Εορτή εορτών και πανήγυρις πανηγύρεων για την Τυπογραφία,το διεθνές τριήμερο συνέδριο του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Μουσείων Τυπογραφίας, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στα Χανιά, με τη συμμετοχή και της ΓΝΩΜΗΣ.
Για «εξαιρετική διοργάνωση» και για «τρεις υπέροχες μέρες» που έζησαν οι σύνεδροι, έκανε λόγο, κλείνοντας τις εργασίες του συνεδρίου, ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Alan Marshall, για να αποδώσει στη συνέχεια, σαν «ιστορικός αναλυτής», όπως είπε, φόρο τιμής στους “αμφιτρύωνες” του Συνεδρίου, στο Γιάννη και την Ελένη Γαρεδάκη που δημιούργησαν το Μουσείο τους, («έργο πάθους» και «προϊόν δημιουργικής περιέργειας») «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν τους».
Το συνέδριο με θέμα “Γράφοντας ιστορία: Συλλογές, συλλέκτες και ο πολιτιστικός ρόλος των Μουσείων Τυπογραφίας” ήταν το πρώτο που φιλοξενήθηκε στη χώρα μας, ενώ οι συμμετέχοντες στο συνέδριο ήταν στελέχη Μουσείων Τυπογραφίας από όλη την Ευρώπη, ακαδημαϊκοί, άνθρωποι της τυπογραφίας και των γραφικών τεχνών από όλο τον κόσμο.
Κατά την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου Τυπογραφίας Γιάννης Γαρεδάκης καλωσορίζοντας τους συνέδρους αναφέρθηκε στη μακραίωνη ιστορία των Χανίων και της Κρήτης, την πλούσια πολιτιστική παράδοση του τόπου, τη δυναμική οικονομική δραστηριότητα που υπάρχει και τις μοναδικές φυσικές ομορφιές που χαρακτηρίζουν το κρητικό τοπίο. Χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα που, όπως τόνισε, δίνουν τη δυνατότητα στην Κρήτη να βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Ο καθηγητής και πρώην Πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης Γιάννης Φίλης μιλώντας με θέμα: “Μουσεία Τυπογραφίας: αρχεία πολιτισμού” χαρακτήρισε την τυπογραφία ως μία από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις στην ανθρώπινη ιστορία που επέτρεψε τη ραγδαία διάχυση της πληροφορίας δίνοντας ώθηση στον πολιτισμό και την ανάπτυξη των κοινωνιών. «Όταν επινοήσαμε τη γλώσσα, τότε η γνώση άρχισε να εξαπλώνεται. Οταν επινοήσαμε τη γραφή έγινε μία πραγματική επανάσταση και δόθηκε μία νέα ώθηση στη διάδοση της πληροφορίας. Μετά ήρθε η τυπογραφία που πολλαπλασίασε ακόμα περισσότερο τις δυνατότητες διάδοσης της πληροφορίας. Αυτό υπήρξε ένα τεράστιο άλμα και αποτέλεσε το σημείο καμπής στη διάδοση της γνώσης», επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο κ. Φίλης.
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Μουσείων Τυπογραφίας Alan Marshall μιλώντας με θέμα “Πώς το έντυπο έγινε κληρονομιά: 150 χρόνια Μουσεία Τυπογραφίας”, αφού υπογράμμισε τον επαγγελματισμό των ανθρώπων του Μουσείου Τυπογραφίας “Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη”, επεσήμανε τον ρόλο των Μουσείων Τυπογραφίας στην προσπάθεια κατανόησης της εξέλιξης της τεχνολογίας αλλά και των ανθρώπινων κοινωνιών.
«Κάθε Μουσείο Τυπογραφίας είναι ένα ξεχωριστό παράδειγμα της ανάγκης των ανθρώπων να επικοινωνήσουν», τόνισε ενώ συνεχίζοντας έκανε μία σύντομη ανασκόπηση της δημιουργίας των Μουσείων Τυπογραφίας και στο πώς η τυπογραφία εξελίχθηκε από μία τεχνική σε στοιχείο πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Σήμερα η αποστολή των Μουσείων Τυπογραφίας έχει αλλάξει. Η ψηφιακή επανάσταση ανοίγει καινούργιες προοπτικές.
Τα Μουσεία Τυπογραφίας μπορούν να αξιοποιηθούν από τις ψηφιακές τεχνολογίες για ερευνητικούς σκοπούς, ενώ νέα πεδία έρευνας αναπτύσσονται στα οποία τα Μουσεία μπορούν να συμβάλλουν», επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο κ. Marshall.
