Η συγκεκριμένη μέθοδος επιτρέπεται μόνο όταν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, όπως πχ κρούσμα του ιού του Δυτικού Νείλου και όχι απλά μεγάλη ενόχληση
Όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο του Υπουργείου, η καταπολέμηση των ακμαίων κουνουπιών πρέπει να ξεκινά από το χειμώνα για να μην… τρέχουμε εκ των υστέρων
Της Κικής Ηπειρώτου
Μόνο αν προκύψει άμεσος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, για παράδειγμα, αν υπάρξει επανεμφάνιση του ιού του δυτικού Νείλου στη χώρα μας ή στην Περιφέρειά μας, θα δώσει το «ΟΚ» το Υπουργείο Υγείας για την έναρξη εναέριων ψεκασμών για την καταπολέμηση των ακμαίων κουνουπιών. Αυτό δεν είναι κάτι καινούριο, φυσικά, αφού είθισται, τα πρώτα κρούσματα της συγκεκριμένης νόσου, να είναι εκείνα που κάθε χρόνο δίνουν το ‘εναρκτήριο λάκτισμα’ για τη συγκεκριμένη μέθοδο καταπολέμησης, που όπως ρητά αναφέρεται στην εγκύκλιο του Υπουργείου επιτρέπεται μόνο όταν προκύψει άμεσος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και όχι απλώς επειδή υπάρχει έντονη ενόχληση στον πληθυσμό.
Αυτό αναφέρεται και σε πρόσφατο έγγραφο-απάντηση του Υπουργείου Υγείας, το οποίο υπογράφει ο ΓΓ Δημόσιας Υγείας Π. Πρεζεράκος, με αποδέκτη και την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σχετικά με αίτημα χορήγησης άδειας ακμαιοκτονίας από αέρος:
«Απαντώντας στα ανωτέρω σχετ. (5 έως 8) έγγραφά σας και λαμβάνοντας υπ’ όψη τη σοβαρότητα των επιπτώσεων που προκαλούν τα κουνούπια στη δημόσια υγεία, αποφασίστηκε να χορηγηθεί στην παρούσα φάση άδεια για εφαρμογή ακμαιοκτονιών ULV μόνο από εδάφους, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο σχετ. 13. Όσον αναφορά στην εφαρμογή ULV ψεκασμών από αέρος σας υπενθυμίζουμε ότι θα πρέπει να υποβληθεί εκ νέου επαρκώς αιτιολογημένο αίτημα από το οποίο να προκύπτει α) ότι το μέτρο αυτό κρίνεται αναγκαίο επειδή υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την δημόσια υγεία βάσει του αριθμού των κρουσμάτων των νοσημάτων που μεταδίδονται με διαβιβαστές και των εντομολογικών δεδομένων και β) ότι έχουν εφαρμοστεί οι μέθοδοι προνυμφοκτονίας και ULV από εδάφους».
Όπως έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου Δημήτρης Πέτροβιτς, στην παρούσα φάση, είναι απαραίτητοι οι αεροψεκασμοί ακμαιοκτονίας κι όχι μόνο αυτοί που διεξάγονται από το έδαφος. Το πρόβλημα φέτος είναι όντως πολύ μεγάλο, γεγονός που οι αρμόδιοι αποδίδουν στις πολλές βροχοπτώσεις της άνοιξης, αλλά και στη «στενοκεφαλιά» της Αθήνας, που δεν δίνει άδεια για ακμαιοκτονία από αέρος, καθώς θεωρείται πιο «βαριά» παρέμβαση στο περιβάλλον μίας περιοχής και γι’ αυτό αποφεύγεται.
Ωστόσο, αυτή η στάση του Υπουργείου Υγείας δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από την τήρηση των όσων αναφέρονται σε κάθε εγκύκλιό του τα τελευταία χρόνια. «Είναι ως ένα βαθμό παράδοξο να σου λέει το Υπουργείο ότι πρώτα πρέπει να έχεις κρούσμα ιού του Δυτικού Νείλου, για παράδειγμα, για να σου δώσει μετά την άδεια για ακμαιοκτονία. Αν αρχίσουν τα κρούσματα και ψεκάσουμε εκ των υστέρων, τι είδους πρόληψη και αντιμετώπιση είναι αυτή που κάνουμε;» διερωτάται στέλεχος της Περιφέρειας με εμπειρία στο θέμα. Ίσως η μόνη λύση να είναι η άσκηση πιέσεων προς το Υπουργείο, προκειμένου να αλλάξει τη θεώρησή του πάνω στο ζήτημα των εναέριων ψεκασμών ακμαιοκτονίας, έστω από την επόμενη χρονιά.
