Αναδρομή σε μερικά από τα λουκέτα μεγάλων εργοστασίων που άφησαν πίσω τους εκατοντάδες ανέργους και εγκαταστάσεις – κουφάρια. Ελάχιστες οι επιχειρήσεις που έχουν απομείνει και αποτελούν φωτεινές εξαιρέσεις
της Κικής Ηπειρώτου
Από τις αρχές του 2000 άρχισε να διαφαίνεται και στον Έβρο ότι η εποχή των μεγάλων εργοστασίων με δεκάδες, ακόμη και εκατοντάδες εργαζόμενους, σύντομα θα αποτελεί παρελθόν. Επιχειρήσεις που είχαν εγκατασταθεί στον Έβρο και τη Θράκη, εκμεταλλευόμενες τα κίνητρα παλαιοτέρων αναπτυξιακών νόμων, παρά τα δάνεια και τις ενισχύσεις, είτε βρήκαν τρόπο διαφυγής, κυρίως προς βαλκανικές χώρες, είτε έκλεισαν οριστικά, αφήνοντας πίσω τους εργοστάσια – φαντάσματα και ανεργία. Φυσικά, δεν έλειψαν και οι περιπτώσεις «επιχειρηματιών» που πήραν τις επιδοτήσεις, έφτιαξαν υποτυπώδη κουφάρια και έγιναν «καπνός».
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τον Μάρτιο του 2021, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, 113 μεταποιητικές επιχειρήσεις ήταν πλέον ανενεργές, με τον Έβρο να «ρημάζει» από την αποβιομηχάνιση με 26 ανενεργές επιχειρήσεις, δηλαδή το 90% του συνόλου!
Ο νέος αναπτυξιακός νόμος που δίνει περισσότερα κίνητρα σε όσους θέλουν να επενδύσουν στον Έβρο, μέχρι στιγμής δεν έχει προσφέρει απτά αποτελέσματα. Την ίδια στιγμή, ούτε η πολυσυζητημένη νεοφυής επιχειρηματικότητα φαίνεται να ‘ευδοκιμεί’ στην ΑΜΘ, αφού, σύμφωνα με στοιχεία της Ναυτεμπορικής, στην περιφέρειά μας, τον Νοέμβριο του 2022, λειτουργούσαν μόλις 10 επιχειρήσεις σε σύνολο 664 start-ups πανελλαδικά.
Τα μεγάλα εργοστάσια και οι βιοτεχνίες που εξακολουθούν να παράγουν και να δίνουν δουλειά στον κόσμο δεν είναι πολλά, είναι όμως αξιόλογα και συμβάλλουν στη συγκράτηση του οικονομικού και κοινωνικού ιστού της περιοχής μας. Παρά τις αλλεπάλληλες δυσκολίες, προσαρμόζονται και συνεχίζουν, αποτελώντας φωτεινές εξαιρέσεις σε ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον. Φυσικά, οι περισσότερες από αυτές τις επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην Αλεξανδρούπολη. Για τον βόρειο Έβρο, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα.
Όσο για τις επενδύσεις στο ενεργειακό κομμάτι (LNG, Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής) γεννούν προσδοκίες για δημιουργία θέσεων εργασίας, χωρίς όμως να μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στο πρόβλημα της εκτεταμένης αποβιομηχάνισης και ανεργίας που μαστίζει τον νομό μας.
Αγώνας και αγωνία μέχρι τέλους
Εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις όπως τα Κλωστήρια (ΟΤΤΟ Έβρος), τα αλουμίνια της ΑΝΚΕΡ, η αλλαντοβιομηχανία Θράκη, η ΕΒΖ Ορεστιάδας, η ΔΕΠΕΑ, έχουν μείνει χαραγμένοι στη μνήμη όλων για την αγωνία και τον αγώνα που έδιναν, τόσο για τα δεδουλευμένα τους, όσο και για τις θέσεις εργασίας τους, που κρέμονταν επί μήνες, αν όχι χρόνια, από μία κλωστή. Οι τοπικές αρχές της εποχής βρίσκονταν σε πολύ δύσκολη θέση, μεταξύ διαπραγματεύσεων με την εργοδοσία και την κυβέρνηση και στήριξης των εργαζομένων.
