Σε πάρα πολλές αρχαιοελληνικές πηγές βλέπουμε την Δήμητρα, την Περσεφόνη, την Άρτεμη και την Εκάτη να συνδέονται.
Η Εκάτη, η σκοτεινή πλευρά της σελήνης, αυτή που τρώει μαζί με τα σκυλιά της (τη Σκύλλα και τη Λύκαινα) τους νεκρούς, είναι ό,τι σκοτεινό φέρουμε μέσα μας, ό,τι χθόνιο κουβαλάμε στην άχλη του είναι μας και φοβόμαστε. Σχετίζεται όμως και με το επίθετο Εκατηβόλος (ἑκάς-βάλλω) αυτός που βάλει εκ του μακρόθεν και αποδιδόταν στον τοξοβόλο Απόλλωνα. Μάλιστα στον Όμηρο οι άνδρες που βρίσκανε αιφνίδιο θάνατο λέγεται ότι φονεύονταν από τα ἀγανὰ βέλεα του Απόλλωνα, όπως αντίστοιχα και οι γυναίκες που πέθαιναν ξαφνικά, λεγόταν ότι πλήττονταν από τα ἀγανὰ βέλεα της αδερφής του Άρτεμης. Το όνομα του προέρχεται από το ρήμα «απόλλυμι», «απολλύειν» και «απόλλειν», δηλαδή «σκοτώνω», «καταστρέφω», γι’ αυτό και καταστροφέας. Ας μην ξεχνάμε όμως πως ο Απόλλων είναι ο θεός του φωτός, γι’ αυτό και στο έργο του Ευριπίδη «Ελένη» ονομάζεται και φορέας του φωτός.
Η Εκάτη όπως και ο Απόλλων συμπυκνώνει μέσα της την εναλλαγή του φωτός και της σκιάς, του καλού και του κακού, του γινκ και του γιανκ, του έρωτα και του θανάτου. Όπως και η Περσεφόνη, η ψυχή μας, η οποία αναδύθηκε από την γη και το πνεύμα, από τον πατέρα των θεών Δία, που διαιρεί και ζευγνύει τους κόσμους όλους, και τη θεά Δήμητρα (δα+μήτηρ ή γα+μήτηρ, δηλαδή Μητέρα Γη).
Η Εκάτη θεωρείται κόρη της νύχτας, ενώ στον Ησίοδο μας παρουσιάζεται ως κόρη του Ευρύβια Περσαίου, η οποία γεννήθηκε από την ένωση του με την Αστέρία, τη θεά των άστρων. Είναι το μοναδικό παιδί των Τιτάνων Πέρση και Αστερίας. Έτσι χαρακτήριζαν την Εκάτη και την παρουσίαζαν με τη Σελήνη να κρατά τις δάδες της.
Ο Πέρσης, το μισό δηλαδή της Περσεφόνης, είναι ο πατέρας της Εκάτης.
Το ουσιαστικό «Πέρσις» στα αρχαία σημαίνει ο καταστροφέας, από το ρήμα «πέρθω» που σημαίνει εκπόρθηση, άλωση. Εξού και το ρήμα πέφτω καταστρέφω, για παράδειγμα λέμε πάρθηκε, πάει, έπεσε η πόλη κλπ. Περσεφόνη λοιπόν, κατά μία έννοια, σημαίνει αυτή που φέρει το Φόνο, αυτή που φέρνει την καταστροφή. Το όνομα της σύμφωνα με το λεξικό Liddell & Scott ποικίλη: είναι ή Περσεφόνη ή Φερσεφόνη ή Περσέφασσα, αλλά και πολλά άλλα παρεμφερή ονόματα. Άλλωστε γι’ αυτό και ο ναός της καλείται Φερρεφάτιον. Στη Ρώμη την ταύτιζαν με την Προσερπίνα, ενώ στην ετρουσκική μυθολογία είναι γνωστή σαν Περσιπνέι. Το όνομά της προέρχεται από το λατινικό ρήμα proserpere, που σημαίνει αναδύομαι.
Το όνομά Περσεφάσσα κατά μία εκδοχή προέρχεται από το Πέρσις και εφάπτω, δηλαδή αυτή που ρίχνει την καταστροφή. Και πράγματι η απαγωγή της από τον Άδη (Πλούτων) έφερε την καταστροφή στη γη, γιατί ο πόνος της μάνας της, της Δήμητρας, την ξέρανε. Γι’ αυτό και η επιστροφή (άνοδος) της Περσεφόνης στα Ελευσίνια Μυστήρια γιορταζόταν με τη σπορά του φθινοπώρου.
Κατά μία άλλη έννοια όμως, όπως πολύ όμορφα μας παρουσιάζει στο έργο του «Έρως και Ψυχή», ο συγγραφέας και ερευνητής Λεωνίδας Κοβάτσης, αυτός ο «ιερός γάμος» της Περσεφόνης με τον Άδη (Πλούτων) είναι ένα τελετουργικό με το απρόσωπο γονιμοποιό πνεύμα που έρχεται σαν πνεύμα θανάτου, που όμως κυοφορεί Νέα Ζωή. Είναι ένα μυητικό πέρασμα μεταμόρφωσης της κόρης – παρθένας σε γυναίκα. Η παρθένα απάγεται ή προσφέρεται στο μυστήριο και στη συνέχεια επιστρέφει «επανευρίσκοντας» τον κόσμο σαν γυναίκα έτοιμη για προσφορά. Η Κόρη ως (ψυχή) μαθαίνοντας να προσφέρεται, μαθαίνει να προσφέρει και ν’ αποχαιρετά. Θα λέγαμε λοιπόν είναι ένα σκοτεινό όνομα, όπως και πολλά ονόματα στην αρχαιότητα ήταν σκοτεινά.
