Ξετυλίγονται μνήμες τοπικής ιστορίας με σημαντικά ντοκουμέντα στην έκθεση Αρχειακού Υλικού στο Νομαρχείο Αλεξανδρούπολης
Της Ολγας Τατσίδου
Με αφορμή την 9η Ιουνίου, « Διεθνής Ημέρα Αρχείων», πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα της Δευτέρας στον προαύλιο χώρο του Νομαρχείου Αλεξανδρούπολης τα εγκαίνια της « Έκθεσης Αρχειακού Υλικού» της πόλης παρουσία του Δημάρχου Αλεξανδρούπολης, κ. Ιωάννη Ζαμπούκη, του αντιπεριφερειάρχη Περιφερειακής Ενότητας Έβρου, κ. Δημήτρη Πέτροβιτς, εκπροσώπων των Προσκόπων, της ΕΠΟΦΕ, ερευνητών ιστορικών αρχείων και πλήθος κόσμου.
Στην έκθεση αρχικά απεύθυνε χαιρετισμό ο κ. Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης με την ευχή «Το ασπρόμαυρο του χθες να γίνει πολύχρωμο του σήμερα» τονίζοντας τη διαχρονική, σταθερή και πολύτιμη αξία της, ενώ στον δικό του χαιρετισμό ο κ. Αντιπεριφερειάρχης δηλώνοντας την στήριξη της Περιφέρειας σε τέτοιες πρωτοβουλίες τόνισε τη σημασία «να τιμάμε το εχθές για να στηρίζουμε το αύριο και τις θεμελιώδεις αρχές του».
Την έκθεση άνοιξε στη συνέχεια με την ομιλία της η προϊσταμένη του τμήματος Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.), κ. Εύα Βλισίδου, ανέφερε ότι «τα Γενικά Αρχεία του Κράτους» αποτελούν τον κατεξοχήν εθνικό αρχειακό φορέα, αποστολή των οποίων είναι ο εντοπισμός, η συγκέντρωση, η διάσωση, η διατήρηση και η εποπτεία των αρχείων της χώρας, καθώς και η διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε αυτά με απώτερο στόχο τη διαμόρφωση εθνικής αρχειακής συνείδησης. Τονίζοντας το γεγονός της σπουδαιότητας των αρχείων μιας κι αποτελούν τη βάση για τη λήψη αποφάσεων στο δημόσιο τομέα τεκμηριώνοντας τα δικαιώματα πολιτών και φορέων, η κ. Βλισίδου επεσήμανε ότι είναι πολύτιμες πρωτογενείς πληροφόρησης για την έρευνα σε πολλούς κλάδους ανθρωπιστικών και θετικών επιστημών. Παράλληλα διευκρίνισε ότι το «αρχείο» δεν αφορά μόνο παλιά ή σημαντικά έγγραφα, ούτε συνδέεται μόνο με σπουδαίες προσωπικότητες ή με κρίσιμες ιστορικές στιγμές ενός τόπου, αλλά αρχειακό υλικό είναι και καθετί που καθημερινά παράγεται δίπλα μας, από κάθε πολίτη και δημόσιο ή ιδιωτικό οργανισμό».
Αναφερόμενη στη συνέχεια στο τμήμα Γ.Α.Κ. Έβρου η προϊσταμένη έκανε λόγο για 350 αρχεία και Συλλογές που φυλάσσονται εκεί οι οποίες προέρχονται από όλο το νομό και χρονολογικά καλύπτουν την περίοδο από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και σήμερα. Τα αρχεία αυτά χωρίζονται σε δυο βασικές κατηγορίες στα Δημόσια αρχεία (Δημοτικά, Εκπαιδευτικά, Δικαστικά και Διοικητικά Αρχεία), καθώς και σε Ιδιωτικές Συλλογές (προσωπικά αρχεία, οικογενειακά, αρχεία συλλόγων, σωματείων κ.τ.λ.).
Σε ότι αφορά τα Δημόσια αρχεία και συγκεκριμένα τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης χαρακτηριστικά αναφέρουμε το αρχείο του Δήμου Αλεξανδρούπολης που χρονολογείται από το 1928 και καλύπτει ένα ευρύτατο πεδίο θεμάτων και το οποίο σύμφωνα με την προϊσταμένη του τμήματος είναι το πρώτο αρχείο που ζητούν οι ερευνητές όταν επισκέπτονται την υπηρεσία. Αξιόλογα, ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Βλισίδου είναι και τα Δημόσια αρχεία που διαθέτει η υπηρεσία από το σύνολο των 155 σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού, όπου ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρχεία του παλιού Γυμνασίου Αλεξανδρούπολης και του γυμνασίου θηλέων, το αρχείο του παλιού οικονομικού γυμνασίου, των δημοτικών σχολείων της πόλης και των χωριών της.