Από τον χειμώνα πρέπει να ξεκινά η καταπολέμηση των ακμαίων κουνουπιών
Πάντως, όπως ρητά αναφέρεται και στη φετινή εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, αναφορικά με τους επίγειους και εναέριους ψεκασμούς ακμαίων κουνουπιών, η καταπολέμηση πρέπει να ξεκινά από τον χειμώνα, σε περιοχές υψηλού κινδύνου, όπως είναι ο Έβρος, με ψεκασμούς στα καταφύγια διαχείμασης των τελείων εντόμων, πριν την άνοιξη, όπως επισημαίνεται.
Αναλυτικά:
«1. Σε περιοχές υψηλού κινδύνου θα πρέπει κατά τη διάρκεια του χειμώνα να εντοπίζονται τα καταφύγια διαχείμασης των τελείων εντόμων (π.χ. καταλύματα ζώων και άλλα οικήματα), και τα σημεία αυτά να ψεκάζονται με κατάλληλα βιοκτόνα πριν την άνοιξη, ώστε να εξοντώνεται ο πληθυσμός που δίνει την πρώτη γενιά. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να λαμβάνονται και οι ανάλογες προφυλάξεις για την προστασία των εργαζομένων, των ζώων και του περιβάλλοντος από τα χρησιμοποιούμενα βιοκτόνα.
- Οι υπολειμματικοί ψεκασμοί εσωτερικών χώρων (IRS) εφαρμόζονται ως συμπληρωματικό μέτρο σε έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες έχουν καταγραφεί κρούσματα νοσημάτων που μεταδίδονται με διαβιβαστές (ανάλογα με το νόσημα και τη συμπεριφορά του διαβιβαστή, π.χ. σε περίπτωση εγχώριων κρουσμάτων ελονοσίας), ή σε συνθήκες που ευνοούν την εμφάνιση κρουσμάτων, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου έχουν καταγραφεί κρούσματα τα τελευταία έτη, μετά από χορήγηση σχετικής έγκρισης του Υπουργείου Υγείας (Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής Περιβάλλοντος), κατόπιν γνωμοδότησης από την αρμόδια Επιτροπή για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Τροπικών Νοσημάτων του Υπουργείου Υγείας.
- Οι εκνεφώσεις (ULV) από εδάφους και η εφαρμογή ακμαιοκτόνων βιοκτόνων από αέρος επιτρέπονται μόνο σε έκτακτες συνθήκες, όταν απειλείται η δημόσια υγεία και εφόσον είναι επαρκώς αιτιολογημένες. Προϋπόθεση αποτελεί η έκδοση Απόφασης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχετικά με την κατ’ εξαίρεση χρήση ακμαιοκτόνων σκευασμάτων, στην οποία και θα προβλέπονται οι όροι, οι προϋποθέσεις χρήσης και τα μέτρα ασφάλειας που θα πρέπει να λαμβάνονται.
Οι Περιφέρειες που προβλέπουν εκνεφώσεις (ULV) από εδάφους και εφαρμογές ακμαιοκτόνων βιοκτόνων από αέρος στα προγράμματά τους παρακαλούμε να ενημερώσουν άμεσα την Υπηρεσία μας, προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία για την έκδοση της ανωτέρω Απόφασης.
Η διενέργεια των προαναφερόμενων ακμαιοκτονιών θα ξεκινά κατόπιν έγκρισης αιτήματος των Περιφερειών στη Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής Περιβάλλοντος του Υπουργείου Υγείας, με τη γνωστοποίηση των έκτακτων συνθηκών όπως αυτές θα έχουν διαμορφωθεί σε συγκεκριμένες περιοχές τους, μετά από γνωμοδότηση της αρμόδιας Επιτροπής για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Τροπικών Νοσημάτων του Υπουργείου Υγείας. Αεροψεκασμοί με ακμαιοκτόνα θα πραγματοποιούνται από ελικόπτερα ή αεροπλάνα πολύ χαμηλής πτήσης ή άλλου τύπου πτητικά μέσα, π.χ. drones που πληρούν τους όρους, τις προϋποθέσεις και τους περιορισμούς που θέτει η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Η εφαρμογή υπολειμματικών ψεκασμών εξωτερικών δημόσιων χώρων επιτρέπεται σε περιπτώσεις που αυτή κριθεί σκόπιμη, ως συμπληρωματικό μέτρο στις προνυμφοκτονίες και στον περιορισμό εστιών αναπαραγωγής, όπως πχ σε περιπτώσεις κρουσμάτων νοσημάτων που μεταδίδονται με κουνούπια Aedes και δεν χρειάζεται ειδική άδεια από την Επιτροπή για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Τροπικών Νοσημάτων».