Τι αναφέρει η μελέτη για την ευπάθεια του έργου σε κλιματικούς κινδύνους, ανθρώπινα λάθη και αστοχία εξοπλισμού/υποδομών
της Κικής Ηπειρώτου
Τα πιθανά σενάρια ατυχημάτων και κινδύνων, καθώς και οι τρόποι αντιμετώπισής τους, εξετάζονται αναλυτικά στη μελέτη έγκρισης περιβαλλοντικών όρων της εγκατάστασης και λειτουργίας του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Αλεξανδρούπολης, την οποία υπέβαλλε εκ νέου προς έγκριση, με ορισμένες τροποποιήσεις, η Gastrade. Σενάρια όπως πυρκαγιά από διαρροή φυσικού αερίου στο χερσαίο αγωγό και πυρκαγιά λόγω έκρηξης στην πλωτή μονάδα FSRU, από ανθρώπινο σφάλμα, φυσικές καταστροφές, αστοχία υποδομών κτλ, εξετάζονται και αξιολογούνται με βάση διεθνείς κανόνες και προδιαγραφές, τόσο ως προς την πρόληψη, όσο και ως προς την αντιμετώπισή τους.
Εκτίμηση των επιπτώσεων από την ευπάθεια του έργου σε κινδύνους σοβαρών ατυχημάτων ή καταστροφών
Σε ό,τι αφορά τους λεγόμενους εσωτερικούς παράγοντες που μπορεί να προκύψουν, αυτοί περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα:
Η εκδήλωση εσωτερικών παραγόντων στο εν λόγω έργο, όπως αναφέρεται, θα ελαχιστοποιηθεί με την ορθή κατασκευή και συντήρηση του εξοπλισμού σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές ασφάλειας και την σωστή εκπαίδευση και εξειδίκευση του προσωπικού.
Στην συνέχεια αναφέρονται εν δυνάμει εξωτερικοί παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην εκδήλωση σεναρίου διακοπής της λειτουργίας ή/και ρύπανσης.
Φυσικές Καταστροφές
Από τις κατηγορίες φυσικών καταστροφών το Έργο θα μπορούσε να επηρεάσουν δυνητικά οι πλημμύρες στην παραλιακή ζώνη. Η επίδραση αφορά το χερσαίο αγωγό. Για το λόγο αυτό οι πλημμύρες έχουν ληφθεί υπ’ όψιν στο σχεδιασμό του χερσαίου αγωγού.
Κλιματικοί κίνδυνοι
Εχει εκπονηθεί Μελέτη Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και Εκτίμησης της Κλιματικής Τρωτότητας
Τα κύρια συμπεράσματα της εν λόγω Μελέτης είναι:
- Παρά το γεγονός ότι οι συνιστώσες του έργου μπορούν να επηρεαστούν σε κάποιο βαθμό από διάφορους κλιματικούς κινδύνους, όπως αυξημένες καταιγίδες και πλημμύρες, η λειτουργία του έργου θα συνεχιστεί, επομένως το έργο έχει διαπιστωθεί ότι έχει χαμηλή έως μέτρια ευαισθησία σε αρκετούς κλιματικούς κινδύνους.
- Το έργο έχει διαπιστωθεί ότι είναι πιο ευάλωτο στους ακόλουθους κλιματικούς κινδύνους, λαμβάνοντας υπόψη την ευαισθησία του έργου και την έκθεση στην περιοχή του έργου, τόσο επί του παρόντος όσο και στο μέλλον: Ακραία αύξηση της θερμοκρασίας, Ακραίες βροχοπτώσεις, Πλημμύρες και Καταιγίδες.
- Η πιθανότητα για αυτές τις κλιματικές πηγές κινδύνου εκτιμάται ότι είναι «Πιθανή» και η σοβαρότητα των επιπτώσεων για το έργο έχει εκτιμηθεί ως «Μέτρια», επομένως ο εκτιμώμενος κίνδυνος για το έργο, που σχετίζεται με αυτές τις κλιματικές πηγές κινδύνου, έχει βρεθεί ότι είναι «Μέτριος».
- Ένα σημαντικό μέτρο που θα υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του έργου είναι η παρακολούθηση πιθανών κλιματικών κινδύνων σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς (πχ. Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία).
