- Δεν έχουν τέλος τα παράπονα των κατοίκων για τις ατελείωτες λακκούβες, τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των έργων και την ελλιπή συντήρηση των δρόμων
- Μεγάλη η ανάγκη για ολοκληρωμένο πρόγραμμα ασφαλτοστρώσεων από τον Δήμο Ναϊτίδης: «Όλοι οι Δήμοι σε απόγνωση, λόγω γραφειοκρατίας»!
Της Κικής Ηπειρώτου
Ολοένα και πληθαίνουν τους τελευταίους μήνες τα παράπονα των δημοτών για την άθλια κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει πολλοί δρόμοι της Αλεξανδρούπολης, τόσο στις κεντρικές οδικές αρτηρίες, όσο και στις γειτονιές. Φυσικά, το πρόβλημα δεν είναι τοπικό, αλλά συναντάται παντού στην Ελλάδα, από τις μεγάλες πόλεις έως το μικρότερο χωριό.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρόβλημα δημιουργείται από τα διαρκή «ράβε-ξήλωνε» όπου εργολάβοι σκάβουν ατελείωτα τους ίδιους δρόμους για λογαριασμό παρόχων ίντερνετ, ηλεκτροδότησης, φυσικού αερίου, για αντιπλημμυρικά, έργα αποχέτευσης και υδροδότησης χωρίς συντονισμό πολλές φορές, αφήνοντας πίσω τους σκόνη και… λακκούβες.
Μόνο που στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης, η κατάσταση επιδεινώνεται σημαντικά και από τα διάφορα έργα ανάπλασης που είναι εδώ και μήνες σε εξέλιξη, από την περιοχή της παραλιακής, μέχρι την Κονδύλη, την Αγίου Δημητρίου κλπ. Οι αρμόδιοι με κάθε ευκαιρία ζητούν την κατανόηση του κόσμου και υπόσχονται πως μόλις ολοκληρωθούν τα έργα θα γίνουν ολοκληρωμένες ασφαλτοστρώσεις.
Δυστυχώς, όμως, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στις περιοχές που γίνονται έργα, αφού πολλοί δρόμοι, λόγω παλαιότητας και απουσίας παρεμβάσεων, έχουν εμφανίσει σοβαρές φθορές που ταλαιπωρούν καθημερινά οδηγούς, αλλά και πεζούς, δίχως να λείπουν οι πτώσεις και τα μικροατυχήματα. Τα συνεργεία του Δήμου συχνά προβαίνουν στα γνωστά «μπαλώματα» τα οποία όμως δεν επαρκούν.
Είναι γεγονός πως η πόλη χρειάζεται ένα διευρυμένο πρόγραμμα γενναίων ασφαλτοστρώσεων σε όλο το μήκος και πλάτος της, και μάλιστα άμεσα. Ειδάλλως, τα περί «βιώσιμης αστικής κινητικότητας» και bike-friendly πόλης, που ταυτόχρονα αποτελεί σύγχρονο, ευρωπαϊκό προορισμό, θα καταλήξουν να είναι σύντομα ανέκδοτα.
«Βασίλισσα της λακκούβας» η Ελλάδα
Για να μη θεωρήσει, όμως, κανείς πως το πρόβλημα εντοπίζεται μόνο στα μέρη μας: Στο Ναύπλιο υπάρχει δρόμος ο οποίος έχει σκαφτεί 57 (!) φορές μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Στα Τρίκαλα η οδός Φαρμάκη ασφαλτοστρώθηκε, για να σκαφτεί μετά από δύο μήνες για έργα αποχέτευσης και, αφότου τελείωσαν αυτά, ξανασκάφτηκε για τοποθέτηση αγωγών φυσικού αερίου. Στην Κηφισιά, την περιοχή με τις περισσότερες λακκούβες στους δρόμους στη χώρα, ο δήμος αναγκάστηκε να βρει χορηγό για να προχωρήσει σε αποκατάσταση με τη χρήση ψυχρής ασφάλτου υψηλής ποιότητας και μεγάλης αντοχής. Σε αυτό το χάος, έρχεται να βάλει μια σειρά η πλατφόρμα e-Διέλευσις του ΤΕΕ και του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Με αυτήν, οι φορείς υλοποίησης των έργων και οι αρμόδιοι δήμοι μπορούν να συνεννοούνται ώστε να αποφεύγεται η ταλαιπωρία των πολιτών με τα απανωτά σκαψίματα, αλλά και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τις -αναπόφευκτες λόγω των πολλών τομών στο οδόστρωμα- κακοτεχνίες. Θα πει κανείς, τώρα το θυμήθηκαν; Τώρα που και οι δρόμοι της Αλεξανδρούπολης είναι γεμάτοι τρύπες και πρόχειρα μπαλώματα;
Σκάβουν, κλείνουν, ξανασκάβουν
Μπορεί αυτή η πλατφόρμα να δώσει τέλος στο… μαρτύριο της λακκούβας που ζουν οι κάτοικοι όλης της χώρας; διερωτάται το σχετικό ρεπορτάζ του «Πρώτου Θέματος». Η πικρή αλήθεια είναι πως όχι, αλλά σίγουρα αποτελεί αφετηρία για να μπει μια τάξη και να μπορέσει να υπάρξει έστω μια υποτυπώδης συνεννόηση ώστε να μη σκάβει ο ένας εργολάβος πάνω από το έργο του άλλου.