Βουλευτής Έβρου με το ΠΑΣΟΚ, το 2004, ο Γιώργος Ντόλιος, σε μία περίοδο που ο φόβος των ταυτόχρονων λουκέτων για Κλωστήρια, Θράκη και ΑΝΚΕΡ ήταν μεγάλος, δήλωνε στον «Παρατηρητή της Θράκης»:
«Είναι απίστευτες πραγματικά οι εξελίξεις οι οποίες υπάρχουν σ΄ αυτές τις τρεις μονάδες, ιδιαίτερα πλήττεται ο δήμος Φερών. Εκατοντάδες θέσεις εργασίας τις οποίες δημιουργήσαμε με πολύ σπουδή και πολύ κόπο, εκσυγχρονίζοντας το εργοστάσιο της κρεατοβιομηχανίας «Θράκη» και χτίζοντας ένα καινούργιο εργοστάσιο της «Αλουμίνια Αττικής», σημερινής «ΑΝΚΕΡ» και πιστεύοντας τότε ότι μ’ αυτές τις υπερσύγχρονες μονάδες εξασφαλίζουμε την επιβίωση των μονάδων αυτών για μακρό χρονικό διάστημα παράλληλα με τη διασφάλιση των ανάλογων θέσεων εργασίας. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στην όχι απλώς δυσάρεστη, την τραγική, την δραματική θα έλεγα διαπίστωση, ότι το ένα εργοστάσιο έκλεισε και τέθηκαν σε διαθεσιμότητα οι εργαζόμενοι, η ΑΝΚΕΡ, το δε άλλο εργοστάσιο βρίσκεται σε μια κατάσταση πολύ άσχημη. Έχω να επισημάνω ότι πρώτον τα χρέη των επιχειρηματιών είναι δυσανάλογα σε σχέση και με την αξία των επιχειρήσεων τους αλλά και με τον κύκλο των εργασιών τους. Επομένως υπάρχουν επιχειρηματικές ευθύνες και κανείς σ΄ αυτή τη χώρα δεν μπορεί να κάνει ότι θέλει χωρίς να υφίσταται καμιά κύρωση…
Το ίδιο σοβαρό πρόβλημα υπάρχει και στα κλωστήρια που λειτουργούν στην Αλεξανδρούπολη, που είναι μια δραστηριότητα το ομίλου Λαναρά, ο οποίος έχει ανάλογες επιχειρήσεις και στην Κομοτηνή. Εδώ υπάρχει η εξής εξέλιξη, πλήρωσε τους εργαζόμενους για ένα μήνα και τους έδωσε υποχρεωτική άδεια, με πληρωμένους τους εργαζόμενους. Ελπίζει ως φαίνεται ο επιχειρηματίας ότι σ΄ αυτό το χρονικό διάστημα θα λύσει το πρόβλημα και μακάρι να το λύσει. Πάντως και επ’ αυτού του ζητήματος εκείνο που έχω να πω είναι ότι και οι μονάδες της Κομοτηνής και της Αλεξανδρούπολης εκσυγχρονίστηκαν πρόσφατα με τον αναπτυξιακό νόμο με πολύ υψηλές επιδοτήσεις, οι επιδοτήσεις αυτές δόθηκαν εν ονόματι της Θράκης και δεν μπορεί σήμερα κανείς να σφυρίζει αδιάφορα και αναφέρομαι πρωτίστως όπως αντιλαμβάνεστε στην κυβέρνηση η οποία κυβερνά πέντε μήνες και η οποία δεν μπορεί να μην μιλάει επί του θέματος. Πρέπει να πάρει θέση και πρέπει να διατηρηθούν αυτές οι θέσεις εργασίας. Να επανέλθω στην ΑΝΚΕΡ, και να πω ότι με το κλείσιμο της εταιρείας απαξιώνεται εντελώς η επιχείρηση, χάνονται οι πελάτες, υπάρχει θέμα συντήρησης του εργοστασίου».
ΟΤΤΟ Έβρος
Στην οριστική διακοπή της λειτουργίας του εργοστασίου «ΟΤΤΟ Έβρος» στην Αλεξανδρούπολη και στην καταγγελία των συμβάσεων εργασίας 55 εργαζομένων της εταιρείας προχώρησε η διοίκηση της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας τον Οκτώβριο του 2009.
Σε ανακοίνωση της διοίκησης σημειώνεται πως «δυστυχώς, παρʼ όλες τις προσπάθειες, η δραματική μείωση στη ζήτηση των προϊόντων της συγκεκριμένης μονάδας σε συνδυασμό και με την είσοδο της διεθνούς οικονομίας σε καθεστώς ύφεσης από τα μέσα του 2008, δημιουργούν συνθήκες που δεν επιτρέπουν την συνέχιση της λειτουργίας του εργοστασίου της Παλαγίας».
Οι επικεφαλής της Εν. Κλωστοϋφαντουργίας απέδωσαν την οριστική διακοπή λειτουργίας της «ΟΤΤΟ Έβρος» στη διεύρυνση των ζημιών της, που στο πρώτο εξάμηνο ξεπέρασαν οριακά το 1 εκατ. ευρώ. Η «Κλωστήρια ΟΤΤΟ ΕΒΡΟΣ ΑΒΕΕ» ιδρύθηκε το 1974. Στα τέλη της δεκαετίας του ʼ90 όταν και εξαγοράστηκε από την «Κλωστήρια Ναούσης», πραγματοποιούσε τζίρο 22,6 εκατ. ευρώ και αποτελούσε μια από τις τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας, με μερίδιο αγοράς που ανέρχεται τότε στο 8% περίπου και ετήσια παραγωγική δυναμικότητα 9.500 τόνων στην παραγωγή βαμβακερών, σύμμεικτων και συνθετικών νημάτων.
