Ένα τεράστιο έργο με επίκεντρο την καταγραφή του οδικού δικτύου εκτός σχεδίου πόλεων και οικισμών φέρνει την ανατροπή που περίμεναν χιλιάδες ιδιοκτήτες γης. Από την άνοιξη του 2026, το καθεστώς ομηρίας για τα ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου και σε περιοχές μικρότερων οικισμών λήγει οριστικά.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) προκήρυξε διαγωνισμό για την πρώτη, επίσημη πανελλαδική αποτύπωση του κοινόχρηστου οδικού δικτύου, ένα έργο-σταθμό με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης που θα δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις στο «μπορώ να χτίσω ή όχι;».
Πέντε κριτήρια-«κλειδιά» για να χαρακτηριστεί ένας δρόμος κοινόχρηστος, γεγονός που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την οικοδομησιμότητα εκτός σχεδίου.
Τα κριτήρια για να θεωρηθεί ένας δρόμος ότι προέρχεται από τη βούληση της πολιτείας, άρα και ότι εξυπηρετεί κοινόχρηστη χρήση, περιλαμβάνουν:
- Αεροφωτογραφίες και ορθοεικόνες προ του 1977 αν μια οδός εμφανίζεται σε ιστορικές αεροφωτογραφίες και σύγχρονες ορθοεικόνες του Κτηματολογίου, πληροί τις βασικές προϋποθέσεις για να μελετηθεί ως κοινόχρηστη.
- Δρόμοι από αγροτικές διανομές και απαλλοτριώσεις περιλαμβάνονται οδοί που δημιουργήθηκαν μέσω αναδασμών, παραχωρητηρίων ή άλλων αποφάσεων του δημοσίου με ρητή πρόβλεψη για κοινή χρήση.
- Παραλιακές διαδρομές που λειτουργούν ως οδοί σε μια ζώνη παραλίας εξυπηρετεί τη διέλευση οχημάτων, μπορεί να θεωρηθεί διαμορφωμένη οδός.
- Δρόμοι που οδηγούν σε κρίσιμες υποδομές, οδοί που εξασφαλίζουν πρόσβαση σε σημεία δημόσιου ενδιαφέροντος όπως αρχαιολογικούς χώρους, νοσοκομεία, φράγματα, εθνικά πάρκα, ναούς ή νεκροταφεία, καταγράφονται με σαφή δημόσιο χαρακτήρα.
- Δασικοί δρόμοι με παλαιά χαρτογράφηση ή δικαστική αναγνώριση όταν εμφανίζονται σε επίσημους χάρτες του Κτηματολογίου για πάνω από πέντε χρόνια ή έχουν αναγνωριστεί ως κοινόχρηστοι από αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις.
Από το ασαφές στο ξεκάθαρο: Η χαρτογράφηση αλλάζει το τοπίο.
- Η εκπόνηση των μελετών θα ολοκληρωθεί μέσα σε 10 μήνες από την υπογραφή των συμβάσεων μελετητών και οι μελέτες αυτές θα αποτελέσουν το πρώτο βήμα ώστε το οδικό δίκτυο να ενταχθεί στον επίσημο πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας.
- Κάθε Δημοτική Ενότητα θα αποκτήσει έναν πλήρη «οδικό φάκελο» με ταξινόμηση και αξιολόγηση των δρόμων της, ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία για το ποιες ιδιοκτησίες αποκτούν πρόσωπο σε αναγνωρισμένο δρόμο και κατά συνέπεια, δικαίωμα δόμησης.
- Η απουσία επίσημου χαρακτηρισμού οδών είχε καταδικάσει στην αδράνεια εκατοντάδες χιλιάδες οικόπεδα. Το Συμβούλιο της Επικρατείας, με σειρά αποφάσεων, έχει καταστήσει σαφές ότι η ύπαρξη δρόμου δεν αρκεί αλλά θα πρέπει να είναι δημόσια αναγνωρισμένος, όχι αυθαίρετος ή ιδιωτικός.
- Με την ολοκλήρωση του έργου μέσω του ΤΕΕ, οι πολίτες θα έχουν σαφή εικόνα για τις δυνατότητες αξιοποίησης της περιουσίας τους, ενώ το κράτος θα διαθέτει ένα πλήρες εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού.
Γ. Ναϊτίδης, Αντιδήμαρχος Τεχνικών Εργων & Υπηρεσιών