της Γιώτας Αγαπητού
«Η μοίρα των ανθρώπων είναι ο θάνατος. Η μοίρα των θεών είναι η λήθη.».
Ανατρέχοντας ασυναίσθητα σε φράσεις που έχουν αποτυπωθεί στην καρδιά μου, συναντάω το ψυχογράφημα του Μ. Καραγάτση «Γιούγκερμαν», προσπαθώντας έτσι να σκιαγραφήσω την εισαγωγή ενός δύσκολου και δραματικού θέματος.
Πριν λίγες ώρες στο ψυχρό δωμάτιο ενός νοσοκομείου ένα μικρό παιδί άφηνε την τελευταία του πνοή ταξιδεύοντας προς το φως. Δεν είχε καν προλάβει να συμπληρώσει λίγα χρόνια ζωής όταν βίωσε με τον πιο απάνθρωπο και σκληρό τρόπο τον πόνο μέσα από την μορφή της ίδιας του της μάνας. Πέταξε γεμάτο θλίψη στον κόσμο των αγγέλων, όπως άλλωστε δήλωνε και τ’ όνομά του, για να συναντήσει άλλα παιδιά, που κι αυτά είχαν την ίδια μοίρα μ’ εκείνο.
Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία τις τελευταίες δεκαετίες έγινε θεατής ενός δράματος στο οποίο οι πρωταγωνιστές της ήταν μέλη οικογενειών της διπλανής πόρτας. Γονείς, που κακοποιούσαν βάναυσα τα ίδια τους τα βλαστάρια, κατέληξαν στο τέλος να γίνουν οι δήμιοί τους. Αυτές οι αθώες ψυχές έφυγαν πρόωρα κι άδικα χωρίς να προφτάσουν να γνωρίσουν και να καταλάβουν τον κόσμο. Απέναντί τους γείτονες και γνωστοί με κροκοδείλια δάκρυα προσποιούνταν ότι πενθούσαν. Εντούτοις, αν πραγματικά νοιάζονταν, θα έπρεπε ήδη να είχαν καταγγείλει το γεγονός στις αρμόδιες αρχές, αποτρέποντας το μοιραίο. Παρόλα αυτά θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι δυστυχώς ως λαός διδαχτήκαμε απ’ τους παλιότερους να κοιτάμε μόνο τη δουλειά μας και να μη μιλάμε για όσα συμβαίνουν γύρω μας, είτε από φόβο, είτε κυρίως από αδιαφορία. Γι’ αυτό άλλωστε και οι άπειρες παροιμίες που συνδέθηκαν με την ωχαδερφισμό και την αναλγησία μας.
«Αρνούμαι μέχρι θανάτου ν’ αγαπήσω αυτόν τον κόσμο όπου υπάρχουν παιδιά τα οποία βασανίζονται.».
Το είχε γράψει κάποτε ο σπουδαίος Γαλλο-Μαροκινός συγγραφέας Αλμπέρ Καμύ. Ωστόσο σε μία χώρα που είχε την τύχη να γεννήσει μερικούς από τους σπουδαιότερους ανθρώπους που σημάδεψαν τον παγκόσμιο πολιτισμό, τα παιδιά συνεχίζουν να κακοποιούνται από άτομα που έχουν το βιολογικό προνόμιο να τεκνοποιούν. Χωρίς όμως να πληρούν τ’ απαραίτητα εχέγγυα ώστε να προσφέρουν το αίσθημα της ασφάλειας και της αγάπης που χρειάζονται για να μεγαλώσουν τα πλάσματα τα οποία φέρνουν στον κόσμο.
