efhmerida1

Η ίδρυση, το κλείσιμο και η αναγέννηση της Ακαδημίας του Πλάτωνα

[mks_dropcap style=”letter” size=”78″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]Ο[/mks_dropcap]Πλάτωνας θα ξεκινήσει το πρώτο ταξίδι του στην Κάτω Ιταλία το 389 π.Χ. Σε αυτό το πρώτο ταξίδι, το οποίο θα διαρκέσει από το 399 π.Χ. έως το 389 π.Χ., οι ιστορικοί θα χάσουν τα ίχνη του. Ιστορικά όμως  αναφέρεται ότι υπηρέτησε δύο φορές ως στρατιώτης στη διάρκεια του Κορινθιακού Πολέμου, στη διετία 395 – 394 π.Χ.

Το υπόλοιπο διάστημα, πέραν της διετίας, απ’ ότι φαίνεται ταξιδεύει στην Αίγυπτο και μυείται στα μυστήρια της Αιγυπτιακής θρησκείας στην Ηλιούπολη. Πηγαίνει δηλαδή στην Ηλιούπολη και κάνει το ταξίδι που κάνουν όλοι οι τότε σοφοί (Σόλων, Λυκούργος, Πυθαγόρας κ.α.). Σύμφωνα με τον Ολυμπιόδωρο ταξίδεψε μέχρι τη Φοινίκη και ήρθε σε επαφή με τα δόγματα του ζωροαστρισμού, ενώ δεν μπόρεσε να φτάσει στην Περσία παρ’ ότι το ήθελε. Κατά τη μαρτυρία δε του Παυσανία, ο Πλάτων ήταν γνώστης της Χαλδαϊκής και Ινδικής παράδοσης.

Αυτό το πρώτο ταξίδι του ήταν περισσότερο διερευνητικό, και ιδιαίτερα σημαντικό για τη Πνευματική του εξέλιξη, αφού τότε ήλθε σε επαφή στον Τάραντα με τον Πυθαγορισμό. Η γνωριμία του με τον άρχοντα της πόλης, τον στοχαστή Αρχύτα, αλλά και τον Φιλόλαο ο οποίος θεωρείται ο κυρίως ιδρυτής της θεωρίας “περί των αριθμών” των Πυθαγορείων φιλοσόφων, τον έφερε σε επαφή όχι μόνο με τα Ορφικά και Πυθαγόρεια δόγματα, αλλά και την βαθύτερη γνώση γύρω από την γεωμετρία, τα μαθηματικά και την μουσική.

Εξάλλου η φιλοσοφία για τους αρχαίους δεν ήταν αποκομμένη από την επιστήμη, αλλά ενεργό κομμάτι της στοχαστικής τους σύλληψης γύρω από τα φαινόμενα και τον κόσμο. Γι’ αυτό και για τους αρχαίους σοφός θεωρούνταν  ο άνθρωπος που μπορούσε να συνδυάζει τον στοχασμό με την επιστήμη.

Κατόπιν ταξίδεψε στις Συρακούσες. Άρχοντας της Σικελίας ήταν τότε ο Διονύσιος ο πρώτος.

Εκεί γνώρισε τον Δίωνα με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά και ο οποίος είχε παντρευτεί την αδερφή του Διονύσιου. Αυτή η φιλία του Πλάτωνα με τον Δίωνα προκάλεσε τις υποψίες του Διονυσίου για συνωμοσία, γι’ αυτό και όταν ο Πλάτων δεν κατάφερε να τον πείσει για το αντίθετο, ο Διονύσιος τον έδιωξε από τη Σικελία.

Τον πούλησε σε έναν σπαρτιάτη τον Πόλλις, ο οποίος είχε έρθει εκεί με δέκα τριήρεις και ο οποίος αργότερα τον μετέφερε στην Αίγινα προς πώληση. Οι Αιγινήτες που ήταν εναντίον των αθηναίων και βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση μαζί τους, είχαν μία δοξασία, ότι ο πρώτος αθηναίος που θα μπει στην Αίγινα θα τον εκτελέσουν. Εκεί όμως βρέθηκε ο Αννίκερης ο Κηρυναίος ο οποίος ήταν πυθαγόρειος, μόλις αναγνώρισε τον Πλάτωνα έδωσε το ποσό των είκοσι μνων  για να τον εξαγοράσει απελευθερώνοντας τον. Ήταν ένα τεράστιο ποσό για την εποχή. Αργότερα το ποσό αυτό το συγκέντρωσαν οι μαθητές του Πλάτωνα για να του το δώσουν, αυτός όμως αρνήθηκε. Με αυτά τα χρήματα ξεκίνησε να φτιάχνεται η περίφημη ακαδημία η οποία βρισκόταν σε ένα άλσος του προαστίου των Αθηνών.

Βέβαια κανείς δεν θα πίστευε ότι για να φτιαχτεί η Ακαδημία θα έπρεπε πρώτα να πουληθεί ο ιδρυτής της ως δούλος, αυτό όμως είναι ένα από τα παράδοξα της ζωής, αλλά και κάτι το οποίο μας διδάσκει ότι πολλές φορές δεν γνωρίζουμε τι είναι τελικά καλό ή κακό στην μετέπειτα πορεία της ζωής μας.

