Εκτός ελέγχου η κατάσταση στο ανατολικό Αιγαίο, με καταγγελίες ακόμη και για πυροβολισμούς στον αέρα. «Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, φέτος όμως έχει ξεφύγει από κάθε προηγούμενο» λένε οι ψαράδες της περιοχής, που μιλούν για σιωπηρή ανοχή των αρμόδιων αρχών.
Το θέμα της προκλητικότητας, που αγγίζει τα όρια της εχθροπραξίας, από Τούρκους ψαράδες που δραστηριοποιούνται στο ανατολικό Αιγαίο και στρέφονται εναντίον των Ελλήνων συναδέλφων τους, έχει επανέλθει τις τελευταίες ημέρες στην επικαιρότητα, με αφορμή τις καταγγελίες για πυροβολισμούς τόσο στην περιοχή της Λέρου, όσο και ανοιχτά της Σαμοθράκης.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος γρι-γρι Καβάλας, Γιάννης Μανιός, κατήγγειλε ότι Ελληνας ψαράς δέχθηκε πυροβολισμούς ανοιχτά της Σαμοθράκης, ωστόσο το Λιμενικό του συνέστησε να μη «δώσει έκταση» στο θέμα.
Με ανακοίνωσή του, το Λιμενικό ενημέρωσε για την ενδελεχή διερεύνηση της καταγγελίας ψαράδων της Σαμοθράκης. «Αναφορικά με καταγγελία για χρήση πυρών από τουρκικό αλιευτικό σκάφος στη θαλάσσια περιοχή δυτικά της ν. Σαμοθράκης, σε προγενέστερο χρόνο των σχετικών καταγγελιών για τη θαλάσσια περιοχή βορειοανατολικά της ν. Λέρου, από το αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής διευκρινίζεται ότι, σε εφαρμογή των εκ του νόμου προβλεπόμενων διαδικασιών, η εν λόγω καταγγελία διερευνάται ενδελεχώς από τη Λιμενική Αρχή Αλεξανδρούπολης».
Ακολούθησαν νέες καταγγελίες για τη συμπεριφορά των Τούρκων συναδέλφων τους και της τουρκικής ακτοφυλακής. Οπως κατήγγειλε Ελληνας ψαράς μιλώντας στον ΣΚΑΪ, η τουρκική ακτοφυλακή έδεσε «με το έτσι θέλω» το αλιευτικό σκάφος του και του ζήτησε τα χαρτιά του στα διεθνή ύδατα.Την ίδια ώρα ο Παναγιώτης Μόσχος, από τον Σύλλογο Επαγγελματιών Αλιέων Λήμνου, δήλωσε ότι Τούρκοι ψαράδες βγάζουν όπλα, απειλούν ενώ η τουρκική ακτοφυλακή ζητεί τα χαρτιά τους.
Στα όριά τους οι αλιείς της Αλεξανδρούπολης
Η υπομονή έχει και τα όριά της και οι Τούρκοι τα έχουν ξεπεράσει λένε οι ψαράδες της Αλεξανδρούπολης. Την τελευταία στιγμή, χάρις στους ψυχραιμότερους ψαράδες, ελληνικό σκάφος δεν εμβόλισε τουρκικό που είχε μπει στα ελληνικά χωρικά ύδατα.
«Πολλοί συνάδελφοί μας έπεισαν τον δικό μας τον συνάδελφο να μην κάνει τα χειρότερα, και ήταν έτοιμος να το κάνει, ήταν έτοιμος να τον εμβολίσει, είχε τον τρόπο γιατί ήταν μεγαλύτερο σκάφος, σιδερένιο και ήταν πιο δυνατό, οπότε καταλαβαίνετε τι επακόλουθα θα είχαμε», λέει ο Πρόεδρος του Αλιευτικού Συλλόγου, ΔημήτρηςΣαρίκας.
Όσο για τους πυροβολισμούς που κατήγγειλε ο κ. Μανιός, δεν ήταν η πρώτη φορά που οι Έλληνες ψαράδες έχουν να αντιμετωπίσουν οπλισμένους τούρκος ‘πειρατές΄, στα ελληνικά χωρικά ύδατα, με άμεσο τον κίνδυνο ενός αιματηρού επεισοδίου.
«Έχει ξανασυμβεί και έχουν απειλήσει με όπλο, έχουν πυροβολήσει στον αέρα, σε άλλον συνάδελφο πλησίον της Σαμοθράκης, και αυτό γιατί είχε την ιδέα ο συνάδελφος να ζητήσει το λόγο γιατί παραβίασαν τα χωρικά μας ύδατα», λέει κ. Σαρίκας.
Προκλητικότητα δίχως τέλος
Θεωρητικά και μόνον φαίνεται πως είναι πλέον τα σύνορα των ελληνικών χωρικών υδάτων σε πολλά σημεία του Ανατολικού Αιγαίου, καθώς μια ολόκληρη αρμάδα μεγάλων τουρκικών αλιευτικών σκαφών ψαρεύει συστηματικά εντός αυτών.
Συχνά δε, ακόμα και σε απόσταση μόλις ενός μιλίου από τις ελληνικές ακτές, απόσταση στην οποία απαγορεύεται να ψαρεύουν ακόμα και οι ελληνικές μηχανότρατες.
