Ώρες αγωνίας πέρασαν τα μέλη αντιπροσωπείας από την Περιφέρεια ΑΜΘ και το δήμο Καβάλας που βρίσκονταν την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη, για να συμμετάσχουν στην 40η Σύνοδο της UNESCO με σκοπό την προβολή του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων.
Την ώρα που ξέσπασαν οι πρώτες ταραχές λόγω της απόπειρας πραξικοπήματος, η αποστολή βρισκόταν καθ’ οδόν προς το ξενοδοχείο. Ωστόσο, λόγω των οδομαχιών και του γενικότερου κλίματος, το λεωφορείο εγκλωβίστηκε σε κάποιο σημείο δίπλα από το Βόσπορο, για περίπου 4 ώρες. Συνολικά, μέχρι την επιστροφή τους στα πάτρια εδάφη, τα μέλη της αποστολής έζησαν για περισσότερες από 27 από κοντά τις δραματικές εξελίξεις στην Τουρκία.
Η αποστολή, στην οποία συμμετείχαν ο περιφερειάρχης ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Γ. Παυλίδης, οι αντιπεριφερειάρχες Θ. Μαρκόπουλος και Σ. Παπαδόπουλος και η δήμαρχος Καβάλας Δ. Τσανάκα.
Όπως γράφει η «Πρωινή», σε μικρή απόσταση από το ξενοδοχείο, οι επιβαίνοντες στο λεωφορείο αντιλήφθησαν κυκλοφοριακό πρόβλημα. Δεν πήγε το μυαλό τους σε πραξικόπημα, ώσπου τα τηλέφωνα άρχισαν να χτυπούνε, μέσω των οποίων συγγενείς και φίλοι από την Ελλάδα τους πληροφορούσαν ότι στην Τουρκία είναι σε εξέλιξη πραξικόπημα. Τότε τα πράγματα σοβάρεψαν. Μπροστά τους αστυνομικοί τους καλούσαν να σβήσουν τη μηχανή και τα φώτα του λεωφορείου και να περιμένουν. Επειδή η αναμονή ήταν πολύωρη, τα μέλη της αποστολής βγήκαν από το λεωφορείο και περίμεναν στην άκρη του δρόμου. Δεν ήταν μόνοι. Ο δρόμος ήταν κλειστός από ακινητοποιημένα αυτοκίνητα και άλλους Τούρκους πολίτες. ΄Ακουγαν θορύβους, εκρήξεις, έβλεπαν ασθενοφόρα να περνούνε από δίπλα τους. Είχαν την εντύπωση ότι οι αστυνομικοί ήταν αυτοί που προσπαθούσαν να σταματήσουν το πραξικόπημα των ενόπλων δυνάμεων της Τουρκίας. Ένα αεροπλάνο μαχητικό F 16, πέταξε αρκετά χαμηλά στην περιοχή όπου βρίσκονταν η καβαλιώτικη αποστολή. Όπως διηγούνται τα μέλη της τρόμαξαν κι έπεσαν όλοι στο έδαφος. Ήταν η στιγμή που οι περισσότεροι φοβήθηκαν, επανήλθαν και περίμεναν στην άκρη του δρόμου μέχρι τα ξημερώματα του Σαββάτου. Τότε, με ανάρτησή του στο facebook, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Μαρκόπουλος, ενημέρωσε ότι το λεωφορείο με όλους τους επιβάτες υγιείς ξανάρχισε την πορεία του προς το ξενοδοχείο, όπου έφθασαν στις 5.30 το πρωί. Μόλις βρέθηκαν στα δωμάτιά τους για να ξεκουραστούν κι ενώ τα τηλέφωνά τους είχανε πάρει φωτιά, μια ισχυρή έκρηξη από την περιοχή τους τρόμαξε και πάλι.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα επρόκειτο να επιστρέψουν την Κυριακή, η δε δήμαρχος την Τρίτη. Όμως το Σάββατο μετά από διαβουλεύσεις και συνεννοήσεις μπήκανε στο λεωφορείο και γύρισαν σχετικά εύκολα στην Ελλάδα, ενώ στα σύνορα οι έλεγχοι έγιναν πολύ – πολύ γρήγορα. Πάλι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είδαμε τον περιφερειάρχη Γιώργο Παυλίδη να περνά χαμογελαστός πρώτος τα σύνορα.
Μαρτυρίες Ελλήνων της Τουρκίας
Μόλις λίγα εικοσιτετράωρα έχουν περάσει από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, του πέμπτου κατά σειρά από το 1960 μέχρι σήμερα, και οι πολίτες της γειτονικής χώρας μετρούν πληγές και θύματα ενώ προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν τι συνέβη.
Ανάμεσα στους Τούρκους πολίτες βρίσκονται με τους ίδιους προβληματισμούς και όμοιες αγωνίες και Ελληνες της Πόλης, οι οποίοι αφηγούνται στο «Εθνος» πώς βίωσαν τη νύχτα της Παρασκευής και εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το αύριο.
Μόλις είχε επιστρέψει από ένα επαγγελματικό ταξίδι στη Γερμανία ο επιχειρηματίας και κοινοτικός παράγοντας της ομογένειας Λάκης Βίγκας. «Το βράδυ βρεθήκαμε με μια παρέα σε εστιατόριο στην Πρίγκηπο. Ξαφνικά είδαμε στην τηλεόραση διάφορες ειδήσεις. Δεν φανταστήκαμε ότι ήταν κάτι σοβαρό. Νομίζαμε ότι υπάρχει παραπληροφόρηση. Ωστόσο, καθίσαμε μπροστά στην οθόνη και παρακολουθούσαμε».
