30 θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στον Έβρο αποκαλύφθηκαν κατά μήκος διέλευσης του αγωγού. Ξεχωρίζουν τα νεκροταφεία στη Γεμιστή και στην Παλαγία, της όψιμης αρχαιότητας και των υστεροβυζαντινών χρόνων αντίστοιχα, και ένας κιβωτιόσχημος τάφος των ρωμαϊκών χρόνων στην περιοχή του Ποτάμου.
της Κικής Ηπειρώτου
Πλούσια και σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα κρύβοντας σε ολόκληρη τη βόρεια Ελλάδα από την οποία πέρασε ο αγωγός φυσικού αερίου ΤΑΡ. Μέχρι σήμερα, ομάδες ειδικών έχουν πραγματοποιήσει περίπου 300 σωστικές ανασκαφές μικρής και μεγαλύτερης κλίμακας, και περισσότερες από 100 δοκιμαστικές τομές στη Ζώνη Εργασίας του ΤΑΡ, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη άλλες 7 σωστικές ανασκαφές μεγάλης κλίμακας στις Περιφέρειες από τις οποίες διέρχεται ο αγωγός.
Στον Έβρο, από την περιοχή των Κήπων ανατολικά, στα σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας, στη δυτική όχθη του ποταμού Έβρου, έως την περιοχή της Συκορράχης δυτικά, εντοπίστηκαν 30 θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, στις οποίες περιλαμβάνονται νεκροταφεία, εργαστηριακές κατασκευές, οικιστικά κατάλοιπα και σποραδικά ευρήματα διαφόρων εποχών!
Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του 31ου ετήσιου συνεδρίου «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη» που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες στη Θεσσαλονίκη.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου ενημερώνει για τη συμβολή του στη διενέργεια σημαντικού αρχαιολογικού έργου στη Βόρεια Ελλάδα. Από την έναρξη των εργασιών, περισσότεροι από 650 ειδικοί στην αρχαιολογική έρευνα (αρχαιολόγοι, τοπογράφοι, συντηρητές, κλπ.), καθώς και αρχαιολογικοί εργάτες, έχουν εργαστεί για τις ανάγκες του Έργου. Και στο πλαίσιο της εργασίας τους έχουν έρθει στο φως πολυάριθμα ευρήματα – κινητά και ακίνητα.
Στα ακίνητα περιλαμβάνονται:
Νεκροταφεία ή μεμονωμένοι τάφοι, κάποιοι εκ των οποίων κτερισμένοι
τμήματα οικισμών και αρχιτεκτονικών λειψάνων, όπως τείχη και εκκλησίες
μνημεία, εργαστηριακοί χώροι και ενδείξεις ανθρώπινης δραστηριότητας, π.χ. κλίβανοι καιπηγάδια
Επίσης, έχει εντοπιστεί πλήθος κινητών ευρημάτων (κεραμεική, κοσμήματα, νομίσματα κ.λπ.)που χρονολογούνται από την προϊστορική έως και τη μεταβυζαντινή περίοδο.
Στο συνέδριο, κορυφαίοι επιστήμονες-εκπρόσωποι από 9 Εφορείες Αρχαιοτήτων της Βόρειας Ελλάδας (Έβρου, Ροδόπης, Ξάνθης, Σερρών, Κιλκίς, Θεσσαλονίκης, Κοζάνης, Καστοριάς και Φλώρινας) παρουσίασαν τα αρχικά ευρήματα των ανασκαφικών τους δραστηριοτήτων, σημειώνοντας πως αν δεν υπήρχαν τα δημόσια ή τα ιδιωτικά έργα, οι ανασκαφές στην Ελλάδα θα είχαν σχεδόν σταματήσει.
Η Διευθύντρια του ΤΑΡ για την Ελλάδα, Κατερίνα Παπαλεξανδρή, δήλωσε σχετικά:«Συνεργαζόμαστε στενά με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και τις κατά τόπους Εφορείες Αρχαιοτήτων, για την προστασία και ανάδειξη της πλούσιας ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία αυτή, η οποία εγγυάται την εφαρμογή των βέλτιστων αρχαιολογικών πρακτικών και την προαγωγή τόσο του ακαδημαϊκού έργου, όσο και της επιστημονικής γνώσης».
Οι αρχαιολογικές εργασίες που πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τον TAP και τις εργολήπτριες εταιρείες του, εποπτεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και τις 13 αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων (μία ανά περιφερειακή ενότητα που διατρέχει ο αγωγός), όπως ορίζεται στα σχετικά Μνημόνια Συναντίληψης και Συνεργασίας που έχουν υπογραφεί.
Τα ευρήματα του Έβρου
Στο συνέδριο, τα αποτελέσματα των ανασκαφών στον Έβρο, που θα παρουσιαστούν σύντομα και στο κοινό της περιοχής μας, παρουσίασαν η πρώην αναπληρώτρια προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Έβρου Χρύσα Καραδήμα και οι αρχαιολόγοι Ζωή Μιλτσακάκη και Φιλοξένη Αϊτατόγλου.
Από τις 30 θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που προέκυψαν στο νομό μας, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου εστιάζει κυρίως σε τέσσερις θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, οι οποίες διακρίνονται για τον αριθμό και το είδος των ευρημάτων τους και τεκμηριώνουν τη διαχρονική σημασία της περιοχής του Έβρου από την αρχαιότητα έως την ύστερη βυζαντινή εποχή. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα νεκροταφεία στη Γεμιστή και στην Παλαγία, της όψιμης αρχαιότητας και των υστεροβυζαντινών χρόνων αντίστοιχα, στα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα μιας τρίκλιτης βασιλική των πρώιμων βυζαντινών χρόνων και στην ανασκαφή ενός κιβωτιόσχημου τάφου των ρωμαϊκών χρόνων με πλούσια κτερίσματα στην περιοχή του Ποτάμου, Δήμου Αλεξανδρούπολης.
Όπως επισήμαναν οι αρχαιολόγοι, η αποκάλυψη των σημαντικών ευρημάτων κατά μήκος του άξονα όδευσης του αγωγού φυσικού αερίου καταδεικνύει την ανάγκη διάσωσης, διαφύλαξης και ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ο εντοπισμός τόσων θέσεων και η ομαλή πορεία των εργασιών μέσα σε χρονικό διάστημα περισσότερο του ενός χρόνου, καταδεικνύει και κάτι ακόμη, ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία με τη συνεργασία εκπροσώπων της Trans Adriatic Pipeline AG, καθώς και του επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού του κατασκευαστικού τομέα του έργου, πέτυχε τον άριστο συντονισμό των επιμέρους εργασιών, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι ο πολιτισμός δεν αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Καθώς οι εργασίες κατασκευής πλησιάζουν στο τέλος τους, απομένει να ολοκληρωθούν οι ανασκαφικές εργασίες στην περιοχή του Ποτάμου, οι οποίες στόχο έχουν την αποκάλυψη, τη συντήρηση και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων της περιοχής, ώστε να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο σύνολο επισκέψιμων μνημείων της τόσο σημαντικής περιοχής του ακριτικού Έβρου.