Σοβαρά ατυχήματα- Τεχνολογικές Καταστροφές
Με βάση την αξιολόγηση των απειλών, που πραγματοποιήθηκε στην εγκεκριμένη Μελέτη Ασφαλείας Seveso II, ισχύουν τα εξής: Για αυτό το είδος του πλωτού τερματικού σταθμού υπάρχουν αρκετοί τύποι τυχαίων απειλών. Αυτές μπορεί να είναι συγκρούσεις με άλλα πλοία ή τα πλοία μεταφοράς LNG, διαρροές κατά τη μεταφορά – μετάγγιση του LNG, ή ατυχήματα που σχετίζονται με την αποθήκευση και την αεριοποίηση του LNG. Τα αποτελέσματα από αυτά τα τυχαία γεγονότα μπορεί να είναι η δημιουργία οπής σε μία δεξαμενή με φορτίο LNG λόγω σύγκρουσης του πλοίου και μια συνεπαγόμενη φωτιά, ή μια φωτιά, ή μια ανάφλεξη που σχετίζεται με έκρηξη που προκλήθηκε από μια διαρροή LNG ή η διαρροή κατά τη διάρκεια του χειρισμού του LNG ή κατά τη διάρκεια των διαδικασιών στη FSRU. O τύπος της απειλής επηρεάζει το μέγεθος της διαρροής και τους σχετικούς με αυτή κινδύνους. Η ποικιλία των πιθανών τυχαίων περιστατικών πρέπει να εκτιμηθεί ώστε να αναγνωριστούν αυτές που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία ή ενέχουν σημαντικότερο κίνδυνο για τους ανθρώπους και τις περιουσίες. Στα πλαίσια της εγκεκριμένης Μελέτης Ασφαλείας Seveso II εξετάστηκαν τα εξής συμβάντα:
Τονίζεται, ότι για τον τελικό σχεδιασμό της πλωτής μονάδας ακολουθήθηκε η προσέγγιση ‘Maritime Model Approach’, η οποία αφορά θέματα ασφαλείας σε ναυπηγήματα (όπως η FSRU). Αυτή η προσέγγιση βασιζεται στη συμμόρφωση με τους κανονισμούς ΙΜΟ και τους κανόνες της International Classification Societies. Ειδικότερα, λαμβάνονται υπ’ όψιν οι εξής διεθνείς κανονισμοί:
- Διεθνής σύμβαση για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα (SOLAS)
- Διεθνής σύμβαση για τις γραμμές φορτώσεως πλοίων
- Διεθνής σύμβαση για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία (MARPOL)
- Ο Διεθνής Κώδικας Ναυπήγησης και Εξοπλισμού Πλοίων Που Μεταφέρουν Χύδην Υγροποιημένα Αέρια (Κώδικας IGC)
- Ο διεθνής κώδικας διαχείρισης της ασφάλειας (ISM), ως μέρος της σύμβασης SOLAS
- Το Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας (SMS), μια σημαντική πτυχή του κώδικα ISM, η οποία περιγράφει λεπτομερώς όλες τις σημαντικές πολιτικές, πρακτικές και διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής λειτουργία των πλοίων στη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών έκτακτης ανάγκης και της αντίδρασης
- Ένα σύστημα προγραμματισμένης συντήρησης (PMS) που επιτρέπει στους πλοιοκτήτες και τους φορείς εκμετάλλευσης να σχεδιάζουν, να εκτελούν και να τεκμηριώνουν τη συντήρηση του σκάφους κατά διαστήματα, σύμφωνα με τις απαιτήσεις κλάσης και κατασκευαστή
- Κανονισμοί για την υγεία, την ασφάλεια, την ποιότητα και το περιβάλλον (HSQE).
Εκτίμηση Πιθανότητας και Αξιολόγηση κινδύνων
Η ανάλυση και η εκτίμηση του κινδύνου οδηγούν στη διαχείρισή του. Η ανάλυση κινδύνου (Hazard analysis) είναι η διαδικασία σύμφωνα με την οποία ο κίνδυνος αναγνωρίζεται, μελετάται και παρακολουθείται προκειμένου να καθορισθεί η αιτία που τον δημιουργεί, η δυναμική του, τα χαρακτηριστικά του και η συμπεριφορά του. Η ανάλυση του κινδύνου οδηγεί στην εκτίμησή του (Hazard assessment), που αφορά στην αναγνώριση της πιθανότητας εκδήλωσης του φαινομένου σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, στην έντασή του καθώς και στα χαρακτηριστικά της περιοχής που θα επηρεάσει. Η εκτίμηση του κινδύνου έχει ιδιαίτερη σημασία στον σχεδιασμό σε τεχνικό επίπεδο και στη ζωνοποίηση των χρήσεων γης.
