Έντονο προβληματισμό εκφράζει ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Έβρου αναφορικά με την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της Αλεξανδρούπολης και τους χειρισμούς της δημοτικής αρχής. Όπως διαπιστώνουν, οι μελέτες που αφορούν στην παραλιακή ζώνη είναι αποσπασματικές ή ακόμη και αντικρουόμενες, με αποτέλεσμα να υποθηκεύεται η συνολική ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της πόλης, με τον κίνδυνο, μια μοναδική ευκαιρία για την πόλη, να μετατραπεί σε χρόνιο πρόβλημα.
Ο Σύλλογος τονίζει εξ’ αρχής πως η παρέμβασή του αυτή δεν έχει καμία αντιπολιτευτική διάθεση. Γίνεται ξεχωριστή αναφορά στη διαδικασία παραχώρησης της έκτασης του Ο.Λ.Α. στον Δήμο και κατά συνέπεια στους πολίτες, η οποία, όπως τονίζουν, έχει παγώσει, την στιγμή που τέτοιου είδους ανταλλαγές ή παραχωρήσεις γης γίνονται σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.
Παράλληλα, οι αρχιτέκτονες χαρακτηρίζουν «αμφίβολης ποιότητας» την κυκλοφοριακή μελέτη του Δήμου, εκτιμώντας πως με τη μονοδρόμηση και μερική πεζοδρόμηση τμήματος της παραλιακής, απομειώνεται περαιτέρω η δυναμική των ήδη υποβαθμισμένων περιοχών που βρίσκονται σε επαφή με την θάλασσα ενώ ισχυροποιείται το εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο της πόλης, το όποιο, όπως επισημαίνουν είναι ήδη επιβαρυμένο με πλήθος χρήσεων.
Αναλυτικά η παρέμβαση των αρχιτεκτόνων
Με αφορμή την επικείμενη παρουσίαση της βραβευμένης μελέτης ( πρώτο βραβείο σε Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό )για το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης , απο τους αρχιτέκτονες που την σχεδίασαν και την υλοποίησαν, τα μέλη του Σ.Α.Ε. έκριναν σκόπιμο να παρουσιάσουν ανοικτά μερικούς από τους προβληματισμούς τους που αφορούν το αντίστοιχο παραλιακό μέτωπο της πόλης μας αλλά και τον δημόσιο χώρο γενικότερα.
Αξίζει να αναφερθεί εξ’αρχής και προς αποφυγή παρεξηγήσεων ότι παρόλο που ο λόγος του κειμένου θα είναι πολιτικός (πόλις – πολίτης – πολιτική), την στιγμή που μιλάμε για δημόσιο χώρο, δεν είναι σε καμία περίπτωση αντιπολιτευτικός.
Ο ρόλος του αρχιτέκτονα δεν περιορίζεται στο σχεδιασμό εσωτερικών χώρων ή τη γραφειοκρατική διεκπεραίωση αδειών δόμησης. Ο αρχιτέκτονας οφείλει και είναι ικανός ,σύμφωνα τόσο με τα επαγγελματικά του δικαιώματα-υποχρεώσεις, όσο και την επιστημονική του κατάρτηση ,να συμμετέχει στον σχεδιασμό και την διαμόρφωση των κατευθύνσεων στο σχεδιασμό του αστικού δημόσιου χώρου.
Τον τελευταίο καιρό, εκ μέρους της δημοτικής αρχής, έρχονται στην δημοσιότητα διάφορες δηλώσεις που αφορούν μελέτες για το παραλιακό μέτωπο της πόλης. Είναι γεγονός ότι αυτές οι μελέτες μπορεί να εντάσσονται σε ένα γενικό πλαίσιο «ανάπτυξης» της πόλης – αλλά – παρόλα αυτά δεν παύουν να είναι αποσπασματικές ή ακόμη και αντικρουόμενες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους παρουσιάστηκαν αυτόνομες-τοπικές – μελέτες για την κυκλοφορία της πόλης, για το κέντρο ανοιχτού εμπορίου (open mall) και για το παραλιακό μέτωπο (μελέτη αποθηκών ΟΣΕ, έργα προστασίας και αντιστήριξης, ανάπλαση απο Α.Εύπλου έως κτίριο Ναυτοπροσκόπων), ασύνδετες μεταξύ τους και χωρίς να υπάρχει η αναγκαία ενοποιητική μελέτη-πλαίσιο με την οποία τόσο να συγκλίνουν όσο και να ενοποιούνται. Ο παραπάνω κατακερματισμός των μελετών αντανακλάται και στο αντικείμενό τους.