Η φύση για το μόνο πράγμα που ενδιαφέρεται είναι η διαιώνιση της ζωής, αδιαφορώντας για οτιδήποτε άλλο. Δυστυχώς όμως όταν οι άνθρωποι δημιούργησαν μικρές κοινότητες για να μπορέσουν να επιβιώσουν, εφευρίσκοντας μαζί με αυτές και τις θρησκείες, οι εκπρόσωποί τους έθεσαν μία σειρά από κανόνες στην προσπάθειά τους να τους ελέγξουν. Με το πέρασμα των αιώνων, και καθώς οι κοινωνίες εξελίσσονταν και διαφοροποιούνταν μεταξύ τους, τίθονταν συνεχώς θέματα συμβίωσης και ηθικής τάξης, αναγκάζοντας τες να θεσμοθετούν νόμους, που ήταν διαφορετικοί, αλλά κατά κύριο λόγο στηρίζονταν επάνω στις παραδόσεις τους. Η θρησκεία του κάθε λαού πάντα διαδραμάτιζε συμμένοντα ρόλο. Παρόλα αυτά τους τελευταίους αιώνες πολλές φορές συγκρούστηκε με την επιστήμη. Έτσι, στο παρελθόν η διακοπή της κυήσεως θεωρούνταν αδιανόητη για οποιοδήποτε λόγο, καθώς ήταν φορτισμένη με το βάρος του εγκλήματος. Αλλά και στη σύγχρονη εποχή, τού μη θεοκρατούμενου και δήθεν ελεύθερου δυτικού κόσμου, το ζήτημα των εκτρώσεων θεωρείται ταμπού για πολλούς, όχι μόνο για λόγους ιατρικούς, αλλά και για λόγους βαθιά κοινωνικούς και θρησκευτικούς. Ακόμα και σε περιπτώσεις ατόμων που δεν πληρούν, πέρα από το βιολογικό κομμάτι της παρουσίας τους, τις απαραίτητες δυνατότητες ώστε να μπορέσει ο νομοθέτης κάτω από αυστηρά κριτήρια ν’ αποφασίσει ότι θα πρέπει να γίνει η διακοπή της κυήσεως. Ωστόσο ίσως μ’ αυτόν τον τρόπο θα απέτρεπαν ανθρώπους εξαρτημένους από ουσίες ή ψυχικά ασθενείς, αλλά και σε δήθεν νταήδες, ν’ αποκτήσουν ένα παιδί που στο τέλος θα κατέληγε να γίνει βορά στις αρρωστημένες ορέξεις τους.
Θυμό κι οργή προκαλεί κάθε φορά η είδηση μίας ακόμα παιδοκτονίας από ένα αρρωστημένο περιβάλλον, που συχνά πριν απ’ αυτή προηγήθηκε ο βιασμός από τον ίδιο του τον πατέρα. Με τη ανοχή πολλές φορές των συγγενών, αλλά και της μάνας, η οποία τυφλωμένη από μία σχέση εξάρτησης γίνεται και η ίδια συνένοχος. Όταν πια το δράμα έχει κορυφωθεί, τ’ ανθρωποφάγα κανάλια μοντάρουν καρέ καρέ κάθε σπιθαμή από τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες μιας ακόμη δραματικής ιστορίας, που πάντα παίζεται πίσω από κλειστές πόρτες ανθρώπων κάθε οικονομικής και κοινωνικής τάξης. Οι οποίοι ωστόσο έχουν μάθει να κρύβονται κάτω από το καλοραμμένο κουστούμι τού επαγγελματικού καθωσπρεπισμού και της κομματικής τους ταυτότητας, για λόγους δύναμης και ισχύος, αλλά και της θρησκευτικής πίστης τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός τέτοιου ατόμου ήταν εκείνο τού δήθεν προστάτη ενός δωδεκάχρονου παιδιού, που το εκπόρνευε, με το αζημίωτο φυσικά, σε άντρες υπεράνω πάσης υποψίας. Φροντίζοντας πάντα να καλύπτεται πίσω από τη μάσκα του φιλάνθρωπου σωτήρα, τόσο στη μάνα του φτωχού κοριτσιού, όσο και στον περίγυρό του.
