Της Κικής Ηπειρώτου
Ξεκίνησε στις 14 Φεβρουαρίου στην Επιτροπή Εμπορίου και Παραγωγής της ελληνικής Βουλής η συζήτηση του σχεδίου νόμου που αφορά την αξιοποίηση των περιφερειακών λιμένων της χώρας, μεταξύ των οποίων και αυτό της Αλεξανδρούπολης. Με την ψήφιση του νόμου, την ερχόμενη Πέμπτη, αναμένεται να ξεκινήσει από το ΤΑΙΠΕΔ η διαδικασία αξιοποίησης των δέκα περιφερειακών λιμένων της χώρας, η οποία έχει ήδη καθυστερήσει σημαντικά.
Η αρχή των υποπαραχωρήσεων στους περιφερειακούς λιμένες εκτιμάται ότι θα γίνει με τους λιμένες της Βορείου Ελλάδος και συγκεκριμένα με την Αλεξανδρούπολη και την Καβάλα.
Και στις δύο περιπτώσεις στόχος είναι η παραχώρηση των εμπορευματικών δραστηριοτήτων των λιμένων που σχετίζονται με τη διακίνηση φορτίων/εμπορευμάτων.
Στον λιμένα της Καβάλας διακινούνται κυρίως μάρμαρα, λιπάσματα, ξυλεία, σιδηροεξοπλισμός κ.ά. που κατευθύνονται και προέρχονται προς και από βαλκανικές χώρες και κυρίως τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Ο εμπορικός λιμένας «Φίλιππος Β΄» της Καβάλας, που θα παραχωρηθεί προς χρήση, έχει έκταση 172 στρέμματα και μήκος κρηπιδώματος 1.500 μέτρων.
Αντίστοιχη εκμετάλλευση αναμένεται και στον λιμένα της Αλεξανδρούπολης, όπου εκτός από χύδην φορτία (σιτηρά, ζάχαρη κ.ά.) διακινούνται μικρά εμπορευματοκιβώτια. Επίσης στον λιμένα αναμένεται η δημιουργία τερματικού σταθμού φυσικού αερίου, καθώς στα ανοικτά του λιμανιού η Gastrade ετοιμάζει τον σταθμό αεριοποίησης LNG.
Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι ο εμπορικός λιμένας της Αλεξανδρούπολης έχει μεγαλύτερη σημασία, δεδομένου ότι μπορεί να αξιοποιηθεί για την παράκαμψη της εμπορευματικής κίνησης μέσω των Δαρδανελλίων και του Βοσπόρου. Επίσης είναι από τους λίγους λιμένες της χώρας που διασχίζεται από σιδηροδρομική γραμμή, καθιστώντας πολύ πιο ευέλικτη τη μεταφορά εμπορευμάτων.
Όλες οι αποφάσεις από το ΤΑΙΠΕΔ
Το σχέδιο νόμου για τις υποπαραχωρήσεις στους περιφερειακούς λιμένες της χώρας παρέχει την απαραίτητη ισχύ, ώστε αυτές να προχωρήσουν απρόσκοπτα. Το ΤΑΙΠΕΔ καθίσταται ο κύριος στη λήψη των αποφάσεων, αφού τόσο το αρμόδιο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής όσο και οι οργανισμοί λιμένων έχουν συμβουλευτικό έργο στις προτάσεις του Ταμείου. Ειδικότερα, το σχέδιο νόμου παρέχει περιθώριο 30 εργάσιμων ημερών (ή 45 ημερών συνολικά) για τη διαβούλευση του σχεδίου αξιοποίησης και προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν συμβουλευτικά σχόλια και παρατηρήσεις. Από εκεί και έπειτα το ΤΑΙΠΕΔ μπορεί να προχωρήσει όπως το ίδιο κρίνει καλύτερα την προώθηση των υποπαραχωρήσεων.
Στο σχέδιο νόμου ακόμη ορίζεται ότι ο υποπαραχωρησιούχος θα καταβάλλει έως 5% των ακαθάριστων ετήσιων εσόδων του και ότι το ποσοστό αυτό μπορεί μόνον σε ειδικές περιπτώσεις να υπερκεραστεί. Επίσης, με το σχέδιο νόμου αυξάνεται η αποζημίωση που καταβάλλει ο οργανισμός λιμένος στο ελληνικό Δημόσιο, αφού από 2% επί των ετήσιων εσόδων που είναι σήμερα θα ανέλθει σε 3,5%. Η διάρκεια των υποπαραχωρήσεων περιορίζεται από τη διάρκεια της κύριας παραχώρησης του λιμένος και πλέον εκτιμάται να κυμανθεί από 30 έως 35 έτη, ανάλογα με τον λιμένα.
