Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το βράδυ της Τετάρτης καθώς επέκτεινε τις εκκαθαρίσεις, συλλαμβάνοντας, απολύοντας ή θέτοντας σε διαθεσιμότητα ακόμα περισσότερα άτομα από τις δυνάμεις ασφαλείας, το δικαστικό σώμα, τη δημόσια διοίκηση και την εκπαίδευση, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Από χθες εφαρμόζεται η τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία, η οποία σύμφωνα με την άποψη των αρχών θα επιτρέψει την ανάληψη αποφασιστικής και ευέλικτης δράσης κατά των υπευθύνων της αποτυχημένης προσπάθειας πραξικοπήματος που έγινε το βράδυ της προηγούμενης Παρασκευής.
Η εφαρμογή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης άρχισε, με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερτογάν να έχει ενεργοποιήσει πλαίσιο εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στις δημόσιες υπηρεσίες από τις 15 Ιουλίου που έγινε η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Ο ίδιος δηλώνει ότι η κατάσταση ανάγκης είναι πλήρως εναρμονισμένη με το σύνταγμα της χώρας, ενώ δεν παραβιάζει τη νομιμότητα, αλλά και τις βασικές ελευθερίες των πολιτών.
Η κατάσταση ανάγκης θα επιτρέψει στον Ερντογάν και την κυβέρνηση να παρακάμψει το κοινοβούλιο για την ψήφιση νέας νομοθεσίας και να περιορίσει ή να καταργήσει δικαιώματα και ελευθερίες που απολαμβάνουν οι πολίτες στην Τουρκία, εάν αυτό, κριθεί αναγκαίο.
“Ο σκοπός της ανακήρυξης της έκτακτης ανάγκης είναι να καταστεί δυνατόν να πάρουμε γρήγορα και αποτελεσματικά μέτρα εναντίον αυτής της απειλής για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών μας”, δήλωσε ο Ερντογάν.
Από την Παρασκευή, όταν έγινε το πραξικόπημα, περίπου 60.000 στρατιώτες, αστυνομικοί, δικαστές, δημόσιοι υπάλληλοι και καθηγητές έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, συλληφθεί ή διερευνώνται από τις αρχές. Γύρω στο ένα τρίτο από τους περίπου 360 Τούρκους στρατηγούς εν ενεργεία κρατούνται από τότε, σύμφωνα με αξιωματούχο. Από τους στρατηγούς, στους 99 έχουν απαγγελθεί κατηγορίες ενώ κρατούνται 14.
Προτού ανακοινώσει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο Ερντογάν είπε ότι οι διώξεις δεν έχουν τελειώσει ακόμα ενώ δήλωσε πως κατά τη γνώμη του μπορεί να αναμείχθηκαν και ξένα κράτη στο πραξικόπημα, σε μια προσπάθεια να τον ανατρέψουν.
Ο Τούρκος ηγέτης επιρρίπτει στους οπαδούς του κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν την ευθύνη για το πραξικόπημα, το οποίο στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 230 άτομα καθώς στρατιωτικοί χρησιμοποίησαν πολεμικά αεροπλάνα, στρατιωτικά ελικόπτερα και τανκς για να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Ο Ερντογάν υποσχέθηκε ότι θα “καθαρίσει τον ιό” που ευθύνεται για το πραξικόπημα σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες.
Ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου δήλωσε τη Τρίτη ότι η κυβέρνηση προετοιμάζει αίτηση έκδοσής του Γκιουλέν, ο οποίος ζεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος συνομίλησε με τον Ερντογάν την ίδια μέρα, κάλεσε την Άγκυρα να δείξει αυτοσυγκράτηση ενώ διώκει τους υπεύθυνους του πραξικοπήματος.</p>
Η Ουάσιγκτον δήλωσε ότι θα εξετάσει την αίτηση έκδοσης του Γκιουλέν μόνο εάν λάβει ξεκάθαρες αποδείξεις, στο οποίο απάντησε ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ, κατηγορώντας τις ΗΠΑ για υποκρισία στη μάχη της εναντίον της τρομοκρατίας.
Στις δηλώσεις του στην Al Jazeera, ωστόσο, ο Ερντογάν υιοθέτησε μια πιό διαλλακτική στάση, λέγοντας ότι δεν θέλει να συνδέσει το θέμα της χρήσης της αεροπορικής βάσης στο Ιντσιρλίκ, την οποία χρησιμοποιεί η συμμαχία που μάχεται το Ισλαμικό Κράτος υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, με την αίτηση της Άγκυρας για την έκδοση του Γκιουλέν. “Χρειάζεται να είμαστε πιό ευαίσθητοι. Οι σχέσεις μεταξύ των χωρών μας είναι βασισμένες σε οφέλη, όχι συναισθήματα. Είμαστε στρατηγικοί συνεργάτες”, είπε ο Ερντογάν.
Τι προβλέπει ο Νόμος «περί Κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης»
Στο «Νόμο περί Κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης» που εγκρίθηκε το 1983, οι περιπτώσεις κατά τις οποίες κηρύσσεται η εν λόγω «κατάσταση», εκτός από τις φυσικές καταστροφές, τις επιδημίες και την οικονομική κρίση ορίζεται ως «σοβαρή διατάραξη της δημόσιας τάξης λόγω, πρώτον, σοβαρών ενδείξεων για βίαιες κινήσεις που αποσκοπούν στην κατάργηση του ελεύθερου δημοκρατικού καθεστώτος που έχει συσταθεί συνταγματικώς ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών και δεύτερον, βίαιων επεισοδίων».