Σε ότι αφορά τις ιδιωτικές συλλογές, εξαιρετική συλλογή είναι αυτή που χρονολογείται από το 1925, η οποία αποτελεί το προσωπικό αρχείο του Κώστα Θρακιώτη, Φιλολογικό ψευδώνυμο του ποιητή και κριτικού Θαλή Προδρόμου, γεννημένου στην πόλη της Αλεξανδρούπολης το 1908. Η συλλογή του δωρίστηκε στο ΓΑΚ από τον Σύλλογο Σουφλιωτών Αλεξανδρούπολης το 2003. Αξιόλογη συλλογή, επίσης, είναι και τα προσωπικά έγγραφα και πλήθος φωτογραφιών της Αντουανέττας Δεμτζιάν, της πρώτης καθηγήτριας γαλλικής γλώσσας στην Αλεξανδρούπολη, τα οποία παρέδωσε ο Σύλλογος Ελληνογαλλικής Φιλίας « το σπίτι της Αντουαννέτας », με τη διαδικασία της παρακαταθήκης (το οποίο σημαίνει δικαίωμα ανάληψης του Αρχείου, όποτε επιθυμεί ο κάτοχος του αρχείου).Πολύτιμο, ωστόσο, υλικό αποτελεί και η φωτογραφική συλλογή του γνωστού σε όλους μας φωτογράφου Γιώργου Παναγιώτου, που χρονολογείται στις αρχές του 20ου αιώνα και φτάνει περίπου στη δεκαετία του 2000. Περιλαμβάνει περισσότερες από 2000 φωτογραφίες, πρωτότυπες και αντίγραφα του ίδιου, του πατέρα του Αλέξανδρου, κι άλλων φωτογράφων ή πολιτών, που συνέλεξε ο Γιώργος Παναγιώτου μέσα στα χρόνια. Τεράστιας, όμως , σημασίας είναι και οι συστηματικές εργασίες ψηφιοποίησης των αρχειακών συλλογών, καθώς ξεπερνούν τις 70.000 σελίδες και βρίσκονται στη διάθεση των ερευνητών στο αναγνωστήριο του τμήματος.
Ωστόσο, η εν λόγω έκθεση φιλοξενεί εκθέματα υλικής μορφής του 20ου αιώνα που αφορούν μόνο την περιοχή της Αλεξανδρούπολης και την περιφέρειά της κι όχι το σύνολο του Νομού, τα οποία επιλέχθηκαν με βάση την ιστορική αξία τους και την αντιπροσωπευτικότητα του περιεχομένου τους αποτελώντας για αντικειμενικούς λόγους ένα μικρό μόνο δείγμα του αρχειακού υλικού που φυλάσσεται στην υπηρεσία. Έτσι, σύμφωνα με την προϊσταμένη του τμήματος ο επισκέπτης της έκθεσης θα έρθει σε επαφή με γνωστές κι άγνωστες πλευρές της ιστορίας της πόλης μέσα από μια ποικιλία 150 και πλέον αρχειακών τεκμηρίων (λυτά έγγραφα, βιβλία, φωτογραφίες, περιοδικά) τα οποία διαρθρώνονται σε οκτώ θεματικές ενότητες :1.Οργάνωση- Ανασυγκρότηση της πόλης,2.Προσωπικότητες, 3.Πληθυσμός, 4.Κοινωνική Πρόνοια, 5.Επαγγελματική δραστηριότητα,6. Εκπαίδευση,7.Πολιτισμός- Αθλητισμός και 8. Τουρισμός. Όλες οι θεματικές διανθίστηκαν με φωτογραφίες από τη Φωτογραφική Συλλογή του Γιώργου Παναγιώτου.
Κλείνοντας την ομιλία της με αφορμή την εν λόγω έκθεση η προϊσταμένη του τμήματος Γενικών Αρχείων του Κράτους κ. Εύα Βλισίδου, αφού ευχαρίστησε τον κ. Θανάση Τρικούπη, ιδρυτή του «Ωδείου Φαέθων» και πρόεδρο του Συλλόγου Μουσικών Εκπαιδευτικών Αν. Μακεδονίας και Θράκης για την παραχώρηση άδειας χρήσης της μουσικής, υπογράμμισε ότι κύριο μέλημα της Υπηρεσίας ΓΑΚ παραμένει η συνεργασία με όλους τους φορείς του νομού, την Περιφέρεια, του Δήμους, τις Μητροπόλεις, το Πανεπιστήμιο, Δημόσιες Υπηρεσίες, πολιτιστικούς φορείς και συλλόγους, μουσεία, πολίτες –κατόχους ιδιωτικών αρχείων, ώστε να επιτευχθεί τόσο η στήριξη ερευνητών, μελετητών κι εν γένει χρηστών του αρχειακού υλικού, όσο και η απρόσκοπτη διεξαγωγή της ιστορικής έρευνας, η συγγραφή και η ανάδειξη όλο και καινούριων πλευρών της ιστορίας της πόλης και του νομού.