Αντιδρούν οι δικηγόροι για τη μεταφορά τους στην Αθήνα – Τι λέει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς για το θέμα του ασύλου
Διαστάσεις πολιτικοδικαστικού θρίλερ αποκτά η υπόθεση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, ενώ εντείνονται οι πιέσεις από την γείτονα χώρα για την παράδοσή τους σε αυτήν.
Η μεταφορά των 8 στην Αθήνα από την Αλεξανδρούπολη πυροδότησε διάφορα σενάρια σχετικά με τις αναμενόμενες εξελίξεις γύρω από την υπόθεση, με δεδομένο ότι δεν έχει ακόμα υποβληθεί από την Τουρκία επίσημο αίτημα διά της διπλωματικής οδού για έκδοσή τους, η οποία πάντως δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι θα γίνει δεκτή από την ελληνική Δικαιοσύνη όποτε κι αν υποβληθεί.
Νομικοί και δικαστικοί κύκλοι με μεγάλη εμπειρία σε τέτοιες υποθέσεις τονίζουν στο Έθνος ότι υπάρχουν πάρα πολλές «γκρίζες ζώνες», αλλά και νομικά «αγκάθια» που καθιστούν εξαιρετικά δύσκολο το να προβλέψει κανείς τι θα γίνει τελικά.
Σε πρώτη φάση οι νομικοί επισημαίνουν ότι η προοπτική τού να γίνουν δεκτά τυχόν αιτήματα έκδοσης των 8 είναι μάλλον «χλωμή», με δεδομένη τη νομολογία του Αρείου Πάγου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ τα πράγματα γίνονται ακόμα δυσκολότερα για τη γείτονα χώρα όσο εξακολουθεί να παίρνει (ή να συζητά) μέτρα που συρρικνώνουν θεμελιώδη δικαιώματα. Προτεραιότητα έχουν βέβαια τα αιτήματα ασύλου που υπέβαλαν οι Τούρκοι στρατιωτικοί στη χώρα μας, επαναλαμβάνοντας σε όλους τους τόνους πως φοβούνται ότι εάν επιστρέψουν στην Τουρκία, θα κινδυνέψει η σωματική τους ακεραιότητα (λόγω βασανισμών κ.λπ.) και πιθανότατα η ζωή τους.
Ατομικές συνεντεύξεις
Οι αιτήσεις ασύλου που άρχισαν να εξετάζονται στην Αλεξανδρούπολη θα εξεταστούν τώρα με συνέχιση της διαδικασίας λήψης ατομικών συνεντεύξεων καθενός ξεχωριστά, προφανώς από τις αρμόδιες επιτροπές που βρίσκονται στην κεντρική υπηρεσία στην Αθήνα, με τη συμμετοχή στη σύνθεσή τους και διοικητικών δικαστών, που μόλις προστέθηκαν στις σχετικές συνθέσεις, σύμφωνα με πολύ πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Αν το αίτημα ασύλου απορριφθεί στην πρωτοβάθμια επιτροπή, υπάρχει δικαίωμα προσφυγής σε δευτεροβάθμια, και αν απορριφθεί και εκεί, υπάρχει δικαίωμα προσφυγής στα διοικητικά δικαστήρια, χωρίς αυτά να είναι υποχρεωμένα να «παγώσουν» τυχόν απόφαση για απέλαση των ενδιαφερομένων.
Η διαδικασία έκδοσης μπορεί να κινηθεί παράλληλα, με την επίσημη υποβολή σχετικών αιτήσεων από την τουρκική πλευρά διά της δικαστικής οδού, αφού πρώτα βγάλει σχετικά εντάλματα η αρμόδια τουρκική εισαγγελία, με σαφή και αναλυτική περιγραφή των πράξεων και των αδικημάτων για τα οποία κατηγορεί τους 8.
Οι αιτήσεις εξετάζονται πρωτόδικα από το Εφετείο και σε δεύτερο βαθμό από τον Αρειο Πάγο, εφόσον αμφισβητήσουν την πρωτοβάθμια κρίση οι εμπλεκόμενοι ή οι εισαγγελικές αρχές.
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι παρά τις εμφανείς (και αφανείς) τουρκικές πιέσεις για παράδοση των 8, δεν έχει ακόμα καταλήξει στις ελληνικές δικαστικές αρχές επίσημο αίτημα έκδοσης, παρά μόνο διάφορες ρηματικές διακοινώσεις, που για τη Δικαιοσύνη έχουν περισσότερο ενημερωτικό χαρακτήρα, όπου αρχικά καταλογιζόταν στους στρατιωτικούς η κλοπή ελικοπτέρου με την κατηγορία της υπεξαίρεσης.
