της Γιώτας Αγαπητού
«Μια φορά και ένα καιρό ήταν…»
Έτσι αρχίζει το παραμύθι με τους δράκους, τους πρίγκιπες, τους ιππότες, τις ωραίες πριγκίπισσες, τις κακές μάγισσες, τις βασίλισσες και τους βασιλιάδες. Κορίτσια των παραμυθιών που ερωτεύονται το ωραίο και γενναίο παλικάρι, κάτι που συχνά συμβαίνει στον φανταστικό κόσμο του ονείρου.
Άλλωστε και στην καθημερινότητά μας αντικρίζουμε απλούς ήρωες της διπλανής πόρτας που τα βάζουν με τους δικούς τους δράκους και τις δικές τους κακές μάγισσες, γιατί τα κακά στοιχεία των παραμυθιών υπάρχουν και στην πραγματικότητα, μόνο που έχουν μεταμορφωθεί σε πιο οικεία πρόσωπα και καταστάσεις.
Άνθρωποι και εικόνες που κάλλιστα θα μπορούσαν να μοιάζουν με όλα τα γνωστά παραμύθια. Το μικρό κορίτσι που πουλάει χαρτομάντιλα, γυρίζοντας από τραπέζι σε τραπέζι, ίσως και να είναι το ξυπόλυτο εκείνο παιδί που καθισμένο σε μία γωνιά μέσα στο κρύο, προσπαθεί να ζεσταθεί ανάβοντας τα σπίρτα που έχει για πούλημα, λόγο της παγωνιάς. Άσχετα αν έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια από τότε που ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν εμπνεύστηκε χαρακτήρες ευγενικούς μ’ αδικημένους από τη ζωή που ζούσαν μέσα στη φτώχια και την ανέχεια εξιδανικεύοντάς τους.
Εξάλλου, όταν έγραφε το «ασχημόπαπο που έγινε κύκνος» ίσως να πίστευε ότι θα έρθει κάποια στιγμή η ώρα που η εικόνα θα είναι τόσο σημαντική για μία ευτυχισμένη ζωή που προσφέρεται απλόχερα στους «κύκνους» του παραμυθιού του, παραβλέποντας όμως κάτι σημαντικό, ότι και οι όμορφες ηρωίδες των παραμυθιών ζουν στην πραγματικότητα μια υποτιθέμενα ευτυχισμένη ζωή.
Τελικά οι γνωστές καλλονές των παραμυθιών ήταν πραγματικά ευτυχισμένες ή όταν έσβηναν τα φώτα του παραμυθιού και το μικρό κοριτσάκι πήγαινε για ύπνο ικανοποιημένο, πιστεύοντας ότι η ηρωίδα του θα ζούσε για πάντα ευτυχισμένη με τον πρίγκιπά της, εκείνες ίσως θα ζούσαν μία άλλη πραγματικότητα που δεν θα ήταν τόσο λαμπερή;
Πόσες φορές το έχει αναρωτηθεί άραγε η γιαγιά καθισμένη δίπλα, τώρα πια, στο ενεργειακό τζάκι τις χειμωνιάτικες νύχτες, διαβάζοντας στη μικρή εγγονή της ιστορίες που μεγάλωσαν γενιές και γενιές κοριτσιών σε όλο τον κόσμο, όταν φτάνει στο τέλος του παραμυθιού πως ίσως και να είναι άδικο για τις γυναίκες να μεγαλώνουν με ιστορίες που περνάνε κάτι τόσο φανταστικό και ανέφικτο.
Κανένα παραμύθι δε μιλάει για το ποια ενδεχομένως θα ήταν η πραγματική επιλογή των ηρωίδων του, αλλά κυρίως επικεντρώνονται μόνο στο πως έγιναν τελικά το «τρόπαιο» του γενναίου πρίγκιπα ιππότη.
Μόνο η Γκρέτελ, η αγαπημένη και μονάκριβη αδερφή του Χάνσελ –στο ομώνυμο παραμύθι των αδερφών Γκριμ– που αναζήτησε μαζί με τον αδερφό της το σπιτάκι με τα γλυκά, παρέμεινε η αιώνια έφηβη, αλλά τα χρόνια πέρασαν και τα δύο αδέρφια τελικά διαπίστωσαν ότι είναι πολύ ουτοπικό ν’ αναζητάς μια ζωή φτιαγμένη με τα πιο γλυκά όνειρα που είναι βγαλμένα από τα θέλω σου. Άλλωστε ακόμα και τώρα δεν μπορούν να καταλάβουν πώς μία ευρηματική και κακιά μάγισσα θα μπορούσε να είχε δημιουργήσει ένα σπίτι από ψωμί, γλυκά και ζάχαρη.
Τώρα πια τα δύο αδέρφια μεγάλωσαν και είναι κοντά στη δύση της ζωής τους και το μόνο που ζητάνε από την «καλή νεράιδα» είναι να έχει την όψη ενός ήρεμου, χωρίς ταλαιπωρία τέλους.
Κοιτώντας λοιπόν γύρω μας, βλέπουμε να περνούν από δίπλα μας οι ήρωες των γνωστών και άγνωστων παραμυθιών, ζώντας μια δική τους εκδοχή προσωπικών ιστοριών, όπου και ο πιο δημιουργικός παραμυθάς δε θα φαντάζονταν ποτέ να δημιουργήσει.
Οι κακές μάγισσες και οι δράκοι έχουν το σκληρό πρόσωπο της αρρώστιας, της αδιαφορίας προς το συνάνθρωπο και το περιβάλλον, της φτώχιας, της μισαλλοδοξίας και του πολέμου. Από την άλλη πλευρά όμως, η καλή νεράιδα έχει το πρόσωπο κάποιου διπλανού μας, σαν τους εφτά νάνους –από την συλλογή των αδερφών Γκριμ– που απλόχερα βοηθούν τη Χιονάτη χωρίς αντάλλαγμα, μόνο και μόνο από ενδιαφέρον για έναν άνθρωπο που χρειάζεται τη βοήθειά τους.
«Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα».
Αυτό θα συνεχίζει να είναι το τέλος κάθε παραμυθιού, αλλά και η προσδοκία κάθε ανθρώπου για τη δική του ιστορία.
