτων, μάλλον είναι παιδιά κατώτερου θεού.
Ανεξάρτητα από το πόσο προσβλητικό είναι να αποκαλείς τους επαναστατημένους ανθρώπους άγριους, η επανάσταση δεν είναι ένα φαινόμενο που περιορίζεται στο πεδίο των μαχών. Αλήθεια, πόσο αγριάνθρωποι ήταν τα μέλη της Φιλικής Εταιρίας που ενέπνευσαν την ιδέα της απελευθέρωσης των Ελλήνων; Πόσο αγριάνθρωποι ήταν οι φιλέλληνες, όπως ο ποιητής Λόρδος Βύρων που πέθανε στο πλευρό των επαναστατών στο Μεσολόγγι; Πόσο αγριάνθρωποι ήταν τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης που ψήφισαν το πρώτο σύνταγμα της Ελλάδος το 1822 ακολουθώντας αρχές του Διαφωτισμού; Καθόλου. Οι μόνοι «αγριάνθρωποι» είναι εκείνοι που βρίζουν -εκ τους ασφαλούς- όσους βρίσκονται εκτός «γηπέδου» και παράλληλα κάνουνε μπούλινγκ στους αδύναμους, στους διαφορετικούς και σε εκείνους που συγκινούνται με τους ρυθμούς του… Μότσαρτ.
Ποιος ήταν όμως ο Μότσαρτ; Μια μουσική ιδιοφυία που πέθανε το 1791, δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης. Την δεκαετία του 1770 είχε ζήσει στο Παρίσι. Μια πόλη διάχυτη από τις ιδέες του διαφωτισμού και το προεπαναστατικό πνεύμα. Ο Μότσαρτ επηρεάστηκε από τις ραγδαίες κοινωνικές εξελίξεις της εποχής, αποσχίστηκε από το φεουδαρχικό «πατρονιστικό» σύστημα που ως καλλιτέχνης έβρισκε ανυπόφορο, και μετέτρεψε τις επαναστατικές ιδέες σε απαράμιλλη μουσική.
Η μουσική του Μότσαρτ ήταν ένα ακόμα από τα συστατικά που προμήνυαν την «Εποχή των Επαναστάσεων».