Βασικός ρόλος του Δήμου είναι να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ενοποίηση και τη ροική συνέχεια του δημόσιου χώρου. Η διαδικασία παραχώρησης της έκτασης του Ο.Λ.Α. στον Δήμο και κατά συνέπεια στους πολίτες έχει παγώσει ενώ τέτοιου είδους ανταλλαγές ή παραχωρήσεις γής γίνονται σε άλλες πόλεις της Ελλάδας (βλέπε Πάτρα ,αναλυτικότερα στο ΦΕΚ 45Δ/24-2-2017 Τροποποίηση -Επανακαθορισμός ορίων της Χερσαίας Ζώνης Λιμένα Πατρών).
Επιπλέον προβλέπεται η σταδιακή υποβάθμιση του χαρακτήρα, ως βασική οδική αρτηρία, της παραλιακής Λεωφόρου από την (αμφίβολης ποιότητας βλ. κείμενο ΣΑΕ) κυκλοφοριακή μελέτη αρχικά με την μονοδρόμηση της και τελικά με την μερική πεζοδρόμηση της. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι έτσι απομειώνεται περαιτέρω η δυναμική των ήδη υποβαθμισμένων περιοχών που βρίσκονται σε επαφή με την θάλασσα ενώ ισχυροποιείται το εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο της πόλης – όντας ήδη επιβαρυμένο με πλήθος χρήσεων, με ότι αυτό συνεπάγεται. Τη στιγμή που υπάρχουν οι ευνοϊκές οικονομικές προϋποθέσεις για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της Πόλης μέσω της χρηματοδότησης από την Σ.Β.Α.Α., τονίζουμε ότι προθέσεις και κατευθύνσεις δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται αποσπασματικά, τουναντίον αρμόζει να αποτελέσουν εξελικτικά τα δεδομένα-παράμετρους για ένα ενιαίο και αδιαίρετο παραλιακό μέτωπο.
Είναι βέβαιο ότι με τις παραπάνω αποσπασματικές μεθοδολογίες χειρισμών και σχεδιασμού του Δήμου, υποθηκεύεται η συνολική ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της πόλης και εύκολα μια μοναδική ευκαιρία για την πόλη θα μετατραπεί σε χρόνιο πρόβλημα.
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Νομού Έβρου επιμένει σταθερά στην διεξαγωγή πανελλήνιων ή ακόμη και διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για ζητήματα όπως το παραλιακό μέτωπο της πόλης και την αυτονόητη δέσμευση της εκάστοτε μελλοντικής δημοτικής αρχής για την υλοποίηση των αποτελεσμάτων τους.
Τα δεδομένα-παράμετροι-προδιαγραφές των διαγωνισμών είναι αντικείμενο της συνεργασίας των πολιτών, του επιστημονικού δυναμικού διαφορετικών ειδικοτήτων μελετητών και των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου, μέχρι εκεί όμως. Στη συνέχεια το λόγο έχουν οι ειδικοί, εξασφαλίζοντας την αρτιότητα της ποιότητας της επιλεγμένης μελέτης μέσω του διαγωνισμού!
Ήδη σε αυτή την διαδικασία έχουν μπει αρκετές πόλεις της Ελλάδας, με πρόδρομους τα Χανιά και την Πάτρα, ακολουθώντας το επιτυχημένο παράδειγμα της Θεσσαλονίκης.