Συγκρατημένα αισιόδοξος ο πρόεδρος του ΟΛΑ
«Με την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα έχουμε το εργαλείο, με το οποίο οι οργανισμοί λιμένων, το υπουργείο και το ΤΑΙΠΕΔ, θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε εκείνες τις διαγωνιστικές διαδικασίες και τους τομείς που παρουσιάζουν δυναμική και προοπτική ανάπτυξης, έτσι ώστε σύντομα να τελειώσουν οι διαγωνισμοί και να υπάρξουν επενδυτές, για να κάνουν αυτά που η χώρα και η περιοχή μας έχει ανάγκη», δήλωσε από την Αθήνα, όπου βρίσκεται ο πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένα Αλεξανδρούπολης Χρήστος Δούκας, ο οποίος εκτίμησε πως, όντως, η πιλοτική εφαρμογή του νόμου, όπως όλα δείχνουν, θα ξεκινήσει από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Εξέφρασε ακόμη την εκτίμηση ότι το νομοσχέδιο, το οποίο προκάλεσε, κατά την κατάρτισή του, μια σειρά από συγκρούσεις, τόσο σε επίπεδο θεσμών, όσο και τοπικών αρχών, θα ψηφιστεί από τη μεγάλη πλειοψηφία των βουλευτών. Όπως είπε, σε διαφορετική περίπτωση, αν κάποιος διαφωνεί με αυτό το μοντέλο αξιοποίησης των λιμένων, θα πρέπει να προτείνει κάποιο άλλο μοντέλο ή να πει ότι η κατάσταση πρέπει να μείνει όπως είναι σήμερα.Επισήμανε ότι το νομοσχέδιο, κυρώνει τις παραχωρήσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα στους Οργανισμούς Λιμένων, δηλαδή τις χερσαίες ζώνες, που δεν είχαν καλυφθεί μέχρι σήμερα με νόμο, ενώ ορίζει τις οικονομικές σχέσεις των λιμανιών με τους δήμους, διασφαλίζει όλα τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζόμενων στα λιμάνια, ώστε να υπάρχει κίνδυνος αναταράξεων.
Σχετικά με το ενδιαφέρον που έχουν εκφράσει κατά καιρούς διάφορες εταιρείες, από όλο τον κόσμο, για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, ο κ. Δούκας επισήμανε πως τώρα είναι η ώρα να αποδειχθεί ποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για να επενδύσει στην περιοχή μας.
«Το ενδιαφέρον, όλα αυτό το διάστημα, είναι μεγάλο και από συγκεκριμένες μεριές. Στην πρώτη φάση του διαγωνισμού, θα φανεί αν πραγματικά υπάρχει ενδιαφέρον, ή αν κάποιος τα έλεγε ‘λίγο παραπάνω από το μπόι του’. Εκτιμώ ότι θα έχουμε πολύ σημαντικές παρουσίες στην Αλεξανδρούπολη το επόμενο διάστημα. Στο λιμάνι μας χρειαζόμαστε τον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών έναν επενδυτή, ο οποίος θα κουβαλήσει, μαζί με την επένδυσή του, και τα φορτία. Να μην χρειαστεί δηλαδή να ψάξει να βρει φορτία, να τα έχει έτοιμα. Αυτό θα είναι κάτι πολύ σημαντικό για εμάς».
Σημειώνεται πως ο κ. Δούκας θα παρουσιάσει τη Δευτέρα, στη συνεδρίαση της επιτροπής που συζητά το νομοσχέδιο, τις θέσεις της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος.
Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου
Το σχέδιο νόμου προβλέπει τα εξής αναφορικά με τις υποπαραχωρήσεις των λιμένων:
- Τα λιμάνια παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο, το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών των Οργανισμών Λιμένων δεν περιέρχεται υπό τον μετοχικό έλεγχο ιδιώτη επενδυτή και οι Οργανισμοί Λιμένων διατηρούν τον χαρακτήρα τους ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου διφυούς χαρακτήρα, που ασκούν επιχειρηματική εκμετάλλευση, αλλά διατηρούν όλες τις αρμοδιότητες και εξουσίες τους, που εμπεριέχουν άσκηση δημόσιας εξουσίας.
- Ορίζεται η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάδειξη του προτιμώμενου επενδυτή, την οποία διεξάγει το ΤΑΙΠΕΔ, καθώς το δικαίωμα και η εξουσία διάθεσης δικαιώματος υποπαραχωρήσεων περιέρχεται και ασκείται αποκλειστικά από αυτό. Ιδιαίτερα σημαντικό σημείο είναι ότι η επιλογή των δραστηριοτήτων προς υποπαραχώρηση προκύπτει μετά από συμφωνία του Οργανισμού Λιμένα, του Υπουργείου Ναυτιλίας και του ΤΑΙΠΕΔ.
- Παράλληλα, προβλέπεται η επιβολή στον υποπαραχωρησιούχο του αντισταθμιστικού/ανταποδοτικού τέλους υπέρ του οικείου Οργανισμού Λιμένος, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων του υποπαραχωρησιούχου, με δυνατότητα υπέρβασης στις οριζόμενες περιπτώσεις.
- Επίσης, αυξάνεται κατά 1,5% και διαμορφώνεται από το 2% σε 3,5% το ποσοστό του ανταλλάγματος υπέρ του Δημοσίουεπί του συνόλου των ενοποιημένων ετήσιων εσόδων των Οργανισμών Λιμένος της οικείας χρήσης, τέλος το οποίο θα καταβάλλεται πλέον στον οικείο Δήμο.