Κι όλοι μαζί διερωτήθηκαν: Είναι φυσικό να περιμένει κανείς στρατιωτικό πραξικόπημα στην εποχή μας; Πράγματι, όπως απέδειξαν τα γεγονότα, όντως έγινε απόπειρα πραξικοπήματος και το κατάλαβαν και οι ίδιοι λίγο αργότερα. «Βέβαια, η κατάσταση ήταν πολύ πιο χαλαρή στα Πριγκηποννήσια σε σχέση με το κέντρο της Πόλης ή την Αγκυρα, όπου καθώς φαίνεται οι πολίτες έζησαν δύσκολες στιγμές. Εδώ δεν αισθανθήκαμε την πίεση της μεγαλούπολης».
Ωστόσο, ξημερώματα Σαββάτου οι πολίτες πήγαν στα ΑΤΜ προκειμένου να εκταμιεύσουν χρήματα, ενώ τα σούπερ μάρκετ και τα παντοπωλεία ήταν γεμάτα κόσμο που προμηθευόταν είδη πρώτης ανάγκης ως τις τρεις το πρωί.
«Μπορεί το πραξικόπημα να απέτυχε, όμως η επόμενη ημέρα θα είναι χειρότερη για την Τουρκία», εκτιμά ο εκδότης της ομογενειακής εφημερίδας «Απογευματινή», Μιχάλης Βασιλειάδης, που εκτιμά ότι το επόμενο διάστημα οι εντάσεις που υποβόσκουν στην τουρκική κοινωνία θα ενταθούν και τα μέτωπα θα οξυνθούν. Κάνοντας λόγο για «πραξικόπημα-οπερέτα», ο κ. Βασιλειάδης σημειώνει ότι τα γεγονότα της Παρασκευής αφήνουν πολλά ερωτηματικά, όπως για το εάν «πρόκειται για ένα απονενοημένο διάβημα κάποιων που για τους δικούς τους λόγους αποφάσισαν να πάρουν την εξουσία. Δεν ξέρουμε τίποτα για τον σκοπό αυτών που το οργάνωσαν». Σύμφωνα με τον κ. Βασιλειάδη, «στην Τουρκία η οικονομική κατάσταση θυμίζει την Ελλάδα πριν από 5-6 χρόνια. Ομως κοινωνικά παραπέμπει στην Ελλάδα της περιόδου 1945-1949», όπου υποβόσκουν πολλά μέτωπα. Σε κάθε περίπτωση θεωρεί ότι η εκδήλωση του πραξικοπήματος «ήταν η τελευταία σταγόνα ελευθεροτυπίας» αλλά και άλλων ατομικών δικαιωμάτων που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Αναφερόμενος σε όσους έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των γεγονότων, εκτιμά ότι υπήρχε κίνδυνος να είναι πολύ περισσότεροι. «Η ατολμία αυτών που παρέμειναν στο σπίτι τους έγινε εμπόδιο για να χυθεί περισσότερο αίμα», λέει χαρακτηριστικά.
«Φοβόμαστε και να κυκλοφορήσουμε, παρότι αυτήν τη στιγμή επικρατεί ηρεμία» δηλώνει η Κατιάνα Λαγουδάκη, που μένοντας σε απόσταση δύο στενών από την πλατεία Ταξίμ, βίωσε από πολύ κοντά τα όσα διαδραματίστηκαν την Παρασκευή το βράδυ. «Εζησα πράγματα που δεν περίμενα ποτέ ότι θα ζούσα, αλλά έγιναν» προσθέτει. Η κ. Λαγουδάκη εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη εδώ και τρία χρόνια. Το βράδυ της Παρασκευής βρισκόταν στο σπίτι της, όταν χτύπησε το τηλέφωνό της. «Μας πήραν έντρομοι από την οικογένεια του φίλου μου και μας ρωτούσαν πού είμαστε. Μας ζήτησαν να μην απομακρυνθούμε από το σπίτι γιατί μάλλον γίνεται πραξικόπημα». Στο Διαδίκτυο εντόπισε ένα ερασιτεχνικό βίντεο στο οποίο στρατιώτες είχαν αποκλείσει τη γέφυρα του Βοσπόρου και καλούσαν τον κόσμο να πάει στα σπίτια του. Ειδοποίησε τους δικούς της στην Ελλάδα για να μην ανησυχούν. «Μετά το διάγγελμα Ερντογάν μέσω Facetime, άρχισε να μαζεύεται κόσμος στην πλατεία Ταξίμ, ενώ αργότερα υπήρξαν πυροβολισμοί» σημειώνει. Στις 3.30 βίωσε κάτι πρωτόγνωρο. «Μαχητικά έκαναν χαμηλές πτήσεις. Ομως ακουγόταν σαν βόμβες. Νόμιζα ότι γινόταν πόλεμος» διηγείται. Το Σάββατο το μεσημέρι όλα είχαν ερημώσει. «Ηταν η πρώτη φορά που δεν ακουγόταν τίποτα από την Ταξίμ. Φύγαμε για ασφάλεια, όμως σε μια διαδρομή 20 λεπτών είδαμε μετρημένους 10 ανθρώπους. Ούτε στα χιόνια τέτοια ερημιά» περιγράφει.