Εξάλλου και το πρώτο όνομα του πατέρα της Εκάτης όπως είπαμε, του Ευρύβιου Περσαίου, το οποίο έχει πάρει από την μητέρα του την Ευρύβια, μας δηλώνει την ευρέα, την πολύ βία.
Πατέρας της Ευρύβιας είναι ο Πόντος και μάνα της η Γαία. Τα αδέρφια της είναι ο Φόρκυς, ο Νηρέας, η Κητώ (προσωποποίηση των κητών της θάλασσας), και ο Θαύμας. Ενώ από την ένωσή της με τον Τιτάνα Κριό γεννήθηκαν ο Αστραιός, ο Πέρσης και ο Πάλλης, ο σύζυγος της Στυγός.
Η Περσεφόνη κατά μία εκδοχή της μυθολογίας είναι κόρη της Στυγός και του Διός. Η θεά Στυξ είναι ο ποταμός, το νερό που περιφέρει τον κάτω κόσμο εννιά φορές και με αυτόν τον τρόπο τον συγκρατεί. Σε αυτόν μόνο οι θεοί μπορούν να ορκιστούν για να αποδείξουν ότι αυτό που λένε είναι αληθινό. Ήταν ο μεγαλύτερος όρκος που μπορούσε να κάνει ένας θεός και εκεί εξέτιαν την ποινή τους οι θεοί όταν ήταν τιμωρημένοι. Εκεί βούτηξε τον Αχιλλέα η μητέρα του Νηρηίδα Θέτιδα και έγινε άτρωτος, αλλά τον κρατούσε από την φτέρνα και έμεινε το μοναδικό τρωτό σημείο στο σώμα του. Το όνομα της προέρχεται από την λέξη στυγέω που σημαίνει μισώ. Είναι η ισχυρότερη από τις κόρες του Ωκεανού και της Θέτιδος. Παιδιά της Στυγός και του Παλλάδα θεωρούνται ο Ζήλος, ο Κράτος, η Βία και η Νίκη. Τα παιδιά της Στύγας ήταν όλα ακόλουθοι του Ζεύς, εκτός από τη Θεά Νίκη που συνόδευε την Αθηνά Παλλάδα. Αυτή ήταν μία πράξη ανταμοιβής του Δία για την βοήθεια τους μετά τη νίκη του επί των Τιτάνων.
Περσεφόνη (Πέρσις – καταστροφέας).
Από τον Όμηρο έχουμε στοιχεία ότι η ζωή σημαίνει και κάτι που τρώγεται. Κάποιος μας τρώει αυτή τη στιγμή, την κάθε στιγμή της ζωής μας. Η ζωή μας είναι κάτι που τρώγεται, που καταστρέφεται. Τι τρώγεται και τι μας τρώει; Ο χρόνος ή Κρόνος που τρώει τα παιδιά του και είναι πατέρας του Διός, του Ποσειδώνα και του Πλούτωνα Άδη (άντρα της Δήμητρας και Πατέρα της Κόρης του αοράτου, της Περσεφόνης).
Άλλωστε ο Άδης (ἀ-ϊδής) ή αηδονεύς, είναι αυτός που δεν μπορούμε να δούμε, είναι ο κόσμος του αοράτου, είναι ο Πλούτωνας. Κατά τον Liddell & Scott: ἀ-ϊδής, -ές (*εἴδω), είναι ο τυφλός, ο αφανής, ο καταστρεπτικός.
Η αντίστοιχη Εβραϊκή λέξη είναι «Σιεόλ», αφορά τον τόπο των νεκρών και σημαίνει κυριολεκτικά “αόρατος” ή “εκείνος που ζητάει”.
Δεν είναι τυχαίο πως και ο αντίστοιχος Ρωμαϊκός θεός του κάτω κόσμου ήταν ο Πλούτο (από τον Ελληνικό Πλούτωνα). Και αν θέλετε, μόνο για όποιον κατέβει στον Άδη, στην άβυσσο και σκοτώσει τον Κέρβερο -(κῆρ-βορά), σημαίνει η τροφή των ψυχών, ενώ αντίστοιχα Κήρ (με οξεία) σημαίνει η θεότητα του θανάτου- που φυλάει τον κάτω κόσμο του αοράτου, τον κόσμο του καλά κρυμμένου ασυνείδητου εαυτού μας, υπάρχει Ανάσταση.
Ο Κρόνος ή Χρόνος, είναι ο πατέρας των τριών μεγάλων θεών που χώρισαν με κλήρο και κυβερνούν τους κόσμους όλους. Ο χρόνος λοιπόν που ζούμε μας τρώει την κάθε στιγμή, είναι όμως και ικανός για να μάθουμε πια είναι η Εκάτη, η Ευρύβια, η Περσεφόνη, ο Πλούτωνας Άδης, αλλά και ο Έρωτας ως συστατικά στοιχεία της ύπαρξης μας, του βαθύτερου άχρονου εαυτού μας.