Στη διαδρομή αυτής της κατά τα άλλα ηθικής και θρησκευόμενης ελληνικής κοινωνίας υπάρχουν μία σειρά από παιδοκτονίες που τη σόκαραν. Μάιος του 1961. Η 28χρονη Μήδεια του Καλαμακίου σκοτώνει τα τρία ανήλικα παιδιά της. Δεκέμβριος του 1993. Ο Μανώλης Δουρής, αφού πρώτα θα βιάσει τον εξάχρονο γιο του Νίκο, στη συνέχεια θα τον σκοτώσει. Νοέμβριος 1995. Η 27χρονη Καλλιόπη Αναγνωστίδου μαχαίρωσε το τρίχρονο αγγελούδι της. Κρήτη 1999. Η τοπική κοινωνία συνταράσσεται όταν βγαίνει στο φως ο πνιγμός των τριών ανήλικων παιδιών, ηλικίας δέκα, τεσσάρων και δύο χρόνων, από τα χέρια του ίδιου τους του πατέρα, Γεώργιου Μεταξάκη. Τον Απρίλιο του 2015 ο Στανισλάβ Μπακατζίεβ, μαζί με τον φίλο του Νικολάι Αχμέντοφ, κόβουν με βίαιο τρόπο το νήμα της ζωής της μικρής κόρης του Άνννυς. Αυτές είναι κάποιες από τις πολλές δολοφονίες παιδιών, που αντί για το χάδι και την ασφάλεια της μάνας και του πατέρα γνώρισαν τη βιαιότητα, τον πόνο και τον θάνατο. Η Θεία Δίκη όμως προνόησε για τη μοίρα των παιδοκτόνων. Αφού μέσα από τους άγραφους νόμους της φυλακής, όπου οι κρατούμενοι έχουν τους δικούς τους κώδικες τιμής, απέδωσαν δικαιοσύνη. Θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να τιμωρήσουν πραγματικά τούς στυγνούς δολοφόνους που διέπραξαν μία τέτοια ύβρη.
Αν οι κοινωνίες είχαν καταφέρει ν’ απαλλαγούν από τ’ ασφυκτικά δεσμά, τόσο των θρησκειών, όσο και όλων εκείνων των συντηρητικών στερεότυπων που διαχέονται μέσα σε αυτές με τη μορφή της παράδοσης, τότε θα έπρεπε να είχαν ως πρόταγμα τους τον έλεγχο και την ευθύνη, ώστε η απόκτηση απογόνων να γίνεται κάτω από άκρως αυστηρές προϋποθέσεις. Έτσι ώστε στο μέλλον να μη θρηνούμε μικρά παιδιά, τα οποία πέφτουν θύματα της βίας από υποτίθεται αγαπημένα τους πρόσωπα. Ενώ οι θρησκείες θα πρέπει επιτέλους ακολουθώντας την διαλεκτική κίνηση των πραγμάτων να συμπορευτούν με τη λογική της επιστήμης και των στατιστικών ερευνών, αποβάλλοντας από πάνω τους τις δύσκαμπτες κι απόλυτες θέσεις τους. Εξάλλου η ίδια η ζωή μάς διδάσκει με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο μέσα από την πολυπλοκότητα της πως η αξία κι ο σεβασμός προς αυτήν, για κάθε άνθρωπο, ακόμη κι αν είναι γονιός, είναι διαφορετική.
Καθώς μία ακόμα παιδοκτονία συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία, αυτή του τρίχρονου Άγγελου, που κακοποιούνταν βάναυσα από την 27χρονη μητέρα και τον 47χρονο εραστή της, ασυναίσθητα στο μυαλό όλων μας ηχούν πένθιμα τα λόγια του σπουδαίου και βραβευμένου Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πόσο θλιβερή είναι όμως οι άνθρωποι χωρίς άλλο σκοπό στη ζωή τους παρά να κάνουν παιδιά, χωρίς να ξέρουν γιατί και για τι. Δεν έχουν την παραμικρή ιδέα ποιοι είναι και ποτέ δεν αναρωτήθηκαν στο όνομα ποιου πράγματος θα πρέπει να διαιωνίσουν το είδος, σαν να ήταν η μοναδική και η έσχατη ελπίδα του σύμπαντος.».