Του Λευτέρη Χαμαλίδη
Σε μια εποχή που η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο από ποτέ την παραγωγική της βάση, οι άνθρωποι που στηρίζουν την αγροτική οικονομία αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι. Στον Έβρο, στην ακριτική αυτή γη που έχει μάθει να αγωνίζεται, οι αγρότες βρίσκονται αντιμέτωποι όχι μόνο με τις δυσκολίες της καθημερινότητας, αλλά και με ένα κράτος που δείχνει να τους γυρίζει την πλάτη.
Οι καθυστερήσεις στην καταβολή των επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν δημιουργήσει ασφυκτικές πιέσεις. Αγρότες που περιμένουν τα χρήματα της ΚΑΠ για να ανταποκριθούν σε υποχρεώσεις — από καύσιμα και λιπάσματα έως δάνεια και ασφαλιστικές εισφορές — βρίσκονται στο έλεος αδιαφάνειας και συνεχών αναβολών. Δεν υπάρχουν σαφείς ημερομηνίες, δεν υπάρχει ενημέρωση, δεν υπάρχει λογοδοσία.
Οι επιδοτήσεις δεν είναι χάρη. Είναι δικαίωμα των παραγωγών. Αποτελούν την οικονομική βάση που στηρίζει την αγροτική παραγωγή σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μόνο στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται σαν «δώρο» που διανέμεται κατά βούληση, με παλινωδίες και καθυστερήσεις.
Δορυφόροι, λάθη και αδικίες
Το σύστημα δορυφορικού ελέγχου, που θα έπρεπε να λειτουργεί ως εγγύηση διαφάνειας, έχει μετατραπεί σε εφιάλτη για πολλούς παραγωγούς. Στον Έβρο υπάρχουν περιπτώσεις όπου χωράφια «εξαφανίζονται» από τους χάρτες, χαρακτηρίζονται ξαφνικά μη επιλέξιμα ή διαφορετικά από την πραγματική τους μορφή, χωρίς κανένας να μπορεί να δώσει μια λογική εξήγηση.
Και όταν ο αγρότης ζητά απαντήσεις, συναντάει ένα λαβύρινθο γραφειοκρατίας. Άλλα λέει ο τοπικός φορέας υποστήριξης, άλλα ο ΟΠΕΚΕΠΕ και στο τέλος φταίει πάντα ο παραγωγός.
Αντί το κράτος να σταθεί δίπλα τους, τους αντιμετωπίζει σαν να προσπαθούν να εξαπατήσουν το σύστημα. Αυτή η νοοτροπία τιμωρεί τους έντιμους και εργατικούς ανθρώπους της υπαίθρου, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της εθνικής μας παραγωγής.
Η πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίζει τον αγρότη ως συνεργάτη και όχι ως ύποπτο. Το σύστημα ελέγχου πρέπει να λειτουργεί για να εντοπίζει και να διορθώνει λάθη, όχι για να τιμωρεί τους ανθρώπους που κρατούν ζωντανή την ύπαιθρο.
Αποζημιώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι καθυστερήσεις και οι περικοπές στις αποζημιώσεις από φυσικές καταστροφές προσθέτουν ένα ακόμη βάρος. Πλημμύρες, χαλαζοπτώσεις, παγετοί και πυρκαγιές έχουν προκαλέσει τεράστιες ζημιές τα τελευταία χρόνια στον Έβρο. Κι όμως, οι διαδικασίες αποζημίωσης είναι αργές, συχνά αδιαφανείς και ακόμη συχνότερα καταλήγουν σε ποσά που δεν αντανακλούν την πραγματική ζημιά.
Η κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ότι για έναν αγρότη, η απώλεια της παραγωγής του δεν είναι απλώς ένας αριθμός σε ένα χαρτί. Είναι ο κόπος του, η επιβίωσή του, το μέλλον της οικογένειάς του.
Κι όλα αυτά μετά την ευλογιά που έχει αφανίσει όλα τα κοπάδια της περιοχής κι η κρατική προστασία να φαντάζει ανύπαρκτη. Κι ακόμη να περιμένει ο αγροτικός κόσμος την περίφημη συμφωνία της χώρας με την Βουλγαρία, για τη διευθέτηση συμφωνίας για την παροχή νερού άρδευσης από τον ποταμό Άρδα.
Χρειαζόμαστε αλλαγή φιλοσοφίας: από την αδιαφορία στη συνεργασία
Ο αγροτικός κόσμος δεν ζητά προνόμια. Ζητά ένα κράτος που λειτουργεί. Ζητά διαφάνεια, αξιοπιστία και σεβασμό.
Η Κυβέρνηση δίχως καθυστέρηση πρέπει να μεριμνήσει για:
- Άμεση εξόφληση όλων των καθυστερημένων επιδοτήσεων και δημοσιοποίηση χρονοδιαγραμμάτων πληρωμών.
- Επανέλεγχος του δορυφορικού συστήματος με δυνατότητα ένστασης και επιτόπιας επιβεβαίωσης όπου υπάρχουν λάθη κι όχι άσκοπες καθυστερήσεις.
- Δίκαιες και ταχείες αποζημιώσεις μέσω ενός σύγχρονου μηχανισμού που θα βασίζεται στην πραγματική ζημιά και όχι σε θεωρητικούς υπολογισμούς.
- Ενίσχυση των συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών, ώστε οι αγρότες να αποκτήσουν ισχυρή διαπραγματευτική φωνή.
- Εθνική στρατηγική για τη νέα ΚΑΠ, με στόχο την αύξηση της παραγωγής και τη στήριξη των νέων αγροτών.
Ώρα για αντίδραση — και διεκδίκηση
Ο Έβρος αξίζει καλύτερα.
Οι αγρότες του αξίζουν σεβασμό.
Και η αγροτική παραγωγή δεν μπορεί να συνεχίσει να αντιμετωπίζεται ως «διοικητικό βάρος».
Η αλλαγή δεν θα έρθει από όσους διαχειρίζονται την εγκατάλειψη ως κανονικότητα. Θα έρθει από εκείνους που πιστεύουν ότι η περιφέρεια, η παραγωγή και ο πρωτογενής τομέας μπορούν να αποτελέσουν πυλώνες ανάπτυξης.
Καλώ τους αγρότες του Έβρου να σηκώσουν το ανάστημά τους, οργανωμένα και δυναμικά. Να διεκδικήσουν αυτά που δικαιούνται. Να υψώσουν φωνή απέναντι στην αδικία.
Γιατί μόνο όταν η φωνή του αγρότη ακουστεί, θα υπάρξει πραγματική αλλαγή.
Λευτέρης Χαμαλίδης
Αν. Γραμματέας Τομέα Μεταφορών
ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής
Πολιτευτής Ν. Έβρου