Το «λουκέτο» της «ΟΤΤΟ Έβρος» -η οποία εκείνο το διάστημα όφειλε στους εργαζομένους δεδουλευμένα 7 μηνών- είχαν καταγγείλει συνδικαλιστικά στελέχη και ο τότε υπεύθυνος εργατικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Στρατούλης. Όπως ειχε τονίσει, η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία είχε χρηματοδοτηθεί από τις τράπεζες με 34 εκατομμύρια ευρώ με εγγύηση του Δημοσίου με τη δέσμευση να μην κάνει καμιά απόλυση, πόσω μάλλον να μη βάλει λουκέτο σε μονάδα της.
Αλλαντοβιομηχανία Θράκη
Η αλλαντοβιομηχανία Θράκη είχε ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια του Έβρου. Ιδρύθηκε το 1972 από την οικογένεια Ποταμιάνου με έδρα τον δήμο Φερών Έβρου και ξεκίνησε να λειτουργεί το 1975. Το 1993, ύστερα από ζημιογόνο πορεία που οδήγησε αρχικά στη μετοχοποίηση των χρεών της, πέρασε στην ιδιοκτησία του επιχειρηματία Κωνσταντίνου Σπέντζου μέσω της εταιρείας Spentzos K.G.
Την περίοδο εκείνη είχε τζίρο κοντά στα 12 εκατ. ευρώ και απασχολούσε 250 άτομα. Το 2000 ο τζίρος της άγγιξε τα 178 εκατ. ευρώ και η εταιρεία απέκτησε καθετοποιημένη δομή, ενώ η διοίκησή της κατέθεσε αίτηση εισαγωγής στο Χρηματιστήριο που δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Τα προβλήματα εμφανίσθηκαν λίγο αργότερα. Η νόσος των τρελών αγελάδων, οι εισαγωγές και η εμφάνιση νέας γενιάς ανταγωνιστών, επηρέασαν αρνητικά την ακριτική βιομηχανία. Υπό το βάρος του υψηλού δανεισμού αναγκάστηκε να κλείσει ορισμένες από τις μονάδες της. Η εταιρεία υπό το βάρος των ζημιών, άνω των 23 εκατ. ευρώ, και της κάθετης υποχώρησης του τζίρου της, το 2006 κατέθεσε αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης.
Σε ό,τι αφορά τους πρώην εργαζόμενους της αλλαντοβιομηχανίας στην Αλεξανδρούπολη πολλοί εντάχθηκαν σε ειδικό πρόγραμμα απασχόλησης σε φορείς του δημοσίου, το οποίο, αν και με προβλήματα, υπάρχει μέχρι σήμερα, ενώ αρκετοί έχουν καταφέρει να συνταξιοδοτηθούν.
Χαρτοποιία Θράκης Diana
Η Χαρτοποιία Θράκης Diana ιδρύθηκε από τον Πάνο Ζερίτη το 1980, στα Μάγγανα Ξάνθης, εκμεταλλευόμενη τις επιδοτήσεις του αναπτυξιακού νόμου 289/76. Σύντομα έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανία παραγωγής χάρτου στην Ελλάδα, κατέχοντας περίπου το 20% της εγχώριας αγοράς, φτάνοντας να απασχολεί έως και 800 άτομα. Το 1984 ο επιχειρηματίας επεκτάθηκε στην Αίγυπτο, το 1993 στην Ουγγαρία και το 1997 στη Βουλγαρία.
Λόγω των οικονομικών προβλημάτων η εταιρεία κατέθεσε τον Δεκέμβριο του 2011 αίτηση υπαγωγής της σε καθεστώς πτώχευσης, με τις συνολικές υποχρεώσεις της προς προμηθευτές, προσωπικό, Δημόσιο, ασφαλιστικούς φορείς, πιστωτές, ΔΕΗ και ΔΕΠΑ να αγγίζουν τα 30 εκατ. ευρώ. Η αίτηση έγινε δεκτή από το Πρωτοδικείο Θράκης, με απόφαση που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2012.
Στην αίτηση πτώχευσης, η εταιρεία ζητούσε την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων να κάνει η τότε διοίκηση καθώς και να μην ακυρωθεί το προσύμφωνο που είχε υπογραφεί το 2011 με τους γιους του ιδιοκτήτη, για την παραχώρηση εκτάσεων της Diana, προκειμένου να εγκαταστήσουν εκεί φωτοβολταϊκό πάρκο.