Ο ομότιμος καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών – Ινστιτούτο για τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας στην Εκπαίδευση, Μιχάλης Μεϊμάρης, μιλώντας με θέμα “UNESCO Sense Crete: Πολιτισμική δράση επαυξημένης πραγματικότητας – μοχλός ανάπτυξης με κέντρο το Μουσείο Τυπογραφίας Χανίων”, αναφέρθηκε σε μία “έξυπνη” ηλεκτρονική εφαρμογή, η οποία φέρνει κοντά την ιστορία, τον πολιτισμό, τις φυσικές ομορφιές και την τουριστική οικονομία με τους επισκέπτες και τους κατοίκους ενός τόπου.
«Βρισκόμαστε στην εποχή του “ίντερνετ των πραγμάτων”, δηλαδή στην εποχή όπου τα πράγματα έχουν τη δυνατότητα να μιλάνε», σημείωσε ο κ. Μεϊμάρης και πρόσθεσε ότι ο χρήστης της εφαρμογής έρχεται σε επαφή με μια “επαυξημένη πραγματικότητα”, δηλαδή μία πραγματικότητα που ενώ έρχεται σε επαφή ζωντανά συχρόνως είναι εμπλουτισμένη με πρόσθετες πληροφορίες και αφηγήσεις που του προσφέρει η ψηφιακή εφαρμογή.
Η εν λόγω εφαρμογή, όπως ανέφερε ο κ. Μεϊμάρης, έχει δοκιμαστεί πιλοτικά με επιτυχία στα Ζαγοροχώρια και την Ηπειρο, ενώ υπογράμμισε ότι θα μπορούσε να δοκιμαστεί και στην Κρήτη και κάλεσε τον περιφερειάρχη να στηρίξει ένα τέτοιο εγχείρημα.
Αναφέρθηκε ακόμα στον κομβικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το Μουσείο Τυπογραφίας στα Χανιά ως κέντρο διασύνδεσης με στοιχεία του πολιτισμού, της οικονομίας και της
κοινωνίας των Χανίων και της Κρήτης μέσω της αξιοποίησης της καινοτόμας εφαρμογής.
Οι σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα μουσεία τυπογραφίας, βρέθηκαν επίσης στο επίκεντρο των εργασιών του συνεδρίου. Η επιμελήτρια στο Μουσείο Τεχνολογίας και Επιστημών του Μονάχου, Deutsches Museum, Sonja Neumann, μιλώντας με θέμα “Η κληρονομιά της τυπογραφίας και η εποχή της πληροφορίας: συλλογή, συντήρηση και έκθεση ως μελλοντική πρόκληση για τα μουσεία τυπογραφίας”, αναφέρθηκε στις διαρκείς προσπάθειες εκσυγχρονισμού και ανανέωσης των μουσείων προκειμένου να προσαρμοστούν στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις αλλά και τις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των επισκεπτών.
Προσπάθειες που, όπως εξήγησε, εκτείνονται σε πολλά και διαφορετικά πεδία δράσης, από την αξιοποίηση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών μέχρι την ανανέωση και συντήρηση των εκθεμάτων, και που είναι απαραίτητες ώστε να μπορούν τα μουσεία να ανταποκριθούν στην αποστολή τους.
Ο καθηγητής και ερευνητής Γραφικών Τεχνών, Αναστάσιος Πολίτης, μιλώντας με θέμα η “Η σημασία της τυπογραφίας στη σύγχρονη οπτική επικοινωνία”, μίλησε για τις προκλήσεις της τυπογραφίας στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Μια εποχή μετάβασης που όμως η τυπογραφία και τα έντυπα εξακολουθούν να δίνουν δυναμικό “παρών” έστω και αν η Πολιτεία δεν αξιοποιεί όπως θα έπρεπε τις δυνατότητες που παρέχουν.
Τέλος, η Sue Walker από το Τμήμα Τυπογραφίας και Γραφικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Reading αναφέρθηκε στη χρησιμοποίηση των αρχείων.
Στα Χανιά και στην Αλεξανδρούπολη
Είναι γνωστές οι παλιές αποθήκες και τα Νεώρια των Χανίων στο Ενετικό Λιμάνι της όμορφης πόλης της Κρήτης. Βρέθηκα εκεί για το συνέδριο των Μουσείων Τυπογραφίας της Ευρώπης, καλεσμένος του εκδότη της μεγάλης εφημερίδας «Χανιώτικα Νέα», Γιάννη Γαρεδάκη. Το συνέδριο έλαβε χώρα στην αίθουσα συνεδρίων ενός από τα Νεώρια (το μεγάλο Αρσενάλι) όπου ο Δήμος Χανίων στεγάζει τον πολυχώρο του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, τμήμα της Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Δήμου Χανίων
Μοιραία ο νους μου πήγε στις δικές μας αποθήκες της ΚΥΔΕΠ και του ΟΣΕ. Θλίψη και απογοήτευση…