Η Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης, με βάση τον εν λόγω νόμο, κηρύσσεται, λαμβανομένης υπόψη της γνώμης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, από το υπουργικό συμβούλιο που συνεδριάζει υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας, τμηματικά ή σε ολόκληρη τη χώρα, για διάστημα που δεν θα ξεπερνά τους έξι μήνες. Ωστόσο η εθνοσυνέλευση μπορεί να παρατείνει συνεχώς την ισχύ της «κατάστασης». Αυτό ακριβώς είχε συμβεί με την «Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης» που είχε κηρυχθεί σε νομούς της Νοτιοανατολικής Τουρκίας το 1987. Παρότι σταδιακά άλλαζαν οι νομοί όπου ίσχυε η «κατάσταση», αυτή ίσχυσε μέχρι το 2002, με παράταση που έδινε κάθε έξι μήνες η τουρκικής εθνοσυνέλευση.
Σύμφωνα με το νόμο, μεταξύ των πρόσθετων μέτρων που προβλέπονται για την «Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης, είναι ο περιορισμός ή η απαγόρευση κυκλοφορίας, η απαγόρευση συγκέντρωσης ή κυκλοφορίας σε συγκεκριμένες τοποθεσίες ή σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, ο σωματικός έλεγχος και ο έλεγχος στα οχήματα και η κατάσχεση του υλικού το οποίο θεωρείται αποδεικτικό στοιχείο, επιβολή στους πολίτες της υποχρέωσης να φέρουν πάντα αστυνομική ταυτότητα, η απαγόρευση της εκτύπωσης και διανομής εφημερίδων, περιοδικών και άλλων εντύπων, ο έλεγχος κάθε μορφής εντύπων και οπτικοακουστικών μέσων, καθώς και θεατρικών παραστάσεων και κινηματογραφικών ταινιών που προβάλλονται δημοσίως κ.λπ.
Η επιβολή της «Κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης», σύμφωνα με το νόμο, καταργεί όλους τους συνταγματικούς περιορισμούς επί τις έκδοσης προεδρικών διαταγμάτων.
Ο συντονισμός είναι αρμοδιότητα του πρωθυπουργικού γραφείου ή ενός υπουργείου που θα εξουσιοδοτήσει ο πρωθυπουργός, ενώ συστήνεται και συντονιστικό όργανο στο οποίο μετέχουν συναρμόδια υπουργεία.
Τουρκία: Διεκόπη η λειτουργία 626 εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
Τη λειτουργία 626 εκπαιδευτικών ιδρυμάτων διέκοψε την Τετάρτη το υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας, στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των κρατικών θεσμών από τους υποστηρικτές του μουσουλμάνου ιεροκήρυκα, Φετουλάχ Γκιουλέν. Όπως ανέφερε αξιωματούχος του υπουργείου Παιδείας της Τουρκίας,τα περισσότερα ιδρύματα είναι ιδιωτικές εκπαιδευτικές μονάδες. Το μεγάλο δίκτυο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που εγκαθίδρυσε εδώ και δεκαετίες ο Γκιουλέν στην Τουρκία και στο εξωτερικό χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση της οργάνωσής του (Hizmet) και την προώθηση των θρησκευτικών του διδαγμάτων.
Διεθνής Αμνηστία: Η εκκαθάριση των ΜΜΕ στην Τουρκία απειλεί την ελευθερία της έκφρασης
Καθώς η σαρωτική καταστολή στην Τουρκία μετά από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα συνεχίζεται, η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει φόβους ότι οι εκκαθαρίσεις επεκτείνονται και στη λογοκρισία μέσων ενημέρωσης και δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ασκούν κριτική στην κυβερνητική πολιτική.
«Είμαστε μάρτυρες μιας εξαιρετικά ευρείας καταστολής στην Τουρκία αυτή τη στιγμή. Ενώ είναι κατανοητό και θεμιτό η κυβέρνηση να επιθυμεί τη διερεύνηση και την τιμωρία των υπεύθυνων γι’ αυτό το αιματηρό πραξικόπημα, θα πρέπει να συμμορφώνεται με το κράτος δικαίου και το σεβασμό της ελευθερίας της έκφρασης», δήλωσε ο Andrew Gardner, ερευνητής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Τουρκία.
«Οι άνθρωποι στην Τουρκία είναι ακόμη συγκλονισμένοι από τα σοκαριστικά γεγονότα του Σαββατοκύριακου και είναι ζωτικής σημασίας η ελευθερία του Τύπου και η ανεμπόδιστη κυκλοφορία των πληροφοριών να προστατεύονται, αντί να καταπνίγονται».
Η Διεθνής Αμνηστία έχει πληροφορηθεί ότι οι αρχές έχουν μπλοκάρει αυθαίρετα την πρόσβαση σε περισσότερες από 20 ενημερωτικές ιστοσελίδες τις ημέρες που ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος. Χθες έγινε ευρέως γνωστό ότι η κυβέρνηση ανακάλεσε τις άδειες των 25 μέσων ενημέρωσης στη χώρα. Επιπλέον, οι άδειες 34 δημοσιογράφων ακυρώθηκαν και για τουλάχιστον μία δημοσιογράφο εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης σε βάρος της για την κάλυψη της απόπειρας πραξικοπήματος. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις τουρκικές αρχές να σεβαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να μην περιορίζουν αυθαίρετα την ελευθερία της έκφρασης.
ΑΠΕ-ΜΠΕ – in.gr