Οι τουρκικές αρχές, σε δεύτερη φάση, φέρεται να υιοθετούν το σενάριο ότι οι 8 συμμετείχαν στην επιχείρηση των ελικοπτέρων που μετέφεραν κομάντος οι οποίοι προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον Τούρκο πρόεδρο Τ. Ερντογάν στο ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει, εκδοχή που αποκρούουν οι 8 υποστηρίζοντας από την αρχή ότι τους είχε ανατεθεί η μεταφορά τραυματιών πριν πληροφορηθούν καν ότι γινόταν πραξικόπημα, στο οποίο δεν είχαν την παραμικρή ανάμειξη.
Η μεταφορά των 8 στην Αθήνα έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και σενάρια, πέρα από τις επίσημες εξηγήσεις για μέτρα ασφαλείας, που ενδεχομένως
δεν μπορούσαν να παρασχεθούν επαρκώς στην Αλεξανδρούπολη.
Αν το Εφετείο ή τελικά ο ΑΠ απαντήσει αρνητικά στο αίτημα έκδοσης, τότε το θέμα «κλείνει» και οι 8 δεν παραδίδονται στην Τουρκία, ενώ αντίθετα αν ο ΑΠ ταχθεί υπέρ της έκδοσής τους, τότε τον τελευταίο λόγο θα έχει η κυβέρνηση και τη δύσκολη απόφαση θα πρέπει να πάρει ο υπουργός Δικαιοσύνης. Νομικοί κύκλοι κάνουν λόγο για μια «πολιτικοδικαστική σκακιέρα», όπου θα γίνουν από εδώ και πέρα κινήσεις υψηλού επιπέδου.
Εκτιμώντας οι ίδιοι κύκλοι ότι οι Τούρκοι διαισθάνονται πως πολύ δύσκολα θα μπορούσε να περάσει ένα αίτημα έκδοσης από τα δικαστήρια, δεν αποκλείουν να μην το υποβάλουν προς το παρόν, προτιμώντας να πιέσουν διά της πολιτικής οδού ασφυκτικά (και παρασκηνιακά) προκειμένου τα αρμόδια διοικητικά όργανα να αποκρούσουν τα αιτήματα παροχής ασύλου, κάτι που θεωρούν ευκολότερο να συμβεί.
Στην περίπτωση δε που βγουν τέτοιες απορριπτικές αποφάσεις, τότε ανοίγει ο δρόμος για απέλαση των στρατιωτικών στην Τουρκία (εφόσον συναινεί η Αθήνα), χωρίς να χρειαστεί η πολύ αμφίβολη για τη γείτονα χώρα δικαστική διαδικασία έκδοσης. Η μεταφορά των 8 στην Αθήνα έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και σενάρια, πέρα από τις επίσημες εξηγήσεις για μέτρα ασφαλείας, που ενδεχομένως δεν μπορούσαν να παρασχεθούν επαρκώς στην Αλεξανδρούπολη. Σε κάθε περίπτωση είναι βέβαιο ότι στην Αθήνα η υπόθεση θα παρακολουθηθεί πολύ πιο στενά σε όλα τα στάδια της εξέλιξής της, σε κεντρικό επίπεδο… Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σίγουρο ποια πλευρά θα είναι σε θέση, υπό το καθεστώς των πολιτικών πιέσεων, να κάνει την κίνηση «ρουά ματ».