Μεθοδολογία Αξιολόγησης
Το σημείο εκκίνησης για το εύρος και τη μεθοδολογία αυτής της εκτίμησης είναι ότι το προτεινόμενο έργο θα σχεδιαστεί, κατασκευαστεί και λειτουργήσει σύμφωνα με τη βέλτιστη διεθνή σημερινή πρακτική με αποτέλεσμα η πιθανότητα να συμβεί σοβαρό ατύχημα λόγω κατασκευής ή λειτουργίας του, καθώς και η ευπάθειά του σε φυσικές καταστροφές να είναι ιδιαίτερα μικρής κλίμακας.
Η προσέγγιση που χρησιμοποιείται στην παρούσα αξιολόγηση προκύπτει από το εγχειρίδιο της ΕΕ : «Guidance on Assessing and Costing Environmental Liabilities 2014».
Η εκτίμηση της επικινδυνότητας μεγάλου ατυχήματος ή/ και φυσικής καταστροφής εξετάζει όλους τους παράγοντες που καθορίζονται στην Οδηγία, δηλαδή τον πληθυσμό και την ανθρώπινη υγεία, τη βιοποικιλότητα, τη γη, το έδαφος, το νερό, τον αέρα, το κλίμα και τα υλικά αγαθά, την πολιτιστική κληρονομιά και το τοπίο και συναρτάται με τη πιθανότητα εμφάνισης της επίπτωσης κατά τη φάση κατασκευής και λειτουργίας.
Η ευπάθεια ενός έργου ή μιας εγκατάστασης σε σοβαρά ατυχήματα και/ή καταστροφές ορίζεται ως ο βαθμός στον οποίο ένα έργο ή μια εγκατάσταση είναι ευάλωτο, ή αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις δυσμενείς επιπτώσεις σχετικών ατυχημάτων ή καταστροφών. Όσο μεγαλύτερη είναι η επίπτωση τόσο μεγαλύτερη είναι η ευπάθεια του έργου, ενώ όσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα προσαρμογής τόσο μικρότερη είναι η ευπάθεια.
Η ανάλυση κινδύνου ξεκινά με τον καθορισμό κριτηρίων ταξινόμησης κινδύνου και ακολουθεί η ανάλυση κινδύνου βάσει των εν λόγω κριτηρίων. Για την αξιολόγηση και την ταξινόμηση των κινδύνων απαιτούνται πίνακες ταξινόμησης κινδύνου, οι οποίοι αποτελούν τη βάση για την αξιολόγηση της πιθανότητας εμφάνισης ενός συμβάντος / ατυχήματος και της συνέπειας / επίπτωσης εάν συμβεί.
Μέτρα για την αποφυγή και την αντιμετώπιση των κινδύνων κατά τη φάση λειτουργίας είναι:
- Σύνταξη και Εφαρμογή Σχεδίου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Eκτακτης Ανάγκη -Σχέδιο Πρόληψης και αντιμετώπισης περιστατικών ρύπανσης
- Κατάρτιση εγχειριδίου οδηγιών για την εφαρμογή περιοδικών ελέγχων μετά από σεισμό και εγχειριδίου για μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές ή ατυχήματα (μέτρα σταθεροποίησης και αποκατάστασης βλαβών)
- Χρήση έμπειρου και εκπαιδευμένου προσωπικού και τακτικές εκπαιδεύσεις και ασκήσεις ετοιμότητας του προσωπικού
- Υλοποίηση προγράμματος συντήρησης των εγκαταστάσεων
- Συνταξη και εφαρμογή Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης
Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρεται, η μονάδα θα λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας τα οποία προβλέπονται από την Οδηγία SEVESO III ώστε να περιοριστούν στο ελάχιστο οι πιθανότητες για ένα ατύχημα στις δεξαμενές πετρελαίου και πρωτίστως για την εκδήλωση πυρκαγιάς.