Το δικαστήριο δεν έκανε δεκτές αυτές τις απαιτήσεις κρίνοντας ότι δεν συντρέχουν λόγοι η υπό πτώχευση εταιρία να συμμετάσχει στην εκποίηση των παγίων της. Επίσης, δεν εξαίρεσε τις επίμαχες εκτάσεις από την υπό ρευστοποίηση περιουσία.
Πριν λίγες μέρες, το Πρωτοδικείο Ξάνθης αποφάσισε την επαναπροκήρυξη του πλειοδοτικού διαγωνισμού για την εκποίηση του εμπορικού σήματος «Diana», καθώς δεν κατατέθηκε καμία προσφορά εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Στον διαγωνισμό είχαν προσκληθεί να συμμετάσχουν, σύμφωνα με πληροφορίες του newmoney.gr, γνωστά ονόματα του κλάδου, ωστόσο το τίμημα έναρξης του πλειοδοτικού διαγωνισμού, που είχε οριστεί στα 995.200 ευρώ, θεωρήθηκε πολύ υψηλό ώστε να προσελκύσει επιχειρήσεις του κλάδου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν προηγηθεί 12 άκαρποι πλειστηριασμοί για το εργοστάσιο της πτωχεύουμε Χαρτοποιίας Ξάνθης μαζί με τον μηχανολογικό εξοπλισμό.
Η εφημερίδα Μακεδονία έγραφε τον Ιούλιο του 2012 για το λουκέτο στην βιομηχανία: «Μόλις προχθές, ο σύνδικος πτώχευσης έγραψε την τελευταία πράξη του δράματος, σφραγίζοντας τη μονάδα. Εδώ και έναν χρόνο, η εταιρεία αντιμετώπιζε οξυμένα προβλήματα ρευστότητας, καθώς είχε λαμβάνειν από πελάτες της 15 εκατ. ευρώ και περίπου άλλα 4 εκατ. ευρώ από το κράτος (από επιστροφή φόρων και από την επιδότηση 12% του κόστους εργασίας).
«Αν τα είχαμε εισπράξει, δεν θα είχαμε πρόβλημα -αλλά μας παρέσυρε η κρίση», αναφέρει ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων, κ. Στράτος Θεμιστοκλής.
Η εταιρεία σταμάτησε να πληρώνει τους εργαζόμενους από τον περασμένο Δεκέμβριο, ενώ την ίδια περίοδο η παραγωγή σταμάτησε, καθώς ΔΕΗ και ΔΕΠΑ διέκοψαν την παροχή ενέργειας. Σήμερα, οι συνολικές υποχρεώσεις της Diana προς προμηθευτές, προσωπικό, Δημόσιο, ασφαλιστικούς φορείς, πιστωτές, ΔΕΗ και ΔΕΠΑ αγγίζουν τα 30 εκατ. ευρώ. Τα δεδουλευμένα των 180 εργαζομένων ανέρχονται σε 2 εκατ. ευρώ: οι περισσότεροι εξ αυτών δουλεύουν για περισσότερα από 15 χρόνια στην επιχείρηση, πολλοί μάλιστα εργάζονταν εκεί από το 1980, οπότε λειτούργησε το εργοστάσιο».
Λουκέτο στο εργοστάσιο του Μαϊλλη
Από τα πιο πρόσφατα λουκέτα, αυτό στο εργοστάσιο του Μαϊλλη, πριν από 6 χρόνια. Στην μονάδα απασχολούνταν περίπου 60 εργαζόμενοι. Σύμφωνα με δηλώσεις, τότε, του προέδρου του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Έβρου, Στάθη Ασπιώτη, το εν λόγω εργοστάσιο, με έδρα στη ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης, έβαλε λουκέτο, αφού η νέα ιδιοκτησία της βιομηχανίας (το επενδυτικό fund Harvard Investment Group (HIG) θεώρησε ασύμφορη τη λειτουργία του.
Zouras Farm: Στο σφυρί η μονάδα της Αλεξανδρούπολης
Με τιμή πρώτης προσφοράς στα 4.882.568 ευρώ βγαίνει στο ηλεκτρονικό σφυρί η παραγωγική μονάδα της Zouras Farm στην περιοχή Αμφιτρίτη στην Αλεξανδρούπολη. Όπως γράφει ο Οικονομικός Ταχυδρόμος, ο πλειστηριασμός για την παραγωγική μονάδα της γνωστής πτηνοτροφικής επιχείρησης, η οποία δραστηριοποιείται στην εγχώρια παραγωγή αυγών προς κατανάλωση, έχει οριστεί για τις 22 Φεβρουαρίου 2023 με επισπεύδουσα τη doValue Greece. Να σημειωθεί ότι η μονάδα που πρόκειται πλειστηριαστεί είναι σε πλήρη λειτουργία.