Στα νομικά «αγκάθια» της διαδικασίας έκδοσης διά της δικαστικής οδού συγκαταλέγεται το γεγονός ότι η Τουρκία θα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για μερικούς μήνες, ενώ γνωστοποίησε παράλληλα ότι αναστέλλει την εφαρμογή της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), κάτι που προκάλεσε πανευρωπαϊκά σωρεία διαμαρτυριών, όπως και ανησυχίες για τις αλλεπάλληλες διώξεις και συλλήψεις στρατιωτικών, υπαλλήλων και δικαστών, σε τέτοια συχνότητα και ένταση που μοιάζουν σαν να ήταν έτοιμες από καιρό…
Νομικό κενό
Στα αρνητικά, όσον αφορά το «ζύγι» της Θέμιδας, περιλαμβάνονται οι σκέψεις και εξαγγελίες για πιθανή επαναφορά της θανατικής ποινής, που ίσως αξιοποιηθεί για τους πραξικοπηματίες, σε περίοδο γενικότερης μάλιστα αναστολής των εγγυήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στις «γκρίζες ζώνες» της διαδικασίας έκδοσης, που προβληματίζουν τους αντιπάλους «σκακιστές», εντάσσεται το ότι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Εκδόσεων, που ισχύει σε τέτοιες περιπτώσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (αφού δεν υπάρχει διμερής συμφωνία μεταξύ τους και κυρώθηκε από τις δύο χώρες με νόμους στις αρχές της δεκαετίας του ’60), δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην έκδοση ατόμων για στρατιωτικές παραβάσεις. Ισως και γι’ αυτό να αποφεύχθηκε στα αρχικά τουρκικά έγγραφα η αναφορά στη στρατιωτική ιδιότητα των εμπλεκομένων, κάτι που επισημάνθηκε στη συνέχεια.
Αντιδρούν οι δικηγόροι των 8
Για «ύποπτη» κίνηση των αρχών, αναφορικά με τη μεταφορά των 8 από την Αλεξανδρούπολη στην Τουρκία, έκανε λόγο στο euronews η Ίλια Μαρινάκη. «Προφανώς, ο στόχος είναι να μην μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους», ανέφερε η δικηγόρος. Η μεταγωγή τους πραγματοποιήθηκε το πρωί της Παρασκευής και οι συνήγοροί τους δεν είχαν την παραμικρή ενημέρωση. Λίγο πριν μεταβούν στην Καβάλα για να συνομιλήσουν με τους πελάτες τους ειδοποιήθηκαν πως εκείνοι βρίσκονται καθ΄ οδόν προς την Αθήνα.
«Η μεταφορά δεν έγινε για λόγους ασφαλείας. Πρόκειται για δικαιολογίες. Επιχειρούν να μας κρατήσουν σε απόσταση από τους πελάτες μας», ανέφερε στο euronews η κα Μαρινάκη.
«Είναι απαράδεκτο να μην ενημερώνονται οι συνήγοροι όταν ήδη έχουν καταθέσει επισήμως αιτήματα για χορήγηση ασύλου», συμπλήρωσε.
Οι Τούρκοι στρατιωτικοί έχουν μεταφερθεί σε σε ειδικά διαμορφωμένα κελιά στην αστυνομική διεύθυνση Δυτικής Αττικής που βρίσκεται μέσα στο Ολυμπιακό χωριό στους Θρακομακεδόνες.
Σύμφωνα με τις αρχές, η έκτακτη μεταφορά τους πραγματοποιήθηκε για λόγους ασφαλείας.
Παρέμβαση Κοτζιά
Μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, μιλώντας στον Real για το θέμα των 8 Τούρκων στρατιωτικών που έχουν κάνει αίτηση ασύλου στην χώρα μας.
Σε ερώτηση για το αν η Ελλάδα θα τους παραδώσει στις τουρκικές αρχές, ο κ. Κοτζιάς απάντησε ότι αυτό θα το αποφασίσουν οι αρχές και οι αρμόδιες αρχές. «Οι τελευταίες ασφαλώς θα συνυπολογίσουν το κατά πόσο οι 8 ήταν κομμάτι του πραξικοπήματος. Δεν μπορώ να δεχτώ την ύβρη του παραλληλισμού της μάχης όσων παλεύουν για τα δικαιώματά τους, εθνικά, κοινωνικά και δημοκρατικά, με πραξικοπηματίες που ήθελαν να καταργήσουν δικαιώματα της κοινωνίας, οι οποίοι βομβάρδισαν το Κοινοβούλιο, τραυμάτισαν και σκότωσαν διαδηλωτές. Αυτοί κάθε άλλο παρά δικαιούνται της αλληλεγγύης μας», σημείωσε.
Παράλληλα τόνισε πως η Τουρκία πρέπει να δείξει αυτοσυγκράτηση και να μην επαναφέρει τη θανατική ποινή, τονίζοντας ότι «δεν θέλουμε μία Τουρκία εκδίκησης, διάσπασης και αποσταθεροποίησης».
Ο κ. Κοτζιάς εκτίμησε ακόμη πως, τουλάχιστον βραχυχρόνια οι τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο πιθανά να μειωθούν, σημειώνοντας ωστόσο ότι αν αυξηθεί ο εσωτερικός αυταρχισμός στην Τουρκία, τότε μακροχρόνια μπορεί να αυξηθούν.