«Τις μιγάλες απουκριές που ανάβουν οι φωτιές
και ζητούν να βρουν μπιπ για να σβήσουν τις φωτιές…»
Απόκριες: Έχουν τη ρίζα τους στις Διονυσιακές εορτές – προς τιμήν του θεού Διόνυσου- όπου οι άνθρωποι έπιναν, γλεντούσαν, χόρευαν και έκαναν πολλά άλλα, μασκαρεμένοι πάντα ίσως από το φόβο ότι χωρίς προσωπείο θα αναγνωρίζονταν από τους Θεούς…
Οι απόκριες, και γενικά το καρναβάλι, συνδέεται με αναγεννησιακές, εξευγενιστικές δυνάμεις που επιφέρουν λύτρωση στον άνθρωπο και στη φύση γενικότερα. Συμφιλιώνεται ο άνθρωπος με το στοιχείο του θανάτου.
Στα παλαιότερα χρόνια οι άνθρωποι δε μασκαρεύονταν όπως στις μέρες μας λόγω ελλείψεως στολών και διάφορων αποκριάτικων αξεσουάρ. Φορούσαν την προβιά ενός ζώου, έβαφαν τα πρόσωπα τους και κρεμούσαν πολλά κουδούνια.
Δυστυχώς χάθηκε το πνεύμα το «αποκριάτικο». Που είναι τα ωραία εκείνα χρόνια που τα σπίτια ήταν ανοιχτά, που οι «μουσαφιραίοι» ήταν καλοδεχούμενοι, που το γέλιο και η χαρά των ανθρώπων ήταν αληθινά, πηγαία και όχι ψεύτικα, «γιαλαντζί». Χάθηκε το γιορταστικό πνεύμα, το πνεύμα της κοινωνικής συνοχής, όπως επίσης και το δέσιμο των ανθρώπων, φίλων συγγενών, γειτόνων. Χάθηκε η εποχή του χαμόγελου και της αληθινής καλημέρας. Τα μεγάλα προβλήματα και οι κοινωνικές συνθήκες κάνανε τον άνθρωπο να χάσει την παλιά του διάθεση και το χιούμορ του. Χάθηκε το γέλιο. Όλοι μας εγκλωβισμένοι στα προβλήματα της καθημερινότητας. Δεν έχουμε φίλους, δεν έχουμε χρόνο… Τρέχουμε να προλάβουμε, ούτε οι ίδιοι ξέρουμε τι…
Παλιά, στα περισσότερα σπίτια γίνονταν οικογενειακά γλέντια. Προσκαλούσαν φίλους και συγγενείς για να γιορτάσουν και να γλεντήσουν. Το δωμάτιο όπου συγκεντρώνονταν ήταν στολισμένο με σερπαντίνες και μάσκες αποκριάτικες στους τοίχους, εκείνες τις χάρτινες που προμηθευόσουν από το κατάστημα του κυρίου Γκαρμπίζ Φεσλιάν. Και τι δεν είχε αυτό το μαγαζί… (Το τζάμπο της εποχής μου). Διάφορα αποκριάτικα είδη, πιστολάκια με τάπες που βγάζανε ήχο πυροτεχνήματος, χαρτονένιες σφυρίχτρες που όταν τις φυσούσες μάκραιναν, ρόπαλα και πολλά άλλα.
Τα τραπέζια ήταν στρωμένα με διάφορους μεζέδες (σαρμάδες, γαρδούμπες, κοκορέτσια), όμορφα τακτοποιημένα στις πιατέλες. Θυμάμαι που οι νοικοκυρές αντάλλαζαν αναμεταξύ τους πεσκέσια. Το κέρασμα τότε είχε άλλο νόημα. Οι άνθρωποι τιμούσαν το γλυκό που τους πρόσφερες. Όμορφα χρόνια αν και φτωχά.
Θυμάμαι τα γυμνασιακά μου χρόνια που με όλες τις συμμαθήτριες μου μασκαρευόμασταν. Ανοίγαμε τα σεντούκια όπου βρίσκαμε «θησαυρούς» και κάναμε απίστευτες μεταμφιέσεις (νύφες, φαντάσματα, γριές, γέροι, γύφτισες). Κόβαμε βόλτες στην κεντρική Λεωφόρο μπροστά από την «Άστρον» (τωρινό Room6). Πειράζαμε τους περαστικούς με την άνεση πως δε μας αναγνωρίζουν, το κομφετί έπεφτε βροχή.
Πέρασαν ανεπιστρεπτί οι καιροί που όλα ήταν ποτισμένα με ανθρωπιά και αγάπη.
Αργότερα το καρναβάλι άλλαξε μορφή. Έγινε πιο κομψό, πιο «χλιδάτο». Οι άνθρωποι στράφηκαν στα νυχτερινά κέντρα, στα μπαλ-μασκέ. Ξεχάσανε τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, εξέλειψε το αυθόρμητο κέφι, η αληθινή διασκέδαση, η ανεμελιά, η ξεγνοιασιά. Κάποιοι οργανώνουν αποδράσεις για το τριήμερο, άλλωστε οι αργίες είναι μια ευκαιρία για ανάπαυλα, ξεκούραση και χαλάρωση.
Η Εκκλησία μας θεωρεί ειδωλολατρικό το έθιμο του μασκαρέματος. Όλες τις Κυριακές που διαρκεί η περίοδος του Τριωδίου διαβάζονται περικοπές που κρύβουν μηνύματα αγάπης, συγχώρεσης και συμφιλίωσης. Οι δύο τελευταίες Κυριακές πριν της Καθαρής Δευτέρας ονομάζονται η μεν πρώτη Κρεατινή και η δε τελευταία Τυρινή.
Η εβδομάδα που διανύουμε είναι της Τυρινής ή αλλιώς «μακαρονούς». Κορυφώνονται οι εορταστικές εκδηλώσεις, οι νοικοκυρές φτιάχνουν διάφορες πίτες (τυρόπιτες, γαλατόπιτες και διάφορα άλλα μενού με βάση τα ζυμαρικά). Κατά την εβδομάδα αυτή διακόπτεται η βρώση κρέατος και τρώμε τυροκομικά, αυγά και θαλασσινά.
Μια νότα ξενοιασιάς λοιπόν οι απόκριες, μια ευκαιρία να ξεχάσουμε ως λαός τον πόνο μας. Μασκαρευτείτε όσοι θέλετε , βγείτε στους δρόμους και γλεντήστε. Περίοδος διασκέδασης η αποκριά, οργιαστικό ξέσπασμα της ζωής. Σηματοδοτεί τον ερχομό της άνοιξης και το τέλος του χειμώνα. Υποδεχόμαστε θριαμβευτικά τη βασίλισσα Άνοιξη.
Και επειδή το καρναβάλι είναι για τα μικρά παιδιά ας φτιάξουμε μαζί τις αποκριάτικες στολές τους. Φαντασία χρειάζεται και το αποτέλεσμα θα καταπλήξει. Όμως και εμείς οι μεγάλοι, μέρες που είναι, ας το ρίξουμε λίγο έξω. Ας διώξουμε την κακοκεφιά. Το καρναβάλι είναι ο καλύτερος γιατρός. Η «Κάθαρση» από τις σκοτούρες.
ΚΑΛΑ ΚΟΥΛΟΥΜΑ!!!