Η πλατφόρμα ξεκίνησε το περασμένο φθινόπωρο αφορώντας τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, όμως, καθώς φαίνεται, διευρύνεται αφού, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», το αμέσως επόμενο διάστημα θα προστεθεί σε αυτό και ο ΔΕΔΔΗΕ. Τι είναι λοιπόν το e-Διέλευσις; Η πλατφόρμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) και του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης αποτελεί ένα σύγχρονο ψηφιακό εργαλείο που διευκολύνει τη διαχείριση και την παρακολούθηση αιτημάτων διέλευσης έργων τηλεπικοινωνιών από τηλεπικοινωνιακούς παρόχους.
Ναϊτίδης: Όλοι οι Δήμοι σε απόγνωση!
Σε σχόλιό του αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί τοπικά και πανελλαδικά, ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών, Πολεοδομίας και Καθημερινότητας του Δήμου Αλεξανδρούπολης Γιάννης Ναϊτίδης, υπογραμμίζει:
«Η γραφειοκρατία και η ασυνεννοησία θα μπορούσαν να φρενάρουν τον αγώνα δρόμου για την κάλυψη του κενού συνδεσιμότητας της χώρας μας σε σχέση με τις άλλες χώρες. Αυτό γιατί τα επαναλαμβανόμενα -από διάφορες Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας- σκαψίματα στους δρόμους είχαν προκαλέσει την έντονη δυσφορία όχι μόνο των κατοίκων, αλλά και των δήμων».
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, από την πρώτη μέρα λειτουργίας της πλατφόρμας (17 Σεπτεμβρίου 2024) μέχρι και την περασμένη εβδομάδα έχουν εγγραφεί στο σύστημα 270 δήμοι από όλη τη χώρα και σχεδόν όλες οι Περιφέρειες της Ελλάδας. Το ότι το σύστημα δουλεύει αποτελεσματικά επιβεβαιώνει η αποδοχή του όχι μόνο από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και από τους εργολάβους. Μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί περισσότερες από 200 αιτήσεις και έχουν ήδη εκδοθεί περισσότερες από 130 πράξεις για έργα τα οποία αφορούν κυρίως τομές στο οδόστρωμα για το πέρασμα οπτικών ινών.
Οι σκέψεις για επέκταση του συστήματος, με τη συμπερίληψη σε αυτό και άλλων εργασιών διέλευσης που αφορούν εργασίες σκαψίματος από άλλες κοινωφελείς επιχειρήσεις (ύδρευσης ηλεκτροδότησης κ.ά.), φαίνεται ότι γίνονται πραγματικότητα με την είσοδο του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ η πλατφόρμα θα δίνει τη δυνατότητα στους συναρμόδιους φορείς των έργων να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την εκτέλεσή τους, ενώ δίνει στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έναν κεντρικό, εποπτικό ρόλο.
Ο πολίτης από την άλλη έχει ανά πάσα στιγμή πρόσβαση στο δημόσιο site του ΤΕΕ (https://services.tee.gr/atdpublic/faces/main), όπου μπορεί να δει για την περιοχή που τον ενδιαφέρει αν υπάρχουν εγκρίσεις εκσκαφής ή μη και τι είδους είναι. Σε περίπτωση που πέσει στην αντίληψή του κάποια εκσκαφή η οποία δεν έχει άδεια μπορεί να κάνει καταγγελία στον δήμο και αυτός με τη σειρά του να πράξει τα δέοντα (παύση εργασιών, πρόστιμα κ.λπ.).
Μέσω του παραπάνω site οι δρόμοι πλέον σκάβονται με προγραμματισμό και υπευθυνότητα. Οι διαφορετικοί τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι δεν μπορούν να σκάψουν έναν δρόμο χωρίς να το έχουν δηλώσει εξαρχής και χωρίς να έχουν ενημερωθεί εγκαίρως οι υπόλοιποι. Συγκεκριμένα, όταν ένας πάροχος κάνει την αίτηση εκσκαφής σε έναν δρόμο, η αίτηση εκκρεμεί για 5 ημέρες ώστε να δοθεί χρόνος στους υπόλοιπους παρόχους να αιτηθούν και εκείνοι άδεια εκσκαφής για τον ίδιο δρόμο εγκαίρως. Αν περάσουν οι 5 ημέρες, ο δρόμος δεσμεύεται για τους επόμενους 6 μήνες και δεν μπορεί να εκδοθεί για τον ίδιο δρόμο πάλι άδεια γι’ αυτό το χρονικό διάστημα.
Ένα σοβαρό πρόβλημα
Το πρόβλημα με τις λακκούβες στους δρόμους δεν είναι τόσο αστείο ή επιφανειακό όσο φαίνεται με μια πρώτη ματιά. Εχουν μεγάλο κόστος, καθώς αποτελούν έναν από τους βασικότερους παράγοντες πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων με βαρείς τραυματισμούς ως και θανάτους διεθνώς, αλλά έχουν και οικονομικό κόστος. Τόσο μεγάλο που αυτοκινητοβιομηχανίες επενδύουν σε συστήματα ανάγνωσης της λακκούβας με αναρτήσεις που χοροπηδούν (!) ή ακόμα και στην καταγραφή τους σε online χάρτες. Σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, στο πλαίσιο του project «Safe Roads» που βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα μας από ασφαλιστική εταιρεία, έχουν κλειστεί 3.214 λακκούβες σε όλη την Ελλάδα, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι έχουν προφυλαχθεί από ατυχήματα και φθορές τουλάχιστον 53.500 οδηγοί που θα έπεφταν σε αυτές.
Γενικά, έχει αποδειχθεί ότι η αποκατάσταση φθαρμένων δρόμων κοστίζει δύο ή τρεις φορές περισσότερο από την έγκαιρη συντήρησή τους. Οπως και ότι δρόμοι με τρύπες και ρωγμές, κακή οδική σήμανση και κακώς συντηρημένα όρια συμβάλλουν σε περισσότερα ατυχήματα και μειωμένη προσβασιμότητα.
Στην Ευρώπη αναφέρονται κάθε χρόνο περισσότερες από 20 εκατομμύρια λακκούβες σε δρόμους, από τις οποίες αποκαθίστανται μόνο οι μισές, με κόστος που ξεπερνά το 1,2 δισ. ευρώ. Σε αυτά προσθέστε και το κόστος με το οποίο επιβαρύνονται οι τοπικές αρχές (δήμοι, περιφέρειες) κ.λπ. για απαιτήσεις αποζημιώσεων φθορών σε οχήματα λόγω λακκούβας. Για την Ελλάδα διαθέσιμα στοιχεία δεν υπάρχουν, όμως μια γεύση μπορούμε να πάρουμε από τη Μεγάλη Βρετανία, όπου εκτιμάται ότι κατατίθεται αίτηση αποζημίωσης για φθορά από λακκούβα κάθε 17 λεπτά, με μέση αποζημίωση τα 508 ευρώ.
Η χώρα μας, σύμφωνα με παλιότερο World Economic Forum Global Competitiveness Report, που μέτρησε την ποιότητα του οδικού δικτύου σχετικά με λακκούβες, ρηγματώσεις κ.ά., κατατάσσεται στην 20ή θέση μεταξύ των 28 κρατών-μελών της Ε.Ε. Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι δήμαρχοι εξηγούν ότι οφείλεται σε ένα νομικό «παράθυρο» το οποίο οδηγεί σε χάος, αλλά και στην αδιαφορία πολλών εργολάβων.
Βάσει του νόμου, όποιος θέλει να σκάψει τον δρόμο οφείλει πρώτα να πάρει άδεια, την οποία όμως δικαιούται να μη… ζητήσει και να ξεκινήσει χωρίς να ρωτήσει κανέναν εάν πληροί κάποιες προϋποθέσεις. Από ποιον να πάρει άδεια; Από εδώ αρχίζει το περίπλοκο του θέματος, καθώς για τους περισσότερους δρόμους στον αστικό ιστό έχουν ευθύνη οι εκάστοτε δήμοι -με τα μεταξύ τους σύνορα ωστόσο συχνά να μην είναι ευδιάκριτα-, ενώ για τους υπόλοιπους έχει ευθύνη η εκάστοτε περιφέρεια. Στην Αττική, για παράδειγμα, η Περιφέρεια είναι αρμόδια για περισσότερα από 1.000 χιλιόμετρα δρόμων.