Σχεδόν πέντε μήνες μετά τη λήξη της εξηκονταετούς συμφωνίας με τη Βουλγαρία, το ζήτημα δεν έχει διευθετηθεί, παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις
Έντονος είναι ο προβληματισμός αγροτών και πολιτικών παραγόντων του Έβρου αναφορικά με την εκκρεμή διακρατική συμφωνία με τη Βουλγαρία για τη διοχέτευση υδάτων του ποταμού Άρδα για τις ανάγκες άρδευσης της ελληνικής πλευράς.
Σε σύσκεψη που έγινε το Σάββατο για το θέμα, στην Ορεστιάδα, με πρωτοβουλία του τοπικού ΓΟΕΒ, τονίσθηκε από τη μία πλευρά η αγωνία του αγροτικού κόσμου σχετικά με τη μη διευθέτηση του ζητήματος, κι από την άλλη, οι ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν από το πολιτικό προσωπικό του νομού προκειμένου το θέμα να λυθεί οριστικά μέσα στους επόμενους 2-3 μήνες. Επιπλέον, αυτό που προκαλεί ακόμη μεγαλύτερο προβληματισμό είναι το μέλλον του Έβρου, σχετικά με τα υδάτινα αποθέματά του που δοκιμάζονται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, τόσο λόγω της κλιματικής αλλαγής, όσο και λόγω απουσίας κρίσιμων υποδομών και σχεδιασμού για τη διαχείριση των υδάτων.
Η σύσκεψη έγινε παρουσία των βουλευτών Εβρου Σταύρου Κελέτση, Αναστασίου Δημοσχάκη και Πάρη Παπαδάκη, της εκροσώπου του βουλευτή Χρήστου Δερμεντζόπουλου, των Εβριτών αντιπεριφερειαρχών Πουλιλιού, Βενετίδη, Μπαχαρίδου Κατσογριδάκη, του Δημάρχου Ορεστιάδας Διαμαντή Παπαδόπουλου, των προέδρων των ΤΟΕΒ Ριζίων, Πλάτης και Νεοχωρίου, Βελισσαρίδη, Δρακούδη, Πασσιά αντίστοιχα, και των προέδρων των Αγροτικών Συλλόγων Τριγώνου, Βύσσας και Ορεστιάδας, Δρακούδη, Μαργαριτίδη, Αγγελακούδη.
Η επίσημη δικαιολογία των κυβερνητικών παραγόντων για τη μη οριστική επίτευξη της συμφωνίας είναι η πολιτική αστάθεια στη Βουλγαρία. Ωστόσο, όπως καταγράφει η ΕΡΤ Ορεστιάδας, ο αγροτικός κόσμος επιρρίπτει σοβαρές ευθύνες για την “αδιαφορία που υπήρξε όλα τα προηγούμενα χρόνια να επιτευχθεί εγκαίρως μία νέα συμφωνία” και απαιτεί μία άμεση και σταθερή λύση, που θα επιτρέπει τη συνέχιση της καλλιεργητικής δραστηριότητας χωρίς το ρίσκο της έλλειψης αρδευτικού νερού, τονίζοντας πως “οτιδήποτε άλλο κι αν έχει εξαγγελθεί ως αναπτυξιακό μέτρο για τον αγροτικό τομέα του Έβρου, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα εάν, πρωτίστως, δεν έχει διασφαλιστεί νερό για την άρδευση των χωραφιών”.
Παράλληλα, οι εκπρόσωποι των αγροτών υπογράμμισαν την ανάγκη να υπάρξει στον Έβρο “ένας ολιστικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των υδάτων”, που θα εξασφαλίζει το νερό που χρειάζεται ο νομός και θα “διορθώσει τα τεράστια λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος”.
Και τα στελέχη των ΤΟΕΒ και του ΓΟΕΒ, όμως, προτάσσουν επιτακτικά την ανάγκη εξεύρεσης άμεσης λύσης, “πριν τις 15 Απριλίου, που ξεκινά η αρδευτική περίοδος”, τονίζοντας παράλληλα πως, ως Οργανισμοί, δεν έχουν καμία απολύτως αρμοδιότητα να υπογράψουν οποιαδήποτε, έστω και προσωρινή, συμφωνία με Οργανισμό της Βουλγαρίας, για τη διοχέτευση υδάτων στην Ελλάδα.
Δυσοίωνα τα νέα από τη βουλγαρική πλευρά
Η τρίμηνη συμφωνία που υπογράφηκε το καλοκαίρι, με “εγγυητή” για την τήρηση των όρων της την Περιφέρεια ΑΜΘ, εξυπηρέτησε προσωρινά τις αρδευτικές ανάγκες των 200.000 στρεμμάτων που ποτίζονται από τα νερά του Άρδα, ωστόσο υπάρχουν νέα δεδομένα στη γειτονική χώρα, σύμφωνα με επίσημα δημοσιεύματα του βουλγαρικού τύπου, που αποτελούν ισχυρές ενδείξεις ότι όσο περνάει ο καιρός, θα μεγαλώνει ο βαθμός δυσκολίας για τη σύναψη μία νέας διμερούς συμφωνίας.
Ήταν χαρακτηριστική η αναφορά του διευθυντή του ΓΟΕΒ Ορεστιάδας, Ορέστη Βουρνέλη, στα δημοσιεύματα αυτά, από τα οποία έγιναν γνωστά δύο κρίσιμα στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι το βουλγαρικό υπουργείο Γεωργίας σχεδιάζει την επέκταση των αρδευόμενων περιοχών της γειτονικής χώρας, από 400.000 στρέμματα που είναι σήμερα, σε 1,5 εκ. στρέμματα και το δεύτερο αφορά τα επίσημα στοιχεία που παρουσίασε το βουλγαρικό Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Υδρολογίας, σύμφωνα με τα οποία, μετά τη σημαντική μείωση που παρουσίασε στη διάρκεια του 2023 η απορροή των ποταμών στο βουλγαρικό έδαφος, το 2024, λόγω της ξηρασίας και των μειωμένων βροχοπτώσεων, η απορροή μειώθηκε περαιτέρω, κατά 72%!
Τα δύο αυτά νέα στοιχεία έρχονται να προστεθούν στην πάγια εκμετάλλευση των νερών από τη βουλγαρική πλευρά, μέσω των συνοριακών υδροηλεκτρικών της φραγμάτων, για τις ενεργειακές ανάγκες της. Την ίδια ώρα, ο κλοιός σφίγγει για τα υδάτινα αποθέματα του νομού και από την πλευρά της Τουρκίας, που εδώ και έναν χρόνο περίπου έβαλε σε λειτουργία ένα νέο μεγάλο φράγμα που κατασκεύασε στην Αδριανούπολη, δεσμεύοντας πολύ μεγάλες ποσότητες νερού του ποταμού Έβρου (Meriç).
Το συγκεκριμένο φράγμα, σε συνδυασμό με το “φαραωνικό”, όπως χαρακτηρίζεται, αντλιοστάσιο που έχει κατασκευαστεί επί τουρκικού εδάφους, απέναντι από το Πύθιο, για αρδευτικές ανάγκες των ορυζώνων που εκτείνονται από την άλλη πλευρά του Έβρου, μειώνουν δραματικά τις ποσότητες νερού που ρέουν στον μεγάλο ποταμό του νομού, από τον οποίο αρδεύονται εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα από το Διδυμότειχο μέχρι το Δέλτα του Έβρου.
Η κατάσταση που διαμορφώνεται σε σχέση με το υδάτινο δυναμικό του νομού, δεν επηρεάζει μόνον την άρδευση αλλά, σε δεύτερο χρόνο, θα επηρεάσει και τα νερά της ύδρευσης, καθώς εάν δεν ληφθούν έγκαιρα σοβαρά μέτρα, ο υδροφόρος ορίζοντας, σταδιακά θα στερεύει σε όλο το μήκος και πλάτος του Έβρου.
Η γενική διαπίστωση
Η σύσκεψη ολοκληρώθηκε με τη γενική διαπίστωση ότι εκτός από μία συμφωνία με τη Βουλγαρία, εξίσου αναγκαίο είναι πλέον να προχωρήσουν άμεσα έργα εντός του νομού, που θα επιτρέψουν μία “εσωτερική” διαχείριση υδάτων, ικανή να καλύψει τις υδάτινες ανάγκες της περιοχής. Σε ό,τι αφορά τις ενέργειες για τις οποίες δεσμεύτηκαν οι κυβερνητικοί βουλευτές, ήταν να μεταφερθεί το θέμα της ελληνοβουλγαρικής συμφωνίας και στην Ε. Ε. και να υπάρξει το αμέσως επόμενο διάστημα και μία συνάντηση με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από την πλευρά του, ο κ. Παπαδάκης δήλωσε ότι θα καταθέσει επίκαιρη ερώτηση για το θέμα, ζητώντας συγκεκριμένες απαντήσεις, ενώ ο αντιπεριφερειάρχης Έβρου, Βαγγέλης Πουλιλιός διαβεβαίωσε τους αγρότες πως όπως έγινε και το περασμένο καλοκαίρι, που η Περιφέρεια ανέλαβε την ευθύνη για την τρίμηνη συμφωνία, έτσι θα συνεχίσει να στέκεται δίπλα στους αγρότες, διεκδικώντας σθεναρά μία λύση.
Κ.Η.