Μάλιστα, στα ολοένα και περισσότερα περιστατικά που καταγγέλλουν Ελληνες αλιείς αλλά και παραθεριστές στην «Καθημερινή», μοιάζει να υπάρχει και μια de facto σιωπηρή ανοχή των ελληνικών αρχών, καθώς η έλλειψη μέσων και προσωπικού σε συνδυασμό με τον φόβο κλιμάκωσης της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτρέπουν τους συστηματικούς ελέγχους και, ακόμα περισσότερο, τις συλλήψεις.
Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, φέτος όμως έχει ξεφύγει από κάθε προηγούμενο, αναφέρουν στην «Κ» μάρτυρες των γεγονότων αυτών στη θαλάσσια περιοχή που οριοθετείται βορείως από τη Σάμο και την Ικαρία και νοτίως από την Κω, ενώ δυτικά από την Πάτμο.Σε όλο αυτόν τον θαλάσσιο χώρο μπαίνουν καθημερινά εντός ελληνικών χωρικών υδάτων περί τις 15 με 20 τουρκικές μηχανότρατες, αναφέρουν ντόπιοι ψαράδες.Αλλες τόσες μπαίνουν από την Κω μέχρι τη Σύμη και περισσότερες βορειότερα, στην Αλεξανδρούπολη και τη Σαμοθράκη.
Ομως δεν κινούνται μόνον στην παραμεθόριο αλλά και στο δυτικό Αιγαίο σε περιοχές που υπάρχουν διεθνή ύδατα (που απέχουν δηλαδή περισσότερο από 6 ναυτικά μίλια από τη φυσική ακτογραμμή, δηλαδή από την παραλία), χωρίς όμως να περιορίζονται σε αυτά αλλά πλησιάζοντας ελληνικά νησιά και βραχονησίδες σε αποστάσεις ακόμα και μικρότερες του ενός μιλίου, αμφισβητώντας εμπράκτως την εθνική κυριαρχία.
Οι μαρτυρίες είναι πολλές και δεν περιορίζονται σε καταγγελίες ψαράδων αλλά περιλαμβάνουν και ιδιώτες με σκάφη που συχνά συναντούν τέτοια αλιευτικά.
Γραμμή μη εμπλοκής
Διπλωματικοί παρατηρητές στους οποίους απευθύνθηκε η «Κ» θεωρούν σίγουρο πως υπάρχει γραμμή μη εμπλοκής και μη σύλληψης Τούρκων παραβατών ακριβώς λόγω της τουρκικής προκλητικότητας και του φόβου ενός στημένου επεισοδίου.Εξάλλου, συχνά τα τουρκικά αλιευτικά συνοδεύονται και από τουρκικές ακταιωρούς σε μια σαφή ένδειξη πως η γειτονική χώρα θεωρεί δικαίωμά της να ψαρεύουν οι αλιείς της όπου θέλουν.Σε κάθε περίπτωση όμως το τίμημα το πληρώνουν αφενός οι Ελληνες ψαράδες και το περιβάλλον και αφετέρου η εθνική κυριαρχία.
Οι διεθνείς συνθήκες
Ηδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 η Τουρκία εγκαινίασε μια συστηματική πολιτική αμφισβητήσεων και διεκδικήσεων εις βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Οπως αναφέρεται στις ιστοσελίδες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών «σκοπός αυτής της τουρκικής πολιτικής έναντι της Ελλάδας ήταν και είναι η μεταβολή του εδαφικού status quo, που προβλέπεται σε διεθνείς συνθήκες καθώς και του νομικού καθεστώτος στον θαλάσσιο και εναέριο χώρο που πηγάζει από το διεθνές δίκαιο και δη το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS)». Η πολιτική των αυξανόμενων αμφισβητήσεων και διεκδικήσεων της Τουρκίας μεταξύ άλλων σταδιακά περιέλαβε, σύμφωνα με το ΥΠΕΞ, την αμφισβήτηση των θαλάσσιων συνόρων, την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε νησιά και παραβίασή της ακόμα και στην περίπτωση κατοικημένων περιοχών. Ομως τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας είναι σαφώς οριοθετημένα. Ειδικότερα:
Νοτίως της Σάμου, μεταξύ της Δωδεκανήσου και των τουρκικών ακτών, τα θαλάσσια σύνορα είναι οριοθετημένα βάσει της Συμφωνίας της 4ης Ιανουαρίου 1932 και του Πρωτοκόλλου της 28ης Δεκεμβρίου 1932 μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας. Η Ελλάδα υπεισήλθε ως διάδοχο κράτος στις σχετικές ρυθμίσεις των συμφωνιών αυτών, βάσει του άρθρου 14 (1) της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947 που εκχωρεί την κυριαρχία των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.
Στη θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται νοτίως του Εβρου μέχρι τη Σάμο και την Ικαρία, ελλείψει σχετικών συμβατικών ρυθμίσεων με την Τουρκία εφαρμόζεται η αρχή της ίσης απόστασης/μέσης γραμμής, σύμφωνα με το εθιμικό δίκαιο. Οπως αναφέρεται και στο άρθρο 15 της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμφωνία οριοθέτησης, κανένα κράτος δεν δικαιούται να επεκτείνει την αιγιαλίτιδά του ζώνη πέραν της μέσης γραμμής.
Στη θαλάσσια περιοχή στις εκβολές του Εβρου αυτά είναι οριοθετημένα βάσει του Πρωτοκόλλου των Αθηνών της 26ης Νοεμβρίου 1926.