Η ακαδημία, το όνομα της οποίας προέρχεται από έναν αρχαίο αττικό ήρωα, τον Ακάδημο, θα ανοίξει περίπου το 387 π.Χ., θα κλείσει όμως μετά από σχεδόν 10 αιώνες συνεχούς παρουσίας, το 529 μ.Χ, με ένα από τα πρώτα διατάγματα του Ιουστινιανού που λέει «μηδένα διδάσκειν φιλοσοφίαν» απαγορεύεται πλέον να διδάσκει κανείς φιλοσοφία.

Στην Πολιτεία, το μεγαλύτερο έργο του Πλάτωνα μαζί με τους Νόμους, αναφέρονται τα επτά μαθήματα που έπρεπε να διδάσκονται οι φύλακες και οι άρχοντες και αυτά ήταν η αρμονική, η μουσική, η γυμναστική, η αστρονομία, η στερεομετρία, τα μαθηματικά και η γεωμετρία. Για τον λόγο αυτό στην είσοδο της σχολής υπήρχε  η επιγραφή «ἀγεωμέτρητος μηδεὶς εἰσίτω».

Στην Ακαδημία είναι σημαντικό να σημειωθεί πως δεν επιτρεπόταν οι γυναίκες παρά μόνο τυπικά, όταν γνωρίζουμε πως μέχρι το 1830 δεν επιτρεπόταν οι γυναίκες να σπουδάσουν. Η πρώτη γυναίκα μάλιστα που μπήκε στην σχολή καλών τεχνών της Ρώμης, μπήκε ντυμένη άντρας και μιλάμε περίπου πριν 180 χρόνια από την εποχή μας.

Δεν είναι τυχαία λοιπόν η απουσία γυναικείων ονομάτων από τη λίστα των μεγάλων Καλλιτεχνών, αλλά οφείλεται κυρίως στον κοινωνικό τους αποκλεισμό  με την επικράτηση του χριστιανισμού.  Η μελέτη του γυμνού από τις γυναίκες θεωρούνταν πριν ένα αιώνα απαγορευμένη. Μάλιστα εξαιτίας της επιλογής τους να έχουν εξώγαμιαίες σχέσεις μετά από μία σκοτεινή περίοδο της ιστορίας, κυρίως στο μεσαίωνα, δηλαδή λίγους αιώνες πριν, κάηκαν ως μάγισσες περισσότερες  από 200.000 γυναίκες.

Η Πυθαγόρεια Λασθένεια από τη Μαντινεία διάβασε την «Πολιτεία» του Πλάτωνα και καταγοητεύθηκε, φόρεσε ανδρικό χιτώνα κι έγινε μαθήτρια της σχολής. Μετά το θάνατο του Πλάτωνα συνέχισε τις σπουδές της κοντά στον Σπεύσιππο, ανιψιό του Πλάτωνα και διάδοχο της σχολής, τον οποίο και παντρεύτηκε. Υπήρξαν και άλλες μαθήτριες της Πλατωνικής σχολής η Αξιοθέα από την Φλιούντα της Νεμέας, καθώς και η Αρετή η Κυρήνεια.  Μία δε από τις τελευταίες γυναίκες φιλοσόφους, η Υπατία, έγινε επικεφαλής της Πλατωνικής Σχολής της Αλεξάνδρειας. Δυστυχώς όμως δολοφονήθηκε από ομάδα φανατικών χριστιανών  με βίαιο τρόπο.

Το κλείσιμο της Ακαδημίας  θεωρείται συμβολικά η αρχή της έναρξης του μεσαίωνα (σταματάει η διαλεκτική της σκέψης έχουμε ένα θέσφατο, ένα δόγμα, μία άποψη). Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως είχαμε 900 χρόνια με την μακροβιότερη δομή στοχασμού που έχει υπάρξει στην πορεία της ανθρωπότητας.

Η αναγέννηση θα σημάνει ξανά την ανακάλυψη της ακαδημίας. Η σύνοδος της Φεράρας το 1439 μ.Χ., θα φέρει κοντά τους λόγιους των δυο πολιτισμών του Βυζαντίου και της Δύσης, οι οποίοι θα συμβάλουν στην δημιουργία του κινήματος της Αναγέννησης όταν ο Πλήθων, ο Βησσαρίων και άλλοι Έλληνες λόγιοι, νομομαθείς και θεολόγοι θα ξαναφέρουν το πλατωνικό έργο στη Δύση.

0 Σχόλιο

Αφήστε ένα σχόλιο

Δικαιούχος ονόματος τομέα (domain name)
Ε. ΛΑΣΚΑΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΕΕ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΝΩΜΗ
ΑΦΜ: 082164919
ΔΟΥ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ

Ιδιοκτήτης: Λασκαράκης Εμμανουήλ
Νόμιμος εκπρόσωπος: Λασκαράκης Εμμανουήλ
Διευθυντής: Λασκαράκης Εμμανουήλ
Διευθυντής σύνταξης: Γιώργος Πανταζίδης
Διαχειριστής: Λασκαράκης Εμμανουήλ

Αρ. Μ.Η.Τ.: 232167

LOGO MHT RGB

              Μέλος του

media
Η ΓΝΩΜΗ - Καθημερινή Εφημερίδα της Θράκης

Τέρμα Αγίου Δημητρίου, Αλεξανδρούπολη

Τηλ 25510 24222, 29888

Fax : 25510 80606

email :  gnomi@gnomionline.gr