– Έλλη, να ένα μήλο…
– Λόλα, να ένα μήλο…
– Άννα, να μήλα…
Ο Μίμης, η Άννα, η Λόλα, η μητέρα, ο πατέρας, η γιαγιά ήταν η οικογένεια που μας συντρόφευε στα πρώτα μαθητικά μας χρόνια.
Κάποια χρόνια πέρασαν… Χρόνια της αθωότητας, της νιότης, την ξεγνοιασιάς. Πάντα όμως μένουν χαραγμένα στην καρδιά μας.
Κάθε Σεπτέμβρη, λίγο πριν ηχήσει το πρώτο κουδούνι ο νους μου ανατρέχει στα δικά μου μαθητικά χρόνια. Έχει περάσει μισός αιώνας από τότε… 1965… Πρωτάκι, με την μπλε ποδιά, το άσπρο γιακαδάκι διέσχιζα το προαύλιο του 2ου Δημοτικού Σχολείου.
– Προσοχή!!! Στοιχηθείτε…
Αντηχεί ακόμη στα αυτιά μου η δυνατή και αυστηρή φωνή του διευθυντή. Η πρωινή προσευχή και ο αγιασμός που ακολουθούσε, το μοίρασμα των βιβλίων, η γνωριμία με τους δασκάλους που μας μάθανε γράμματα.
«Ένα παιδί, ένας δάσκαλος και ένα μολύβι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο…»
Σύμφωνα με την UNESCO 78 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο είναι αναλφάβητοι. Μπορεί στη χώρα μας η στοιχειώδης εκπαίδευση να είναι υποχρεωτική, όμως στις υποανάπτυκτες χώρες του Ισλάμ είναι απαγορευμένη η μόρφωση στα κορίτσια. Η μόρφωση των γυναικών απαγορεύεται γιατί όταν μια γυναίκα πλατύνει τους ορίζοντες της, πράγμα που μόνο με τη μόρφωση επιτυγχάνεται, είναι σίγουρο πως θα επαναστατήσει στις αποφάσεις των δικών της όπως π.χ. να την παντρέψουν πριν καν μπει στην εφηβεία. Δεν τους συμφέρει να υψώνει ανάστημα η γυναίκα. Τη θέλουν υποδεέστερο ον. Οι άντρες ορίζουν τη μοίρα της.
Ο αναλφαβητισμός στη χώρα μας τείνει να εκλείψει οριστικά. Αναλφάβητος θεωρείται αυτός που δεν μπορεί να διαβάσει ή να γράψει μια απλή λέξη. Υπάρχουν και στη χώρα μας κάποιες μεμονωμένες ομάδες. (Ρομά, πρόσφυγες, λαθρομετανάστες).
Η εκπαίδευση αποβλέπει στην πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας και αξιοπρέπειας. Αποτελεί το ισχυρότερο όπλο στα χέρια των φτωχών ανθρώπων ώστε να βελτιώσουν τη ζωή τους. Είναι το θεμέλιο για ίσες ευκαιρίες στη ζωή, για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού.
Τεράστιο μειονέκτημα να είσαι αγράμματος. Για θυμηθείτε τους παππούδες μας που ήταν αμόρφωτοι. Τι σκοταδισμός και τι δεισιδαιμονίες. Επικρατούσαν τότε στις κοινωνίες.
Η εκπαίδευση αποτελεί πρωτεύον ανθρώπινο δικαίωμα διότι χωρίς αυτήν δεν μπορούν να ασκηθούν και να υλοποιηθούν όλα τα άλλα ανθρώπινα δικαιώματα. Ίσες ευκαιρίες λοιπόν σε όλα τα σχολεία. Ίσες ευκαιρίες στα παιδιά φτωχών οικογενειών που φοιτούν σε δημόσια σχολεία. Ίσες ευκαιρίες και στα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Γι αυτά τα παιδιά ειδικά πρέπει να υπάρχει μέριμνα.
Ακούγεται απίστευτο αλλά είναι αληθινό: Στις απαρχές του 21ου αιώνα που άνοιξε καταπληκτικούς ορίζοντες στην γνώση 1 στους 6 κατοίκους της γης, σχεδόν 1 δις άνθρωποι, δε γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση.
Πρώτα πρώτα ο αναλφαβητισμός είναι η κληρονομιά που μας άφησαν οι προηγούμενες δεκαετίες. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο εμφύλιος, η φτώχεια που προκάλεσαν δεν άφησαν πολλά περιθώρια στο κράτος να μορφώνει όλους τους πολίτες του κι εκεί που υπήρχαν σχολεία ήταν απρόσιτα για κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών της επαρχίας. Επιπλέον τα επείγοντα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετώπιζε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, το απομάκρυναν από το σχολείο. Τέτοια προβλήματα ασφαλώς δεν έχουν εκλείψει στην εποχή μας.
Οι συνέπειες του αναλφαβητισμού είναι πολλές. Ο αναλφάβητος εξαρτάται από άλλους ανθρώπους. Συχνά γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Αδυνατεί να βρει εργασία καθώς οι τομείς απασχόλησης του είναι περιορισμένοι. Ο αναλφάβητος βυθίζεται σε σκοτάδι αμάθειας, προλήψεων, δεισιδαιμονιών, χειραγωγείτε εύκολα και γίνεται άβουλος, είναι πνευματικά ανελεύθερος, δε γνωρίζει τη χαρά της γνώσης. Διακατέχεται από ανασφάλεια, συμπλέγματα κατωτερότητας, φόβο. Δεν μπορεί να ενημερωθεί, αδυνατεί να εξωτερικεύσει τον εσωτερικό του κόσμο και κατά συνέπεια οδηγείται στην απομόνωση.
Η Πολιτεία κυρίως οφείλει να προσφέρει βοήθεια και πρόσθετες παροχές στους αναλφάβητους ώστε να μάθουν, έστω και σε μεγάλη ηλικία, τα γράμματα που οι δυσκολίες της ζωής δεν τους επέτρεψαν να διδαχθούν όταν ήταν νέοι. Η γνώση είναι ένα αγαθό που μας αφορά όλους. Γνώση σημαίνει δύναμη. Η εκπαίδευση είναι δικαίωμα όλων. Τα κράτη είναι υποχρεωμένα να την εξασφαλίσουν στον πληθυσμό τους χωρίς διακρίσεις (οικουμενική διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου). Σκοπός της εκπαίδευσης είναι να συμβάλλει ώστε να βγουν στην κοινωνία άτομα ισορροπημένα, ψυχικά υγιή και ώριμα.
Εύχομαι η νέα σχολική χρονιά να είναι εποικοδομητική για μαθητές και δασκάλους.
«Όπου χτίζεται ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή»