Πως η ανάγκη γίνεται ιστορία;
Πως η ιστορία γίνεται σιωπή;
τι με κοιτάζεις Ρόζα μουδιασμένο;
Συγχώρα με που δεν καταλαβαίνω
τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί.
Ορμώμενος από το ρεφρέν του γνωστού τραγουδιού «Ρόζα» το οποίο έχει ερμηνεύσει ο σπουδαίος Δημήτρης Μητροπάνος, σε στίχους Άλκη Αλκαίου και μουσική Θάνου Μικρούτσικου, το οποίο κυκλοφόρησε το 1996, πολύ όψιμα για την κρίσιμη εποχή των μνημονίων, θα έλεγα πως ο καθένας θα μπορούσε να το προσαρμόσει στα μέτρα της δικής του μουδιασμένης και σιωπηλά βιωμένης πραγματικότητας. Κυρίως στην εποχή μας, όπου η Δημοκρατία γίνεται όλο και φτωχότερη κάτω από την πίεση των ετήσιων αριθμών πλεονάσματος που έχουν επιβάλλει οι δανειστές, αλλά και ενός εγχώριου πολιτικού συστήματος που έχει αυτονομηθεί πλήρως θέτοντας την κοινωνία έξω από το πολιτικό γίγνεσθαι.
Ενός πολιτικού συστήματος που χρησιμοποιεί κατά το δοκούν τη γνωστή ρήση του Πιττακού του Μυτιληναίου (650 – 560 π.Χ.) ενός από τους επτά σοφούς του αρχαίου κόσμου «ανάγκα και οι Θεοί πείθονται» δικαιολογώντας έτσι τη συνεχιζόμενη επιβολή μέτρων σκληρής λιτότητας τα οποία έχει επιβάλει στο λαό, με την συμμετοχή των εγχώριων προαγωγών προπαγάνδας της κοινής γνώμης.
Άλλωστε η δύναμη της αναγκαιότητας είναι τόσο μεγάλη ώστε, πριν ακόμη ο Γάλλος επαναστάτης Ωγκύστ Μπλανκί (1805 -1881) ο οποίος πέρασε συνολικά 36 από τα 75 χρόνια της ζωής του στις φυλακές, τοποθετηθεί ευθέως στην αναγκαιότητα μίας ένοπλης επανάστασης, βασισμένη στην θεωρία του πως η βία είναι η μαμή της ιστορίας, γνωστή και ως «Μπλανκισμός» καθώς για τον Ωγκύστ το στομάχι δεν μπορεί ν’ αντέξει τη στέρηση, ενώ αντίθετα το μυαλό τη συνηθίζει εύκολα, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ήδη συλλάβει την ιδέα μίας ιδεατής ανθρωπόμορφης θεότητας της «αναπόδραστης ανάγκης» που υφίσταται όχι μόνο πιο πάνω από την ιστορία, αλλά ακόμη και πιο πάνω από τους ίδιους τους θεούς, οι οποίοι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν βία εναντίων της.
Η Ανάγκη, Μητέρα των Μοιρών (κατά τον Πλάτωνα) φαίρεται να παραστάθηκε για πρώτη φορά στην Ορφική θεολογία ως βίαιη, αναπόφευκτη θεϊκή δύναμη, όπως τούτο καταμαρτυρούν οι νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι Ιερώνυμος, Δαμάσκιος κ.ά. και εκφράζεται εκδηλώνοντας την φύση των πραγμάτων, ακόμη και με την εναντίωση ως Τίσης (τιμωρίας) του ανθρώπου για την Ύβρη που διέπραξε και ως Νέμεσης εκ του ρήματος «νέμω» δηλαδή διανέμω κατά το δίκαιο.
Κατά τον Σιμωνίδη τον Κείο (556 π.Χ.-469 π.Χ.) ο οποίος ήταν Έλληνας λυρικός ποιητής, η δύναμη της ανάγκης ξεπερνά ακόμη και την θέληση των ίδιων των θεών (ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται, Σιμωνίδης 139) και μεταφράζεται ως εξής: “Στην ανάγκη ακόμα και οι θεοί υποχωρούν”.
Από το 1ο Μνημόνιο, στο 2ο, στο 3ο και τώρα αγκαλιά με το 4ο συνεχίζουμε την ίδια πορεία, που ακόμη και οι πιο ανυποχώρητοι αναγκάζονται να την ακολουθήσουν. Κάτω από το βάρος της ανάγκης για επιβίωση οι άνθρωποι μπορούν να πετύχουν τ’ ακατόρθωτα (όπως για παράδειγμα οι συνταξιούχοι να ζουν με τριακόσια ευρώ το μήνα ή οι νέοι ν’ αμείβονται με τετρακόσια ευρώ μηνιαίως, για όσους έχουν την τύχη να εργάζονται) ώστε, σύμφωνα με την εκφυλισμένη λογική της ολιγαρχίας, να σηκώσουν στις πλάτες τους το βάρος ολόκληρου του ελληνικού χρέους και μίας αναπτυξιακής πολιτικής που δεν έρχεται ποτέ. Η ανάγκη βέβαια, η οποία εδράζεται μέσα στον κάθε άνθρωπο, από την φύση της ξέρει πόσα χρειάζεται, δεν το ξέρουν όμως εκείνοι που έχουν την μικρόνοια της συσσώρευσης άχρηστων αναγκών καταδολιεύοντας το δημόσιο συμφέρον.
Ο Γάλλος ιερωμένος, θεολόγος και συγγραφέας Φενελόν Φρανσουά (1651 – 1715) θα μας πει πως «η ανάγκη μαθαίνει στον άνθρωπο τόσο σπουδαία πράγματα, που χωρίς αυτήν ο άνθρωπος δε θα μπορούσε να συλλάβει».
Ο πολύ προχωρημένος για την εποχή του Φρανσουά Φενελόν που έγινε γνωστός κυρίως για το έργο του «οι περιπέτειες του Τηλέμαχου» πέραν του γοητευτικού ύφους γραφής και των παιδαγωγικών του προσεγγίσεων, μας διδάσκει πως η εξουσία των βασιλέων νομιμοποιείται μόνον όταν αποβλέπει στην ευτυχία των υπηκόων. Ο Τηλέμαχος στο έργο υποδύεται τον δούκα της Βουργουνδίας ο οποίος διδάσκεται από τον Μέντορα του (δηλαδή τον Φενελόν). Μάλιστα προχωρώντας ακόμη πιο μακριά θεωρεί πως όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια και συνεπώς κάθε πόλεμος είναι εμφύλιος. Γενικά ο πόλεμος για τον Μέντορα του Τηλέμαχου είναι το όνειδος του ανθρωπίνου γένους. Εκείνος που επιζητεί την δόξα και περιφρονεί τα αισθήματα της ανθρωπότητας είναι ένα τέρας υπεροψίας που θ’ αποκτήσει κίβδηλη δόξα.
Μετά την έκδοση του έργου ο εκδότης συνελήφθη και τα αντίτυπα κατασχέθηκαν, παρ’ όλα αυτά το βιβλίο επανεκδόθηκε στην Ολλανδία και έγινε ανάρπαστο.
Οι ιθύνοντες της πολιτικής οι οποία σέρνουν την χώρα και τον λαό από μνημόνιο σε μνημόνιο (επειδή η χώρα δεν πέτυχε, όπως μας λένε, ακόμη τους στόχους της) ξέρουν πολύ καλά πως η συνήθεια του εξαπατημένου Ελληνικού λαού (δες προεκλογικές εξαγγελίες όσων κυβέρνησαν από την έναρξη της κρίσης και εντεύθεν) που εξουθενώνεται μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο είναι πιο δυνατή ακόμη και από τον νόμο, ξεχνούν όμως πως η ανάγκη είναι δυνατότερη της συνήθειας, γιατί όπως μας έχει πει ο Ευριπίδης τίποτα δεν είναι πιο ισχυρό από την ανάγκη «Κρείσσον ουδέν ανάγκας».