Μακροχρόνια η πτωτική πορεία των αποθεμάτων νερού στην περιοχή μας, ενώ και οι δείκτες παραγωγικότητας της βλάστησης βαίνουν μειούμενοι τα τελευταία δύο χρόνια. Συνολικά πέντε περιοχές της χώρας είναι αντιμέτωπες με την έλλειψη νερού και την ξηρασία
Σήμα κινδύνου εξαιτίας της λειψυδρίας εκπέμπουν αρκετές περιοχές της χώρας, μεταξύ των οποίων και η Θράκη, όπου τα τελευταία χρόνια τα υδάτινα αποθέματα έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ ούτε ο φετινός χειμώνας έδωσε τις βροχές που χρειαζόμαστε. Μετά την πρωτοφανή ξηρασία που επικράτησε το 2022 στην Ευρώπη, ο κίνδυνος για καταστροφική εκδήλωση του φαινομένου παραμένει ορατός και φέτος, με το Eurasia Group να προειδοποιεί πρόσφατα πως η λειψυδρία θα είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την οικονομία το 2023.
Παράλληλα, όπως αναφέρουν σε σχετικό ρεπορτάζ τα Νέα, οι προβλέψεις για λειψυδρία στην Ελλάδα είχαν διατυπωθεί εδώ και χρόνια. Η Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2011 ανέφερε πως το 40% της ελληνικής επικράτειας, ιδίως στα ανατολικά και νότια, κινδυνεύει έως το 2100 να ερημοποιηθεί λόγω μειωμένων βροχοπτώσεων και αυξημένων θερμοκρασιών.
Στη Βόρεια Ελλάδα
Σοβαρή ανομβρία βιώνουν η Μακεδονία και η Θράκη ενώ συνολικά στη Βόρεια Ελλάδα από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός ημερών με θερμοκρασίες υψηλότερες από το κανονικό για την εποχή που συνοδεύτηκαν και από σημαντική έλλειψη βροχοπτώσεων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στη σελίδα του facebook «Καιρικά Νέα Θράκης», από την Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, Καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του ΔΠΘ με ειδικότητα στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και Εργαλεία Μοντελοποίησης στην Περιβαλλοντική Μηχανική, τα υδάτινα αποθέματα στην περιοχή της Θράκης παρουσιάζουν σοβαρή μείωση τα τελευταία χρόνια, όπως φαίνεται και στο σχετικό διάγραμμα.
«Δυστυχώς η πορεία των υδάτινων αποθεμάτων στην περιοχή μας δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη. Τα δεδομένα από τις δορυφορικές αποστολές, αλλά και από τους σταθμούς παρακολούθησης στην περιοχή μας, δείχνουν ότι διανύουμε μια περίοδο σημαντικής ξηρασίας.
Οι δείκτες υγρασίας επιφανείας εδάφους αλλά και παραγωγικότητας της βλάστησης βαίνουν μειούμενοι τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ αντίστοιχη πορεία ακολουθεί και η εξάτμιση, λόγω των μειωμένων διαθέσιμων ποσοτήτων νερού. Η συνολική αποθήκευση νερού στην περιοχή μας (επιφανειακά και υπόγεια νερά) όπως καταγράφεται από την αποστολή GRACE, επιβεβαιώνει μια μακροχρόνια πτωτική πορεία των αποθεμάτων νερού στην περιοχή μας.
Ας ελπίσουμε ότι η άνοιξη θα φέρει τις πολυπόθητες βροχές και ας κάνουμε κι εμείς ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μην σπαταλήσουμε αυτόν τον πολύτιμο φυσικό μας πόρο».
2 μέτρα κάτω η λίμνη
Σύμφωνα με τα ΝΕΑ, το σοβαρότερο πρόβλημα εντοπίζεται φέτος στη Θεσσαλία: στα τέλη Ιανουαρίου η στάθμη της λίμνης Πλαστήρα ήταν κατά 1,80 μέτρα χαμηλότερη από πέρυσι. Από τότε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου, δεν έβρεξε καθόλου, ενώ οι περιορισμένες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου δεν ήταν ικανές να αλλάξουν την εικόνα. Η κατάσταση έχει εντείνει την αγωνία των παραγωγών, οι οποίοι επισημαίνουν πως οι καλλιέργειες αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα. Η ανησυχία είναι ακόμη μεγαλύτερη στους καλλιεργητές σιταριού και κριθαριού καθώς τα φυτά έχουν ήδη μεγαλώσει, λόγω του ήπιου χειμώνα, και έχουν ανάγκη από νερό. Η λήψη μέτρων θεωρείται επιτακτική. Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη, περίπου το 24% των εδαφών σε λοφώδεις περιοχές της Θεσσαλίας θα καταστεί ως το 2050 ακατάλληλο για καλλιέργεια λόγω διάβρωσης και το 7% λόγω αλάτωσης. «Η απώλεια εδάφους θα έχει αναπόφευκτα αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική γεωργική παραγωγή», ανέφερε πρόσφατα ο Ανδρέας Ι. Καραμάνος, ακαδημαϊκός, πρώην πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα.
Χάθηκε πολύτιμο νερό
Ανησυχία επικρατεί και στην Ανατολική Κρήτη, καθώς η ανομβρία έχει μειώσει σημαντικά τα αποθέματα νερού στα φράγματά της. Οι ραγδαίες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών αύξησε μεν το συνολικό άθροισμα του νερού, αλλά λόγω της βιαιότητας της βροχής σημαντικό μέρος της χάθηκε καθώς απέρρευσε γρήγορα.
Επιβολή μέτρων
Στις περιοχές που αντιμετωπίζουν λειψυδρία οι αρμόδιοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο επιβολής περιορισμού στην κατανάλωση. Μία από αυτές τις περιπτώσεις είναι η Χίος όπου στις αρχές Φεβρουαρίου οι βροχομετρικοί σταθμοί της Κεντρικής Χίου, όπου διαμένει ο κύριος όγκος του πληθυσμού, είχαν καταγράψει σχεδόν 35 εκατοστά νερού, ενώ πιο ανησυχητική ήταν η κατάσταση στη Νότια Χίο και στα βορειοδυτικά, στη Βολισσό, με 22,9 εκατοστά. Τα δεδομένα σήμαναν συναγερμό για ενδεχόμενη έλλειψη νερού τη θερινή και τη φθινοπωρινή περίοδο.
«Για πρώτη χρονιά ύστερα από πολλά χρόνια έχουμε 30 πόντους νερού, όταν τις άλλες χρονιές είχαμε κατά μέσο όρο 60-80 πόντους. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει βρέξει καθόλου και πως όσα επιφανειακά νερά είχαμε για να γεμίσουν οι λιμνοδεξαμενές και οι πηγές, δεν έχουν τρέξει. Ετσι είμαστε στο μηδέν. Και έχουμε μπροστά μας το καλοκαίρι που οι ανάγκες αυξάνονται λόγω τουρισμού», λέει στα «ΝΕΑ» ο Βασίλης Μυριαγκός, πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Υδρευσης Χίου. «Για να βρούμε νερό υπάρχουν δύο τρόποι: ο ένας είναι να βρέξει ο Θεός και ο δεύτερος να λάβουμε μέτρα. Αυξήσαμε τις μονάδες αφαλάτωσης, θα δώσουμε νερό από γεωτρήσεις προσπαθώντας να βελτιώσουμε την ποιότητά του. Πιστεύουμε πως θα βγάλουμε το καλοκαίρι – το τραγικό, όμως, είναι ότι δεν ξέρουμε τι θα γίνει του χρόνου…».
Κ.Η.